خسارت تاخیر و عدم انجام تعهد و قرارداد

_{^{نکات مهم خسارت تاخیر و عدم انجام قرارداد}}

مفهوم خسارت قراردادی مفهومی کلی بوده و شامل خسارت تاخیر در انجام تعهد، عدم انجام تعهد و خسارت ناشی از کاهش ارزش پول است. در هر حال به نکات و خصوصیات خسارت قراردادی به طور خلاصه و تیتر وار در ادامه پرداخته می شود :

• وجه التزام یا خسارت قراردادی مبلغی است که طرفین قرارداد به عنوان خسارت عدم انجام تعهد یا خسارت تأخیر انجام تعهد در قرارداد می گنجانند.
• در رسیدگی به میزان وجه التزام در دادگاه، فردی که مدعی ورود خسارت است در ابتدا باید ثابت کند که در اثر عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام آن به او خسارت وارد شده است و میزان خسارت با توجه به دلایل مطرح شده و توسط کارشناس تعیین می شود.
• اگر طرفین در قرارداد میزان خسارت قراردادی یا همان وجه التزام را مشخص کرده باشند دادگاه نمی تواند به مبلغ بیشتر یا کمتر رای دهد.
• اگر طرفین در قرارداد مبلغ خسارت را مشخص نکرده باشد دادگاه رسیدگی کننده در صورت ورود خسارت با جلب نظر کارشناس مبلغ خسارت را تعیین می نماید. فرق این مورد با بند قبل این است که در اینجا حقی باید وارد شده باشد تا محکمه حکم به پرداخت آن دهد و صرف تخلف کافی نیست اما در بند قبل به صرف تخلف و در هر حال طرف محکم به پرداخت خسارت قراردادی میشود. 
• در صورتی که قراردادی فیمابین طرفین نباشد در مورد خسارت وارده، دادگاه شاخص بانک مرکزی را معتبر می داند.
• در سیستم حقوقی ایران خسارت ناشی از عدم النفع یا خسارت غیر مستقیم قابل مطالبه نیست.

• اگر خوانده متعهد به حصول نتیجه خاصی باشد، در هر حال در صورت عدم حصول آن نتیجه ملزم به پرداخت خسارت است. مگر این که ثابت کند در اثر حدوث یک واقعه خارجی که خارج از اختیار او بوده توانایی دفع آن را نداشته، نتوانسته به تعهد خود عمل کند اما اگر تنها متعهد به انجام کاری بوده بدون این که رسیدن به نتیجه ای خاص مدنظر بوده باشد این زیان دیده است که باید ثابت کند متعهد مرتکب تقصیر بوده است.
• در نهایت این اراده طرفین و عرف است که شرایط انجام تعهد و پرداخت وجه التزام را تعیین می کند و دادگاه در واقع در صدد کشف این موارد برمی آید تا بر اساس آن حکم صادر کند.

^{_{مراحل عملی پرونده مطالبه خسارت قراردادی}}

_{^{دادخواست مطالبه خسارت قراردادی}}

خواهان: ......   فرزند : .....   سن:.....   شغل : آزاد   به نشانی : تهران ..... .

خوانده: .......  فرزند : .......   سن : ..... شغل: آزاد   به نشانی: تهران........

وکیل یا نماینده قانونی: مسعود محمدی وکیل پایه یک دادگستری  نشانی : تهران ، میدان فاطمی - میدان گلها - بلوار گلها

خواسته موضوع و بهای آن: مطالبه وجه التزام و خسارت تاخیر در انجام تعهد مذکور در ماده 6 قرارداد مورخ 86 علی الحساب مقوم به ...............میلیون ریال

دلایل و منضمات داخواست (مدارک):

