نکات اقدام کیفری چک پرداخت نشدنی
یکی از راه هایی که دارنده چک می تواند در خصوص چک بلامحل اقدام نموده و به صادرکننده فشار بیاورد و وی را مجاب و مجبور به پرداخت نماید، اقدام کیفری و شکایت تحت عنوان صدور چک بلامحل است.
پس از این اقدام و در صورت تشیص مجرمیت و وجود وصف کیفری قاضی رسیدگی کننده حکم به مجازات صادرکننده می دهد و صادرکننده بعد از محکومیت به مجازات چاره ای جز جلب رضایت و جبران خسارت دارنده چک نخواهد داشت.
هر چند که اقدام کیفری اقدامی شدید و کوبنده است ولی همیشه راه گشا نیست و در مورد همه چک ها نیز امکان اعمال ندارد.
نمونه شماره 1 - متن شکواییه جرم صدور چک برگشتی
شاکی : ..............
مشتکی عنه : ............
وکیل : مسعود محمدی وکیل پایه یک دادگستری
موضوع شکایت : صدور چک بلا محل
تارخ وقوع جرم : 1391/10/02
محل وقوع جرم : بانک ملی ایران شعبه ...
میزان خسارت وارده: 5/500/000/000ریال
دلایل و منضمات :
1- وکالت نامه به شماره .......... مورخ 1391/01/30
2- چک به شماره .......... مورخ 1391/06/09 به همراه ظهر چک و گواهی عدم پرداخت
شرح شکواییه صدور چک بلامحل
احتراماً به استحضار می رساند: مشتکی عنه یک فقره چک به شماره ............ مورخ 1391/06/09 عهده بانک ملی ایران شعبه .. صادر نموده که با مراجعه موکل، گواهی عدم پرداخت به علت عدم کفایت موجودی چک صادر گردیده است. لذا مستندا به اصل چک و ظهر آن و نیز گواهی عدم پرداخت صادره از بانک، صدور حکم به مجازات مشتکی عنه مستدعی است.
رای دادگاه در خصوص جرم صدور چک برگشتی
پرونده کلاسه .: .........
شعبه : 1028 دادگاه عمومی جزایی تهران
دادنامه شماره : .............
شاکی : آقای ............ با وکالت آقای ......... و خانم ......... همگی به نشانی ............. .
متهم : آقای ............. به نشانی ................ .
اتهام : صدور چک بلامحل
متن رای دادگاه کیفری صدور چک برگشتی
در خصوص شکایت آقای ...... با وکالت خانم ....... و آقای ....... علیه آقای ......... دایر بر صدور دو فقره چک بلامحل به شماره ....... مورخ 91/06/09 به مبلغ 5/500/000/000 ریال و شماره ....... مورخ 1391/07/09 به مبلغ 5/500/000/000ریال هر دو عهده بانک ملی ایران با توجه به شکایت شاکی خصوصی و صدور گواهینامه عدم پرداخت بانک محال علیه و صدور کیفرخواست علیه متهم از ناحیه دادسرا و عدم حضور متهم در دادگاه مآلا عدم دفاع وی نسبت به اتهام انتسابی و سایر قرائن و محتویات پرونده بزهکاری متهم موصوف برای دادگاه محرز و مسلم است لذا مستندا به ماده 7،3 و 22 قانون صدور چک و اصلاحات بعدی به تحمل (2) سال حبس تعزیری و محرومیت از داشتن چک به مدت (2سال) محکوم می گردد، رای صادره غیابی و از تاریخ ابلاغ ظرف مدت 10 روز قابل اعتراض واخواهی در همین دادگاه است.
رئیس شعبه 1028 دادگاه عمومی تهران
نمونه شماره 2 - متن شکایت صدور چک بی محل
شاکی : ..............
مشتکی عنه : ...............
