تعریف، انواع و مجازات های سرقت
تعریف سرقت
سرقت به معنی ربودن مال غیر به صورت پنهانی و بدون رضایت صاحب مال است.به استثنای سرقت های مستوجب حد، شرط دیگر در سایر سرقت ها پنهانی و مخفیانه بودن آن است ضمن این که در تمام انواع سرقت ها عدم رضایت مالک در ربوده شدن مال شرط است. مثلاً در جرم کیف قاپی عمل مخفیانه انجام نمی شود اما به هر حال رضایت مالک در ربوده شدن مال وجود ندارد. لازمه جرم سرقت این است که مالک بر مال تسلط پیدا کند و اگر قبل از تسلط کامل بر مال دستیگر شود شروع به جرم سرقت است. مال مورد سرقت مال منقول است که قابلیت ربایش را داشته باشد بنابراین سرقت در مورد اموال غیر منقول صادق نیست. سرقت مستوجب حد سرقتی است که به شکل مخفیانه از حرز انجام می شود یعنی مال مورد سرقت در محلی متناسب جهت نگهداری و ممانعت از دسترسی افراد به آن قرارداده شده است.
شرایط وقوع سرقت حدی:
1- مال در حرز متناسب نگهداری شده باشد یعنی مال در محلی قرارداد شده باشد که معمولاً جهت نگهداری آن از دسترسی سایر افراد بدون اجازه مالک مناسب باشد.
2- مال مورد سرقت حداقل ارزشی معادل 4/5 نخود طلای مسکوک داشته باشد که قابل خرید و فروش با پول باشد؛ سرقت اوراق بهادار مستوجب حد نیست.
3- حرز و مال موجود در آن متعلق به دیگری باشد و به سارق تعلق نداشته باشد.
4- مال مسروقه از امول دولتی یا اموال عمومی و وقف نباشد.
راه های زیر به اثبات سرقت حدی:
- شهادت دو مرد عادل
- علم قاضی (با توجه به اسناد و مدارک و نتیجه تحقیقات)
- دو مرتبه اقرار سارق نزد قاضی (اگر سارق یک بار اقرار کند مال مسروقه به صاحب آن بازگردانده می شود اما سرقت حدی نیست).
البته جهت اجرای مجازات حد برای سارق تحقق شرایط زیر هم لازم است:
- شاکی شکایت کرده باشد و گذشت نکند.
- چنانچه سارق قبل از صدور حکم مال مسروقه را به هر نحوی از قبیل صلح و سازش و معامله تحت مالکیت خود درآورد سرقت حدی ساقط می شود.
- اگر سارق قبل از اثبات جرم توبه کند حد سرقت ساقط می شود. اما گذشت شاکی پس از صدور حکم تأثیری در اجرای مجازات ندارد و مجازات اجرا می شود.
مجازات سرقت حدی:
1- در سرقت اول؛ قطع چهار انگشت دست راست (بار اول)
2- قطع پای چپ سارق از قسمت پایین برآمدگی آن به نحوی که نیمی از قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند (بار دوم).
3- حبس ابد (بار سوم)
4- اگر سارق در زندان مرتکب سرقت حدی گردد اعدام می گردد.
مجازات سرقت های تعزیری:
که از شمول شرایط حد خارج هستند حسب مورد حبس و شلاق است و سارق باید مال دزدیده شده را به صاحب اصلی آن بازگردانده و در صورتی که مال موجود نباشد باید قیمت آن را پرداخت کند و قیمت مال دزدیده شده طبق قیمت روز محاسبه می شود. هدف سارق از دزدیدن مال به دست آوردن وجه از طریق آن است یعنی در هر صورت سارق، مال را مورد معامله قرار می دهد و تمامی افراد که در نگهداری، مخفی کردن مال مسروقه یا خرید و فروش آن مداخله داشته باشند مجرم شناخته می شوند. شخصی که مال مسروقه را می خرد چه از مسروقه بودن آن مطلع باشد و چه نباشد باید مال خریداری شده را به صاحب آن باز گرداند.
نکات مهم در جرم سرقت:
- سارق حتی در صورت رضایت شاکی هم مجازات خواهد شد البته ممکن است مشمول تخفیف مجازات قرار گیرد.
- تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی در صورت تقاضای متهم و صلاحدید قاضی ممکن است.
- سارق در صورت فروش اموال مسروقه مرتکب دو جرم شده است؛ یکی سرقت و دیگری فروش مال غیر که در حکم کلاهبرداری است.
مطالب مرتبط با سرقت :
1- جرم قذف و مجازات قذف، حد قذف
2- آدرس دادسراهای شهر تهران(نشانی جدید)
3- جرم تحصیل مال نامشروع وکیل کیفری