جرایم مالیاتی و مجازات ها - وکیل کیفری

_{^{تعریف جرم مالیاتی}} 

در قانون مالیات های مستقیم مصوب 1394 برای اولین بار به صورت منسجم جرم مالیاتی مورد جرم انگاری قرار گرفته و مصادیق آن مشخص شده است. در این قانون جرائم مالیاتی هم به صورت فعل قابلیت ارتکاب دارند هم به صوت ترک فعل و در ماده 274 و در قالب 7 بند مصادیق آن نام برده شده است.

اگر چه قبلا نیز جرم برای تحقق به سه عنصر نیاز دارد ؛

1-عنصر قانونی      

2- عنصرمادی       

3- عنصر معنوی

در خصوص جرم مالیاتی، همان طور که گفته شد در قانون مالیات مستقیم جرم انگاری شده است، عنصر مادی هم در این جرائم نیاز به تحقق یک فعل مادی یا ترک فعل ( مثل عدم تشکیل دفاتر پلمپ و .... ) می باشد. قانونگذار عنصر معنوی را به جز در یک بند در بقیه بندها مفروض دانسته است. در واقع اصل بر این قرار گرفته است که فرد تنظیم کننده دفتر، فردی متخصص و آگاه است و به همین دلیل عنصر عمد و آگاهی در آن مفروض است.

در تایید این مطلب مصادیق مندرج در ماده 274 اثبات عنصر معنوی را ضروری ندانسته و برای مثال مفروض است که متخلف با علم و اراده معاملات واقعی را اعمال نکرده و پنهان نموده است.

_{^{مصادیق جرم مالیاتی :}}

همان طور که گفته شد در ماده 274 قانون مالیاتهای مستقیم  مصادیق جرم مالیاتی احصا شده است :

1- تنظیم دفاتر، اسناد و مدارک خلاف واقع و استناد به آن

2- اختفای فعالیت اقتصادی و کتمان درآمد حاصل از آن

3- ممانعت از دسترسی ماموران مالیاتی به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود یا اشخاص ثالث در اجرای ماده ی 181 این قانون و امتناع از انجام تکالیف قانونی مبنی بر ارسال اطلاعات مالی موضوع مواد 169 و 169 مکرر به سازمان امور مالیاتی کشور و وارد کردن زیان به دولت با این اقدام.

4- عدم انجام تکالیف قانونی مربوط به مالیات های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده در رابطه با وصول یا کسر مالیات مؤدیان دیگر و ایصال آن به سازمان امور مالیاتی در مواعد قانونی تعیین شده.

5- تنظیم معاملات و قراردادهای خود به نام دیگران، یا معاملات و قراردادهای مؤدیان دیگر به نام خود برخلاف واقع.

6- خوداری از انجام تکالیف قانونی در خصوص تنظیم و تسلیم اظهارنامه ی مالیاتی حاوی اطلاعات در آمدی و هزینه ای در سه سال متوالی.

امروزه به جهت ارتباط مسائل مهم و عمده ی طرح جامع مالیاتی که یکی از پروژه های اقتصادی مهم کشور است با ماده 169 و 169 مکرر و حساسیت آن، تخلف از تکالیف مندرج در آن ها جرم انگاری شده است.

در استفاده از کارت بازرگانی قانونگذار بحث فرار و عنصر معنوی را مطرح نموده است فلذا در این مورد نیاز به اثبات عنصر معنوی وجود دارد.

یکی دیگر از موارد قانون مالیات های مستقیم که در آن به جرم انگاری پرداخته شده، ماده 276 است. در این ماده بیان شده چنانچه هر یک از حسابداران، حسابرسان، موسسات حسابرسی، ماموران مالیاتی و کارکنان بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری در ارتکاب جرم مالیاتی معاونت نمایند و یا تخلفات صورت گرفته را گزارش نکنند به حداقل مجازات مباشر جرم محکوم می شوند. در خصوص معاونت سایر اشخاص بایستی براساس ماده 126 قانون مجازات اسلامی عمل نمود.

در ماده 279 هرگونه دسترسی غیرمجاز و سوء استفاده از اطلاعات ثبت شده در پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان مالیاتی موضوع ماده 169 مکرر این قانون در خصوص مسائلی غیر از فرایند تشخیص و وصول درآمدهای مالیاتی یا افشای اطلاعات مزبور جرم است و مرتکب علاوه بر انفصال از خدمات دولتی و عمومی از 2 تا 5 سال به مجازات بیش از 6 ماه تا 2 سال حبس محکوم می شود.

