بررسی جرم و شکایت تصرف عدوانی کیفری

_{^{نکات مهم در خصوص دعاوی تصرف عدوانی}}

نکته - دعاوی تصرف عدوانی فقط در مورد مال غیرمنقول قابلیت طرح دارد.

نکته - در دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق، باید مال غیرمنقول ، بدون رضایت متصرف و به غیر وسیله قانونی از تصرف او خارج گردیده و یا مزاحمت و ممانعت از حق نیز بدون رضایت متصرف و استفاده کننده از حق و به غیر وسیله قانونی انجام شده است.مطابق ماده 167، در صورتیکه دو یا چند نفر مال غیر منقولی را در تصرف داشته یا استفاده می کرده اند و بعضی از اینها مانع تصرف یا استفاده بعضی دیگر شوند،حسب مورد در حکم تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق بوده و مشمول مقررات این فصل خواهد بود.

نکته - در خصوص اقامه دعاوی تصرف، مرجع صالح، دادگاه محل وقوع مال غیر منقول می باشد.

نکته - رسیدگی به این دعاوی مطابق قانون خارج از مهلت می باشد و مطابق ماده 147 قانون اجرای احکام،رسیدگی به دعاوی تصرف مستلزم پرداخت هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی می باشد.

نکته - طبق ماده 163، کسی که راجع به مالکیت یا اصل حق ارتفاق یا انتفاع اقامه دعوا کرده، نمی تواند نسبت به تصرف عدوانی و ممانعت از حق، طرح دعوی کند.در جهت عکس، کسی که علیه وی دعوی تصرف اقامه شده است،می تواند دعوی مالکیت اقامه کند.

نکته - طبق ماده 170، اگر کسی از جانب دیگری متصرف  ملکی می باشد میتواند به قائم مقامی مالک برابر این مقررات شکایت کند.

نکته - در دعاوی تصرف، ارائه و استناد به سند رسمی، تنها در خصوص اثبات سبق تصرف قابلیت استناد دارد و مطابق ماده 174، دادگاه در دعاوی تصرف، صرفا به سابقه تصرف و استفاده از حق خواهان و عدوانی بودن تصرف خوانده توجه میکند.

نکته - خواهان در دعاوی تصرف می تواند، درخواست صدور دستور موقت نماید.اگر دادگاه دلایل وی را موجه تشخیص دهد، دستور جلوگیری از ایجاد آثار تصرف و یا تکمیل اعیانی از قبیل احداث بنا یا غرس اشجار یا کشت و زرع، یا از بین بردن آثار موجود و یا جلوگیری از ادامه مزاحمت و یا ممانعت از حق را در ملک مورد دعوا صادر خواهد کرد.این دستور یا صدور حکم به رد دعوی مرتفع می شود مگر اینکه مرجع تجدیدنظر دستور مجددی در این خصوص صادر کند.

نکته - در خصوص رسیدگی به دعاوی تصرف، ماده 177، رسیدگی به دعاوی تصرف را تابع تشریفات آیین دادرسی قرار نداده و رسیدگی به انها را خارج از نوبت تجویز نموده است.

نکته - دادگاه در دعاوی تصرف،تصرفات قبلی خواهان یا استفاده از حق ارتقاق یا انتفاع او را احراز میکند و تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق خوانده نیز در دادگاه باید اثبات گردد.

نکته - خواهان در دعاوی تصرف، معمولا برای اثبات تصرفات قبلی یا استفاده از حق ارتفاق یا انتفاع خود معمولا به شهادت شهود استناد میکند و یا ادله دیگری مانند سند رسمی یا عادی .

نکته - در ماده 169 قانون آیین دادرسی مدنی: به شخص ثالث اجازه داده شده مادامیکه ختم رسیدگی اعلام نشده چنانچه در موضوع رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی یا مزاحمت و یا ممانعت از حق، خود را ذینفع بداند ورود کند، اعم از اینکه دعوی در مرحله بدوی باشد یا تجدیدنظر.

نکته - تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق مطابق ماده 690 قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده و برای آن مجازات تعیین شده است.بنابراین مدعی می تواند اقامه دعوی حقوقی یا شکایت کیفری مطرح نماید.

نکته - درخصوص اجرای حکم، در صورتیکه رای صادره مبنی بر رفع تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق باشد بلافاصله به دستور مرجع صادرکننده، توسط اجرای دادگاه یا ضابطین دادگستری اجرا خواهد شد و درخواست تجدیدنظر مانع اجرای ان نخواهد شد.حسب مورد متصرف عدوانی را از ملک خارج نموده و به مزاحمت مزاحم پایان داده و یا رفع ممانعت از حق خواهد شد.

​