وکیل شاکی : مسعود محمدی وکیل پایه یک دادگستری به آدرس تهران میدان گلها
نوع شکایت : صدور چک بلامحل
تاریخ وقوع جرم : 1393/08/14
محل وقوع جرم : تهران – فلکه دوم صادقیه،
میزان خسارت وارده (مبلغ چک) : 2,300,000,000 ریال
دلایل و منضمات :
1- چک به شماره ....... مورخ 1393/08/14 به همراه ظهر چک و گواهی عدم پرداخت
2- وکالت نامه به شماره ......... مورخ 1393/12/12 میزان تمبر مالیاتی به مبلغ 15,000 ریال باطل شد.
شرح شکوائیه چک بلامحل
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب تهران
احتراما به وکالت از موکل مراتب زیر را به استحضار می رسانم :
مشتکی عنه یک فقره چک به شماره ......... مورخ 14 آبان 1393 از حساب جاری شماره .......... عهده بانک تجارت به مبلغ 2,300,000,000 ریال (معادل دویست و سی میلیون تومان) در وجه موکل صادر نموده است.
پس از مراجعه به بانک محال علیه چک فوق در تاریخ 10 اسفند 1393 به جهت فقدان موجودی منتهی به صدور گواهی نامه عدم پرداخت گردیده است.با تقدیم کپی مصدق چک و گواهینامه عدم پرداخت:
اولاً: مستندا به مواد 74 و 75 قانون آیین دادرسی کیفری صدور قرار تامین خواسته و توقیف اموال مشتکی عنه به میزان دویست و سی میلیون تومان معادل وجه چک مستدعی است.
ثانیا: تعقیب کیفری مشتکی عنه و صدور حکم بر محکومیت و مجازات نامبرده مستندا به ماده 3 قانون صدور چک مستدعی است.
نمونه حکم دادگاه کیفری شکایت چک بلامحل - شماره 3
پرونده کلاسه : ......
شعبه : ..... دادگاه کیفری 2 مجتمع قضایی قدس تهران
دادنامه شماره : .........
شاکی : آقای ......... فرزند ....... با وکالت وکیل دادگستری به نشانی تهران – میدان فاطمی
متهم : آقای ........ فرزند ....... به نشانی تهران
اتهام : صدور چک بلامحل
متن رای دادگاه کیفری چک بلامحل
در خصوص اتهام متهم دایر بر صدور یک فقره چک بلامحل به شماره ........... به مبلغ 2,300,000,000 ریال عهده بانک تجارت شعبه چهاراه طالقانی حسب شکایت شاکی با وکالت وکیل دادگستری و ملاحظه فتوکپی مصدق چک و گواهی عدم پرداخت صادره از سوی بانک محال علیه و تحقیقات به عمل آمده در دادسرای محترم ناحیه 5 تهران و سایر مندرجات پرونده اتهام انتسابی و گناهکاری متهم محرز و مستندا به مواد 3 و 7 و 22 قانون صدور چک مصوب 1382 نامبرده را به تحمل چهارده ماه حبس و دو سال محرومیت از داشتن دسته چک محکوم می نماید. رای صادره غیابی و ظرف مهلت ده روز قابل واخواهی در این دادگاه و ظرف مهلت بیست روز قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر استان تهران است.
دادرس شعبه 1172 دادگاه کیفری
نمونه چند سوال حقوقی در خصوص شکایت کیفری چک بلامحل
1- ماهیت حقوقی چک کارگر به کارفرما چیست ؟
شرکتی بابت حق سنوات به پنجاه نفر از کارگران خود چک پرداخت نموده ولی همه چک ها در یک روز برگشت خورده و موجودی نداشته چگونه میشود احقاق حق کرد ؟
پاسخ وکیل :
به سوال شما که در مورد چک برگشتی می باشد در بخش خدمات حقوقی پاسخ داده شد. چنانچه نیاز به مشاوره دقیق تری در مورد نحوه شکایت در اداره کار و مطالبه حق و حقوق خود دارید با شماره های دفتر تماس بگیرید و با وکیل متخصص دعاوی کارگر و کارفرما و حقوق کار مشورت کنید.
2- بهترین راه برای مطالبه وجه چک چیست ؟
اینجانب و پنجاه نفر دیگر از همکارانم در شرکتی در کلار اباد استان مازندران مشغول به کار هستیم .که در پایان سال گذشته این شرکت که در زمینه رستوران داری و پذیرایی فعالیت می کند با اجاره دادن این مکان ،بابت سنوات گذشته کارکنان خود به همه چک پرداخت نموده که متاسفانه هیچکدام از این چک ها وصول نشده وهمه برگشت خورده است.