_{^{ضمانت اجراهای مالیاتی :}}

ضمانت اجراهای مالیاتی به 3 دسته تقسیم می شوند :

1- ضمانت اجراهای مالی که توسط دستگاه مالیاتی اعمال می شوند که به اختصار بیان می شود. (لازم به ذکر است مواردی که قبلاً ضمانت اجرا داشتند ولی اکنون آن ضمانت اجرا حذف شده است نیز نام برده خواهد شد)

• جریمه پرداخت مالیات پس از سررسید مقرر : به ازاء هر ماده % 5/2 مالیات
• جریمه عدم تسلیم اظهارنامه :  % 30 مالیات متعل (غیرقابل بخشودگی)
• جریمه کتمان درآمد یا ابراز هزینه های غیر واقعی در اظهارنامه تسلیمی :  %30 مالیات متعلق به درآمد کتمان شده با هزینه غیر واقعی (غیرقابل بخشودگی)
• جریمه عدم تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان، یا عدم ارائه دفاتر : %20 مالیات برای هر یک از موارد مذکور
• جریمه رد دفاتر قانونی : مجازات تعیین نشده (تکلیفی وجود ندارد.)
• جریمه عدم تسلیم فهرست دریافت کنندگان، حقوق ظرف مهلت مقرر : %20 حقوق پرداختی
• جریمه عدم ارسال صورت یا فهرست یا قراردادهای پیمانکاری (ماده 104 قانون مالیاتهای مستقیم) : جریمه ای تعیین نشده
• جریمه عدم پرداخت مالیات حقوق و مالیات تکلیفی موضوع تبصره 9 ماده 53، تبصره 2 ماده 103 و ماده 107 ظرف مهلت مقرر : در موعد مقرر و 5/2% مالیات به ازاء هر ماه تأخیر از سررسید پرداخت
• جریمه عدم پرداخت مالیات تکلیفی موضوع ماده 104 قانون مالیاتهای مستقیم (پیش از اصلاحیه مورخ 31/4/94) ظرف مهلت مقرر : 20% مالیات پرداخت نشده
• جریمه عدم صدور صورتحساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله با استفاده از شماره اقتصادی خود برای معملات دیگران یا شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود : 20% از مبلغ مورد معاملات
• جریمه عدم ارائه فهرست معاملات انجام شده و قرارداد در سامانه مربوط در مهلت مقرر(موضوع ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم) : 1% مبلغ مورد معاملات
• جریمه عدم ارائه گزارش حسابرسی مالی موضوع ماده 272 قانون مالیاتهای مستقیم در مهلت مقرر : 20% مالیات متعلق

2- ضمانت اجراهای کیفری که به صورت موردی متخلف را به مجازات هایی از جمله حبس و جزای نقدی محکوم می نماید مثل ماده 200که مقر می دارد در هر مورد که به موجب مقررات این قانون تکلیف یا وظیفه ای برای دفاتر اسناد رسمی مقرر گردیده است در صورت تخلف علاوه بر مسئولیت قضایی سردفتر با مودی در پرداخت مالیات یا مالیات های متعلق مربوط، مشمول جریمه ای معادل 20% آن نیز خواهد بود و در صورت تکرار به مجازت حبس تعزیری درجه شش نیز با رعایت مقررات مربوطه محکوم خواهد شد.

ماده 161 نیز مجازات حبس تعزیری درجه شش را برای متخلفی که مال مورد تأمین را از تصرف خود خارج نماید تعیین نموده است. در حقیقت در مجازات های کیفری، با استمداد از محاکم کیفری مجازات اجرا می شود.

اگرچه این مانع از اعمال مجازات برای متخلفنی که همزمان مرتکب جرم مستقل کیفری نیز شده اند نخواهد بود برای مثال شخصی که با ارائه اجاره نامه جعلی به اداره مالیات درصدد  برخورداری از مزایای اجاره نامه مجعول می باشد، قطعاً به مجازات مقرر برای جرم جعل و سوء استفاده از سند مجعول محکوم خواهد شد.

3- ضمانت اجرای مدنی شامل الزام به جبران خسارات وارده می باشد که از طریق محاکم حقوقی صورت می پذیرد.

_{^{مطالب مرتبط با امور کیفری و مالیات :}}

1- قانون مالیات بر ارث

2- دلیل و تحصيل دليل در امور کیفری و مدنی

3- مفهوم و کاربردهای تامین دلیل و حفظ دلایل

4- مراحل شکایت کیفری در دادسرا توسط وکیل کیفری