قوانین مربوط به اقامت اتباع خارجی در ایران

_{^{قوانین اتباع خارجی در ایران}} 

_{^تعاریف}

پناهنده : به شخصی اطلاق میگردد كه به علت ترس موجه از اینكه به دلایل مربوط به نژاد یا مذهب ، ملیت یا عضویت در یعضی گروههای اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شكنجه قرار گیرد و درخارج از كشورمحل سكونت خود بسرمی برد و نمی تواند و یا بعلت ترس مذكور نمی خواهد خود را تحت حمایت آن كشور قرار دهد.
آواره : فردی است كه به دلیل وقوع جنگ داخلی یا بین المللی ، بدون تشریفات قانونی ، كشور متبوع خود را ترك و یا وادار به ترك آن گردد. اما نمی تواند برابر كنوانسیون 1951 و پروتكل 1967 ژنو و ملحقات آن بیم مو جه از اذیت و آزار را به اثبات برساند.
مهاجر : فردی است كه متقاضی اقامت در جمهوری اسلامی ایران باشد و درخواست وی مورد قبول جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته باشد.
دارنده گذرنامه : فردی است كه در چارچوب قوانین و مقررات داخلی و بین المللی و با اجازه مخصوص وارد كشور می شود.
متن ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی ج .ا.ا

بمنظور ایجاد تمركز در سیاست گذاری امور اتباع خارجی (آواره - پناهنده - مهاجر و اتباع خارجی دارنده گذرنامه ) در زمینه ورود، اسكان، اخراج، اشتغال، آموزش، بهداشت و درمان و روابط بین الملل، شورای هماهنگی اجرایی اتباع بیگانه به ریاست وزیر كشور و عضویت وزیران آموزش و پرورش، اطلاعات، امور خارجه، كارواموراجتماعی، بهداشت درمان وآموزش پزشكی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، فرماندهی نیروی انتظامی و رئیس جمعیت هلال احمر تشكیل می گردد. تصمیمات شورای مذكورپس از تائید هیئت وزیران قابل اجرا خواهد بود.
آئین نامه اجرایی این ماده به پیشنهاد مشترك وزارتخانه های كاروامور اجتماعی - كشور و اطلاعات به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

_{^{آیین نامه اجرایی ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه}}

هیات وزیران در جلسه 7/12/1379 آئین نامه اجرایی ماده 180 را تصویب كه برخی از مواد آن بشرح ذیل می باشد:
ماده 3 - منظور از ایجاد تمركز در سیاستگذاری امور اتباع بیگانه تعیین سیاستهای اجرایی حاكم بر امور اتباع بیگانه ، تهیه و تصویب طرحها و برنامه ها ، پیشنهاد بودجه مورد نیاز طرحها، نظارت بر حسن اجرای سیاستهای مصوب شورا و یجاد وحدت نظر و رویه در تمشیت كلیه امور مدیریت اتباع بیگانه است .

تبصره 2 - كلیه سازمانهای ذیربط كه بنحوی از انحا با امور اتباع خارجی مرتبط می باشند باید پیشنهادهای خود را قبل از طرح در شورای امنیت كشور ، هیات وزیران و شورایعالی امنیت ملی در شورا مطرح نمایند ، و درخصوص نیروهای نظامی هرگونه هماهنگی و همكاری بین شورا و ستاد كل نیروهای مسلح بر اساس آئین نامه ای خواهد بود كه به پیشنها دو مرجع یادشده و به تصویب فرماندهی معظم كل قوا می رسد.
ماده 4 - بمنظور پیشنهاد طرحهای اجرایی و دستورالعملهای لازم و انجام مطالعات و برنامه ریزیهای متناسب با قوانین و مقررات و خط مشی دولت جمهوری اسلامی ایران و ایجاد هماهنگی اجرایی در بین سازمانهای عمل كننده ، كارگروه(كمیته) دائمی اتباع بیگانه به ریاست و تحت نظر دبیر شورا دروزارت كشو و با شركت مدیران كل یا مدیر مربوط در وزارتخانه ها و نهادهای عضو با معرفی بالاترین مقام اجرایی هردستگاه هر پانزده روز یكبار تشكیل می گردد.

تبصره 2 - كار گروههای (كمیتهای) فرعی اتباع بیگانه در استانها در صورت لزوم و پس از تصویب شورا با حضور مدیران استانی وزارتخانها و نهادهای عضو به ریاست استاندار و بمنظور اجرای مصوبات وشورا تشكیل میگردد.
تبصره 3 - كار گروه(كمیته) دائمی اتباع بیگانه بر حسب نیاز ،كمیسیونهای تخصصی و كارشناسی موضوعات اتباع بیگانه را بامسئولیت یكی از اعضای كارگروه(كمیته) تشكیل میدهد.
تبصره 4 - تعداد اعضاء و نحوه تشكیل جلسات كمیسیونهای تخصصی توسط كارگروه(كمیته) دائمی اتباع بیگانه تعیین و مشخص خواهد شد.
ماده 6 - كلیه اختیارت كارگروه(كمیته) دائمی پناهندگان موضوع آئین نامه اجرایی پناهندگان مصوب 25/9/1342 در طول برنامه سوم به كار گروه(كمیته) دائمی اتباع بیگانه موضوع این آئین نامه محول می شود.

ماده 8 - اختیارات هیات وزیران ،موضوع قسمت اخیرماده (180) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اجرای اصل یكصدوسی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به مدت 2 سالبه اكثریت وزرای عضوشورا واگذار می شود و مصوبات آن بارعایتب ماده (19) آئین نامه داخلی هیات دولت قابل ابلاغ است .
گر چه تعاریف جدیدی از اتباع خارجی مقیم جمهوری اسلامی ایران ارائه شده لیكن تا بحال مقررات مربوط به چگونگی پذیرش، اسكان، تردد، ازدواج، استملاك، تحصیل تابعیت و ... مشكلات متعددی كه اتباع خارجی خصوصا" آوارگان در طی مدت اقامتشان در ابعاد مختلف اقتصادی ، آموزشی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی برپیكره نظام جمهوری اسلامی ایران وارد نموده اند بصورت مدون تصویب نگردیده ولی كمیسیونهای تخصصی و كار گروه دائمی اتباع بیگانه ضمن هماهنگی با وزارتخانه ها و سازمانها و كارشناسان ذیربط در جهت شناخت مشكلات و ارائه پیشنهادات بمنظور حل آن، گام های بلند و موثری برداشته اند كه امید است در آینده نزدیك و قبل از پایان بر نامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی راه كارهای جدید پس از تصویب به مرحله اجراء درآید. لازم به یادآوری است كه علی رغم تهیه پیش نویس قانون جدید ورود و اقامت اتباع خارجه ، قانون جدید تابعیت و آئین نامه جدید نحوه پذیرش اتباع خارجی ، بعلت طی نشدن مراحل قانونی آن، كماكان قوانین آئین نامه های قبلی در حال اجراء می باشد.