پاسخ وکیل :
هم می توانید با مراجعه به محاکم عمومی (اگر مبلغ چک زیر 20 میلیون تومان است مراجعه به شورای حل اختلاف) وجه چک را مطالبه کنید.و هم می توانید مستقیما به هیت تشخیص اداره کار جهت مطالبه حقوق استخدامی خود (سنوات و حقوق معوقه و عیدی و......) مراجعه نمایید.
3- چطور می توانم توقیف حساب و ممنوع الخروجی انجام دهم ؟
از کسی چک برگشتی دارم بابت خریدش، مغازه دار بوده و رفته.بهترین شکلی که حساب هاش مسدود بشه و ممنوع الخروج بشه چیه؟
پاسخ وکیل :
سریع ترین راه در صورتی که مالی از ایشون سراغ داشته باشین، اقدام از طریق اجرای ثبت هست ,از طریق دادگاه il می تونین اقدام کنید.برای توضیحات دقیق و اقداماتی که حسب مورد می تواند علیه صادر کننده چک انجام داد و راههای توقیف اموال صادر کننده چک مقالات مرتبط را در سایت دادگران حامی مطالعه نمائید.
4- حکم اعلام مفقودی صادرکننده چک چیست ؟
شخصی به مبلغ 10میلیون چک به من داده و 20 روز قبل از تاریخ چک اعلام مفقودی کرده و در تاریخ چک آن را برگشت زدم اکنون نزدیک 1سال از تاریخ چک گذشته و شکایت کردم تکلیف صاحب چک چه می شود؟
پاسخ وکیل :
درخواست مسدودی حساب یا به طور عامیانه به اعلام مفقودی چک مانع برگشت زدن چک نیست شما می توانید چک را برگشت زده و نسبت به شکایت اقدام کنید.اتفاقا چون طرف از حساب مسدود چک صادر کرده در صورتیکه که شکایتی کیفری کنید و قاضی وقوع جرم صدور چک بلامحل را بپذیرد چون از حساب مسدود چک صادر شده حداکثر مجازات برای وی در نظر گرفته خواهد شد. اگر مالي از ايشون سراغ داريد توقيف كنيد اگر نه حكم جلب ايشون مي توانيد بگيريد.
5 - وضعیت چک در معامله خودرو ؟
مبلغ 17150000تومان را به کسی دادم تاماشین تیبا واسم بیاره اما ایشان 4 میلیون کمتر به نمایندگی داده و نمایندگی هم مبلغ چک های بنده رو برگشت زده و 4 فقره چک به ایشان دادم واسه ماشین و 2فقره چک هم سفید بدون مبلغ و امضا گرفته و اونها هم داده به نمایندگی و خودش امضا زده و الان شکایت کردیم دادگاه هم قرار منع تعقیب صادر کرده باید چکارکنم؟
پاسخ وکیل :
مشکل شما با طرف معاملهتان مشکل و اختلاف کیفری نیست به عبارت دیگر طرف شما جرمی مرتکب نشده و شکایت کیفری شما از ایشان وجهی نداشته است بهتر است برای محاسبه و دریافت اضافی پرداخت خود به دادگاه حقوقی یا شورای حل اختلاف مراجعه نمایید.