1- قرارداد فی مابین  

2- وکالتنامه دادگستری  

3- پروانه ساختمان

_{^{شرح دادخواست مطالبه خسارت تاخیر در انجام تعهدات قراردادی}}

ریاست محترم دادگاه

با سلام و تقدیم احترام

به استحضار عالی می رساند موکل و خوانده محترم به موجب قرارداد پیوست (مبایعه نامه عادی) در مورد ساخت و تجمیع دو پلاک ثبتی با یکدیگر توافق نموده اند طبق ماده 5 قرارداد مورد اشاره دوره ساخت نهایتا 12 ماه می باشد که شروع آن نیز از تاریخ اخذ جواز ساخت و تخلیه ملک توسط مالک وتحویل آن به سازنده نموده و همچنین خوانده محترم (سازنده) در تاریخ 87 مجوز ساخت را از مرجع مربوطه اخذ نموده اند با عنایت به مراتب فوق صدور دستور آن مقام مبنی بر پرداخت وجه التزام و خسارت تاخیر در انجام قرارداد وفق بند 2 از قسمت ب ماده 6 قرارداد فی مابین از زمان وقوع تخلف تا زمان تحویل ملک مورد استدعاست بدوا صدور قرار تامین خواسته مورد استدعا است.

_{^{لایحه پرونده مطالبه خسارت قراردادی}}

ریاست محترم شعبه ...  دادگاه عمومی  

با سلام و تقدیم احترام

در خصوص پرونده کلاسه .......و بایگانی............. با عنایت به جلسه رسیدگی مورخ 1391 ساعت 11 و نیز لایحه تقدیمی خوانده به عرض آن مقام می رسانم .

1- خوانده محترم در بند 1 لایحه خود چنین  استدلال نموده اند که چون با مخالفت شهرداری دستور نقشه شماره.......... مورخ 1386 پذیرفته نشده و متعاقبا دستور نقشه موضوع پروانه ساختمان شماره ............. مورخ 1387 صادر شده است و پروانه ساختمان اخیر ملاک عمل و توافق قرار گرفته است نتیجتا مطابق ماده 293 قانون مدنی موضوع تعهد تبدیل به تعهد دیگری شده است در پاسخ به این استدلال باید گفت موضوع قرارداد فی مابین موکل و خوانده محترم مشارکت در احداث بنا و اعیان در عرصه به پلاک ........ می باشد و نه چیز دیگرآیا به نظر آن مقام،در تعهد خوانده تبدیلی صورت گرفته که مورد مشمول ماده 293 قانون مدنی گردد. گذشته از این، شرط وجه التزام، وثیقه یا رهن نیست که در دایره شمول این ماده قرار یرد بلکه ضمانت اجرای تخلف از انجام تعهد است.

2- در پاسخ به بند 3 لایحه خوانده محترم هم باید گفت، در اجرای بند ب ماده 6 قرارداد فی مابین موکل جهت تنظیم وکالتنامه خطاب به خوانده (آقای ..........)اعلام آمادگی نموده اند که وکالتنامه با اختیارات لازم به نفع ............. به شماره...........مورخ 1388 تنظیم می گردد و در همان روز آقای ............به پسر خود آقای ............با همان اختیارات وکالت می دهد(وکالت نامه شماره ...... مورخ 1388) در نتیجه این اعطای وکالت به فرد دیگر توسط خود خوانده بوده و تخلف موکل محسوب نمی شود.

همچنین است اعطای وکالت به آقای ............... (داماد آقای ........)

3- خواسته موکل مطابق دادخواست تقدیمی عبارت از مطالبه وجه التزام مندرج در بند 2 قسمت ب ماده 6 قرارداد فی مابین با عنایت به ماده 5 قرارداد که مدت اجرا و تکمیل و تحویل بنای موضوع قرارداد را ظرف 12 ماه پس از اخذ جواز ساخت و تحویل ملک به سازنده از سوی موکل، قرارداد است. در مورد ملاک شروع مهلت 12 ماهه هم به نظر می رسد واقعه موخر(اخذ جواز ساخت یا تحویل ملک) ملاک شروع مهلت باشد. در این خصوص مدارک لازم در جلسه رسیدگی تحویل حضرتعالی گردید(اجاره نامه موکل که موید تخلیه ملک موضوع قرارداد است وتصویر پروانه ساختمان).

