تاثیر دوشیزگی در حق حبس و امکان الزام به تمکین

از آنجایی که همسر بنده هنوز دوشیزه هستند و ایشان منزل مشترک را ترک کرده اند و حاضر به ادامه زندگی با بنده نیستند، آیا بنده میتوانم از حق عدم تمکین استفاده کنم یا که ایشان در مقابل دادخواست مطالبه مهریه می توانند از حق حبس خود استفاده کرده و تمکین نکنند؟لازم میدانم که عرض کنم ایشان و پدرشان از عدم توانایی بنده در قبل، حین و بعد از جاری شدن عقد دائم در پرداخت مهریه تعیین شده با خبر بوده اند و به رضایت به عقد بنده در آمده اند ولی بعد از گذشت 4 سال خود را در حبس نگه داشته اند و هیچ وقت تمکین نکرده اند! بطور خلاصه، آیا استفاده از حق حبس برای ایشان با توجه به آگاهی کامل به عدم توانایی بنده در پرداخت مهریه درست است؟

 احکام و مقررات حق حبس مهریه

حق حبس، خانم دوشیزه و باکره – الزام به تمکین

• حق حبس مطابق ماده 1085 قانون مدنی حقی است که به موجب قانون به زن این اختیار داده شده است که تا زمانی که تمام مهریه به او پرداخت نشده است از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع نماید. این وظایف که به موجب قانون مذکور بر عهده زن می باشد شامل حسن معاشرت، زندگی در محل مدنظر شوهر و در دسترس بودن است. 
• بنابراین زوجه می تواند در صورتی که زوج دادخواست الزام به تمکین اقامه نمود، با استناد به حق حبس تمکین خود را موکول به پرداخت کامل مهریه نماید.
• بر اساس “طرح اصلاح موادي از قانون نحوه اجراي محكوميتهاي مالي و برخي احكام راجع به مهريه” که در سال 1403 از سوی برخی نمایندگان مجلس ارائه گردیده و تا کنون در مجلس در حال بررسی رسیدگی می باشد، چنانچه این طرح به تصویب برسد و تبدیل به قانون گردد ماده1085 قانون مدني اصلاح می گردد و در موارد زير حق حبس زوجه ساقط می شود: 1- در صورتی که اعسار زوج پذيرفته شود و يا مهريه تقسیط گردد و اولین قسط پرداخت شود. 2-درصورتي كه در دعواي تمکین، زوجه به حق حبس خود استناد كند و دادگاه بخشي از مهريه را تعیین نموده و زوج آن را پرداخت نمايد. بنابراین در صورت تصویب این طرح، حق حبس زوجه بسیار محدود می گردد و دیگر به صرف پذیرش اعسار زوج و یا صرف تقسیط مهریه و پرداخت اولین قسط سبب اسقاط حق حبس زوجه می گردد.
• در ماده 1086 قانون مدنی در خصوص سقوط حق حبس بیان داشته که اگر زن قبل از اخذ مهریه با اختیار و اراده خود به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نماید، دیگر نمی تواند از حق حبس استفاده کند؛ اگرچه حق او بر مهریه ساقط نمی گردد. این ماده نیز به موجب ماده 6 طرح اصلاح موادي از قانون نحوه اجراي محكوميتهاي مالي و برخي احكام راجع به مهريه اصلاح گردیده و صرفا اقدام زن به تمکین خاص(روابط زناشویی به معنی خاص) سبب اسقاط حق حبس زوجه خواهد گردید و دیگر تمکین عام مسقط حق حبس زوجه نمی گردد.
• در حال حاضر و تا پیش از تصویب طرح فوق الذکر، مطابق قانون مدنی، تمکین زوجه اعم از تمکین خاص (یعنی داشتن رابطه جنسی پس از عقد نکاح) و همچنین تمکین عام (مانند زندگی در منزل شوهر) منجر به سقوط حق حبس زن خواهد شد.
• در هر صورت تا زمانی که زوجه دارای حق حبس می باشد و حق وی ساقط نشده باشد، در ایامی که به حق حبس خود استناد می کند می تواند از شوهر نفقه دریافت کرده و حق حبس موجب سقوط نفقه نمی گردد.

 شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید

پاسخ به پرسش تاثیر دوشیزگی در حق حبس و امکان الزام به تمکین

♦  در پاسخ به سوالی که مطرح نمودید باید گفت زوجه باکره که بعد از عقد تمکین خاص نکرده باشد حق حبس دارد و می تواند ایفای وظایفش را موکول به پرداخت مهریه از جانب شما کند. در این شرایط مرد نمی تواند علیه او دعوای الزام به تمکین اقامه کرده و او را ملزم به تمکین نماید. 

♦  با این وجود و با توجه به اظهار شما مبنی بر اینکه ایشان منزل مشترک را ترک کرده باید گفت مستند به رای وحدت رویه ۷۱۸ مورخ ۱۳۹۰/۰۲/۱۳ هیات عمومی دیوان عالی کشور، تمکین عام زوجه حتی اگر باکره باشد، موجب سقوط حق حبس او خواهد شد و رویه قضایی دادگاه های خانواده نیز تمکین عام را موجب سقوط حق حبس دانسته و مرد می تواند دادخواست الزام زوجه به تمکین را به دادگاه داده و زوجه را ملزم به تمکین نماید.

♦  بهتر است در این خصوص، پیش از اقامه ی دعوا علیه زوجه ابتدا اظهارنامه ای برای او ارسال نموده و خواستار تمکین شوید و در صورت عدم تمکین اقامه ی دعوا کنید.

♦  در رابطه با قسمت دوم پرسش شما باید گفت حق حبس یک حق قانونی برای زوجه بوده که آگاهی یا عدم آگاهی او از وضعیت مالی زوج منجر به سقوط این حق نمی گردد و تنها مواردی که در بالا عرض شد این حق را ساقط می کند. 

دادخواست اجبار و الزام زن به تمکین

مستندات قانونی – تاثیر دوشیزگی در تمکین 

ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی
زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظائفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع ‌مسقط حق نفقه نخواهد بود.

ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی
اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمیتواند از حکم ماده قبل استفاده کند ‌معذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.

ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی
همین که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار میشود.

ماده ۱۱۰۳ قانون مدنی
زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند.

ماده ۱۱۰۴ قانون مدنی
زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند.

ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی
در روابط زوجین ریاست خانواده از خصائص شوهر است.

ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی
زن باید در منزلی که شوهر تعیین میکند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.

ارتباط با وکیل متخصص خانواده – 88019243