6- نحوه وصول چک پول پیش اجاره به چه صورت است ؟
بنده علیه موجر به دلیل عدم پرداخت رهن شکایت و حکم علیه ایشان صادر شد و الان در حال طی مراحل دادرسی هستیم. در این میان وکیل ایشان پیشنهاد دادند توافق کنیم و بنده هم دو فقره چک گرفتم و بصورت مکتوب توافق کردیم، البته در توافق اشاره شده که پس از دریافت و وصول مبلغ چک پرونده توسط بنده مختومه گردد.حالا موعد یکی از چک ها رسیده و چک پاس نشده است. ما هم از این توافق به دادگاه چیزی نگفته ایم.دادگاه به استناد این توافق نامه رسیدگی را متوقف خواهد کرد؟در صورت قطعی شدن رای و اقدام برای صدور اجراییه ایشان می توانند مدعی شوند که من با ایشان توافق کرده ام و بروند چک ها رو پیگیری کنند یا نه؟من الان این چک ها رو برگشت بزنم یا طبق یک توافق دیگر چک ها رو بهشون برگردونم؟
پاسخ وکیل :
اگر طرف شما توافقنامه را به دادگاه بدهد احتمال توقف عمليات اجرايي پرونده وجود دارد، ايشان مي تواند مدعي شوند، اما در صورتي كه هر دو چك پاس شود، بهتر است منتظر بمانيد تا اگر چك دوم پاس نشد پرونده را از طريق دادگاه پيگيري كنيد.
7- واخواهی در مورد شکایت چک برگشتی ؟
بابت چک 50 میلیونی از اینجانب شکایت شده است. چک شخصی بوده و بابت بازگشت وجه یکی از سهامداران شرکت بوده است. رفتم مجتمع قضایی سعادت آباد که کپی پرونده ام را بگیرم ببینم وکیل شاکی چه اقداماتی انجام داده است.
مسئول مربوطه گفت اگر من پرونده ات را باز کنم مجبور هستم شما را بازداشت نموده و با مأمور بفرستم دادسرا. پیشنهاد داد وکیل بگیرم، و وکیل بیاید پرونده ام را بگیرد و برود واخواهی کند تا کمی فرصت داشته باشم اینجانب هم براساس محتویات پرونده اقدام حقوقی کنم.متاسفانه وکیل ایشان کلیه حساب های بانکی ام را مسدود نموده و مشکل مالی پیدا نموده ام. چک بابت تنخواه شرکت بوده است و جنبه حقوقی دارد. اما دل نگران هستم که اقدام به توقیف فیزیکی نماید.لطفاً راهنمایی بفرمایید چگونه می توانم با کمترین هزینه ای که امکان دارد، پرونده ام را دریافت نموده و اقدام به واخواهی نمایم که مشکلی پیش نیاید.
پاسخ وکیل :
بهترین کار برای شما این است که واخواهی چک کیفری را از طریق وکیل دادگستری به دادگاه تقدیم نمایید چرا که اگر واخواهی را خودتان انجام دهید امکان جلب و بازداشت وجود دارد.در ضمن هیچ راه حل تعریف شده ای برای کوتاه کردن طول مدت دادرسی و زمان رسیدگی به واخواهی وجود ندارد با این حال در بسیاری از مواقع پیگیری و سماجت راه گشا است!!
8- بهترین دفاع شکایت صدور چک بلامحل چیست ؟
از من بابت چک شکایت شده. چک حقوقی است و بابت تضمین بوده است. تمامی مستندات به آدرس قبلی من که در بانک بوده است رفته و من مطلع نشده ام. از کجا می توانم پرونده ام را پیگیری کنم و متوجه بشوم چه اقداماتی صورت گرفته است. چه اموالی را توقیف کرده است. آدرس قبلی که کلیه مستندات به آن آدرس رفته است: تهران، خیابان آفریقا می باشد. وکیلی گفت که وکالت میگیرم و پرونده را برایم پیدا می کند و مستندات آن را به من اطلاع می دهد.گفتند احتمالاً منطقه 3 است. به کدامین دادسرا باید مراجعه کنم و چگونه پرونده ام را پیدا کنم. چگونه می توانم اینکار را خودم انجام بدهم و نیازی به وکیل در این مرحله نداشته باشم.
پاسخ وکیل :
جهت رسیدگی به پرونده شما که مربوط به چک می باشد، به واحد رایانه در دادگاه قبلی مراجعه نمایید اطلاعات تکمیلی را به شما اطلاع خواهند داد.آدرس: منطقه 3، به آدرس خیابان ملاصدرا خیابان پردیسدر صورتیکه تمایل به سپردن پرونده به وکیل در این مرحله ندارید توصیه میشود حتما قبل از هر اقدام و شرکت در جلسه رسیدگی، با یک وکیل مشورت نمائید.