4- رای صادره توسط، شعبه 25 دادگاه عمومی در خصوص پرونده کلاسه ........... با خواسته اصلی الزام به تحویل و خواسته متقابل آقای............. تحت عنوان الزام به پرداخت وجه قرض الحسنه از قرار مبلغ چهل میلیون تومان توسط موکل، که تنها در خصوص این خواسته ها منجر به گزارش اصلاحی شده نیز ضمیمه پرونده می باشد و به اندازه کافی گویا ست واحتیاج به هیچ توضیح دیگری نیست.

5- متاسفانه حتی بعد از صدور دستور توسط شعبه 25 دادگاه عمومی در پرونده کلاسه فوق جناب آقای..........ملک را تحویل نداده و با صدور اجراییه و الزام دادگاه و حضور دادورز وتنظیم صورتجلسه مورخ 1391 نسبت به اجرای حکم تمکین ننموده اند و مبلغ 40 میلیون ریال موضوع تعهد موکل هم مطابق دستور دادگاه و البته با امتناع خوانده به صندوق دادگستری واریز و با دستور حضرتعالی و در مقام تامین خواسته موکل توقیف گردیده است.(پیوست شماره 3)

در پایان ضمن جلب نظر آن مقام به مدارک پیوست این لایحه و نیز دادخواست تقدیمی و یادآوری این مطلب که حدود 6 سال از شروع قرارداد گذشته و کمتر از دو ماه است که موضوع قرارداد اجرا شده و نیز تاکید بر این موضوع که پرگویی و تهافت وسخنان درشت و عاقل مابانه خوانده جز به هدف انحراف ذهن دادگاه محترم بنظر نمی رسد، از حضرتعالی تقاضای صدور حکم وجبران ضرر موکل وفق قرارداد فی مابین  طرفین را دارم.

_{^{نمونه رأی دادگاه مطالبه خسارت قراردادی}}

بتاریخ : 93                                   

کلاسه پرونده : ......                             

شماره دادنامه :    ......

مرجع رسیدگی : شعبه....... دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی .......

خواهان: آقای ............با وکالت آقای مسعود محمدی وکیل پایه یک دادگستری و  به نشانی: تهران ، میدان فاطمی - میدان گلها - بلوار گلها

خوانده: آقای ............... به نشانی: تهران خ امام خمینی

خواسته: خسارت تاخیر در انجام تعهد

گردشکار: خواهان دادخواستی به خواسته فوق به طرفیت خوانده بالا تقدیم داشته که پس از ارجاع به این شعبه و ثبت به کلاسه فوق و جری تشریفات قانونی در وقت فوق العاده مقرر دادگاه بتصدی امضاء کننده زیر تشکیل است با توجه به محتویات پرونده ختم رسیدگی را اعلام و بشرح زیر مبادرت بصدور رای مینماید.

_{^{متن رای دادگاه مطالبه خسارت قراردادی}}

در خصوص دعوی خواهان آقای ............. با وکالت آقایان مسعود محمدی وکیل پایه یک دادگستری به طرفیت ........... به خواسته مطالبه وجه التزام خسارت تاخیر تادیه در انجام تعهد مذکوردر ماده 6 قرارداد به تاریخ 86 و خسارت دادرسی نظر به اینکه به موجب قرارداد پیوست در مورد قرارداد ساخت و تجمیع دو پلاک ثبتی با یکدیگر توافق نموده اند که مطابق ماده 5 دوره ساخت 12 ماه و شروع آن نیز از تاریخ اخذ جواز و تخلیه و به موجب بند 2 قسمت ب ماده 16 از قرارداد خوانده دعوی متعهد گردیده در دوره ساخت 12 ماهه نسبت به ساخت موضوع قرارداد مشارکت اقدام نماید با توجه به اخذ مجوز ساخت در تاریخ 87 شروع دوره ساخت به تاریخ فوق و نیز قرارداد اجاره شماره ........ مورخه 86 که تاریخ تحویل ملک از سوی خواهان به خوانده اثبات می نماید و همچنین به موجب کلاسه 90/245 شعبه 25 دادگاه حقوقی تهران که منتهی به گزارش اصلاحی موضوع دادنامه شماره ....... مورخه 90 دلالت بر استحقاق خواهان به مطالبه وجه التزام موضوع قرارداد معنونه به شرح ستون خواسته را دارد اولا دادگاه به موجب پرونده استنادی و گزارش اصلاحی مارالذکر به موجب مطالب خارج نویس صورتجلسه مورخه 93 ضمیمه 19 پرونده اعلام گردید(هرچنددرمتن دادنامه نیامده) توضیح اینکه گزارش اصلاحی منافاتی با مطالبه خسارت از سوی آقای........ به طرفیت ..........نمی باشد. بنابراین موضوع از شمول گزارش اصلاحی و توافق حاصله خارج بوده و ثانیا به موجب پروانه ساخت شماره *** مورخه 87 مجوز ساخت در تاریخ فوق بوده بنابراین با توجه به بند 5 و بند 2 از قسمت ب ماده 6 قرارداد اعلامی می دارد در صورت اجرای توافق در موعد مقرر ب هشرح ماده 5 تکمیل نشود طرف دوم(خوانده دعوی) می بایست به ازای هر روز تاخیر در ایفای تعهد روزانه به مبلغ دو میلیون ریال خسارت و ضرر و زیان دیرکرد و تکمیل بنا به طرف مقابل بپردازد. با توجه به عدم اجرای تعهد از سوی خوانده، خواهان از تاریخ 1388 روزانه دو میلیون ریال تا زمان تحویل آپارتمان ها به موجب صورت جلسه 1391 به موجب پرونده استنادی مارالذکر مدیون می باشد با توجه به جمع مواعد روزانه......... روز در روز .......میلیون ریال مستندا به مواد 198 و 515و 519 از قانون آیین دادرسی مدنی حکم به محکومیت خوانده به پرداخت .....ریال تا زمان تحویل آپارتمانها به شرح صورت جلسه مزبور در حق خواهان صادر و اعلام می کردد خواهان مکلف است پس از قطعیت حکم و قبل از صدور اجرائیه نسبت به هزینه دادرسی مطابق تعرفه قانونی در حق دولت اقدام نماید رای صادره حضوری و ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در محاکم تجدیدنظر استان تهران است.

_{^{نمونه رای اصلاحی در پرونده خسارت قراردادی:}}

بتاریخ : 1393                         

کلاسه پرونده : .........                                       

شماره دادنامه : ...........

مرجع رسیدگی : شعبه ......  دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی ........

خواهان: آقای ........ با وکالت آقای مسعود محمدی وکیل پایه یک دادگستری  به نشانی: تهران ، میدان فاطمی - میدان گلها 

خوانده: آقای ....... به نشانی: تهران خ امام خمینی ............

خواسته:

1- مطالبه طلب  

2- تامین خواسته

گردشکار: به تاریخ 1393 در وقت فوق العاده شعبه.... به تصدی امضاء کننده ذیل دادگاه تشکیل است پرونده کلاسه فوق تحت نظر است نظر به وقوع اشتباه سهوی اعدادی دادگاه با بررسی اوراق و محتویات پرونده ختم رسیدگی را اعلام و به شرح ذیل مبادرت به صدور اصلاحی می نماید.

متن رای دادگاه :

در خصوص دادنامه شماره ....موضوع کلاسه............ صادره از این دادگاه نظر به وقوع اشتباهی سهوی بدین منظور که در دادنامه مزبور نام وکیل خواهان مسعود مهدی قید شده که نام صحیح آن مسعود محمدی است و نیز در محاسبه هزینه دادرسی اشتباه سهوی رقمی رخ داده که هزینه دادرسی صحیح آن ........... ریال می باشد مستندا به ماده 309 قانون آیین دادرسی مدنی نظر به وقوع اشتباه سهوی دادگاه حکم به تصحیح دادنامه مزبور به شرح فوق صادر و اعلام می گردد رای تصحیحی جزء لاینفک دادنامه فوق الذکر بوده وارائه آن بدون رای اصلاحی ممنوع است.