وکیل چک در تهران ؛ وکیل متخصص وصول چک برگشتی

^{آشنایی با انواع چک}

از جهات مختلف می شود انواع چک را برشمرد؛ مثل اینکه از جهت زمان پرداخت می شود چک را به چک حال و چک وعده دار تقسیم کرد و یا از جهت شکل و ظاهر می شود چک را به چک الکترونیک و چک فیزیکی دسته بندی نمود و یا از جهت اعتبار و قانون حاکم می توان به چک صیادی و غیر آن تقسیم نمود همچنین از جهت مرجع صالح برای وصول به چک حقوقی ، کیفری ، اجرایی و ثبتی دسته بندی کرد و به همین صورت می توان انواعی را برای چک توصیف نمود.

ماده 1 قانون صدور چک انواع چک را به چهار دسته عادی، تایید شده، تضمین شده و مسافرتی تقسیم نموده است که البته از بین اینها چک تایید شده بسیار نادر و تقریباً معدوم است و چک مسافرتی جای خود را به ایران چک های متحد الشکل و یکپارچه داده است و دیگر توسط بانک ها چاپ نشده و مانند پول، چاپ آن در انحصار خود بانک مرکزی قرار گرفته است.

^{انواع راه های وصول و اقدام قانونی برای چک}

^{1- مطالبه چک از طریق اداره اجرای ثبت}

مطابق بند الف ماده یک آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا چک در حکم اسناد لازم الاجرا است و می توان بدون مراجعه به محاکم دادگستری و مراجع قضایی وصول مبلغ آن را از طریق اداره اجرای ثبت درخواست و پیگری نمود .

این امتیاز با وجود اینکه چک ذاتا یک سند عادی محسوب می شود در کنار اسناد رسمی برای چک در نظر گرفته شده است و هدف قانونگذار از آن بالا بردن اعتبار اسناد تجاری است.

^{2- شکایت کیفری و اعلام جرم صدور چک بی محل}

در جهت بالا بردن اعتبار اسناد تجاری قانونگذار صدور چک بدون اینکه در حساب صادرکننده موجودی و به اصطلاح محل باشد را جرم دانسته و عمل صادرکننده چک در این خصوص را مشمول مجازات قرار داده است.

به عبارت دیگر اگر کسی اقدام به صدور چک نماید و در تاریخ صدور چک در حساب جاری او موجودی نباشد مرتکب جرم صدور چک بلامحل شده است و مطابق ماده 7 به بعد قانون صدور چک مورد مجازات قرار خواهد گرفت.

شکایت کیفری و اعلام جرم برای چک بلامحل علاوه بر سایر اقدامات بوده و با آنها قابل جمع است ؛ یعنی می توان برای چک بلامحل هم شکایت کیفری نمود و هم وجه آن را از طریق دادخواست حقوقی یا درخواست اجراییه پیگیری نمود.

شکایت کیفری برای چک شرایطی دارد که در ماده 13 قانون صدور چک مورد اشاره قرار گرفته است و البته در مطلبی تحت همین عنوان در سایت دادگران به تفسیر به آن پرداخته ایم که در صورت تمایل می توانید آن را مطالعه نمایید.

^{3- تقدیم دادخواست مطالبه وجه چک به دادگاه حقوقی (شکایت حقوقی)}

به تشخیص و صلاحدید یک وکیل متخصص چک ممکن است منفعت شما و راه مناسب پیگیری وصول چک شکایت کیفری، مطالبه ی وجه چک از طریق اجرای ثبت یا تقدیم دادخواست حقوقی مطالبه وجه چک باشد.

بر اساس یک باور غلط افراد تصور می کنند لزوما بهترین راه برای اقدام علیه صادرکننده چک، راه حل کیفری است در صورتی که گاهی امتیازاتی که در شکایت حقوقی برای شما وجود دارد، فشار بهتر و مناسب تری به صادرکننده آورده و شما را سریع تر به مقصود می رساند.

^{4- درخواست صدور اجراییه از اجرای احکام دادگستری در خصوص چک های صیادی}

تردیدی وجود ندارد که بهترین و سریع ترین راه برای وصول چک از جمیع جهات درخواست صدور اجراییه از اجرای احکام دادگستری است.فقط مشکل اینجاست که این اقدام خاص چک های صیادی است.

به موجب ماده 23 اصلاحی قانون صدور چک(مصوب 1397) دارنده چک صیادی ثبت شده در سامانه صیاد می تواند بدون طرح دعوای مطالبه وجه چک و بدون نیاز به رسیدگی قضایی و اخذ حکم قطعی دادگاه، جهت وصول مبلغ چک خود،مستقیما درخواست صدور اجراییه نماید و پس از صدور اجراییه توسط دادگاه، به اجرای احکام دادگستری مراجعه نموده و از تمامی امتیازات معمول در مرحله اجرای احکام حقوقی بهره مند گردد. لازم به ذکر است که درخواست صدور اجراییه مستلزم پرداخت هزینه ی بسیار ناچیزی است و صرفا اجراییه به میزان اصل مبلغ مندرج در چک صادر می گردد. اما اگر دارنده بخواهد خسارت تاخیر تادیه را نیز مطالبه نماید می بایست با پرداخت هزینه دادرسی دعاوی مالی متناسب با خواسته و با ثبت دادخواست، نسبت به خسارت تاخیر تادیه از دادگاه حکم مقتضی اخذ ئماید

^{یک وکیل متخصص چک به شما چه کمکی می کند ؟}

1- مهم ترین اثر اقدام تحت نظر یک وکیل متخصص چک می تواند انتخاب راه مناسب برای وصول مبلغ چک برگشت خورده باشد.به این معنا که ضرورتا و به طور کلی نمیتوان یکی از اقدامات چهارگانه فوق را توصیه نمود بلکه حسب مورد و با توجه به ویژگی های چک یا صادرکننده یا اوضاع و احوال موجود باید کوتاهترین و مطمئن ترین راه را انتخاب نمود. مثلاً چکی که وعده دار است و حال نیست را اگر امکان اثبات موضوع وعده دار بودن به راحتی برای صادرکننده ممکن و میسر باشد بهتر است از راهی غیر از شکایت کیفری مطالبه کرد یا اگر ممنوع الخروج شدن بر صادرکننده تاثیر خوبی می گذارد یقیناً اقدام از طریق اداره اجرای ثبت مناسب تر از اقدامات دیگر است.

2- یک وکیل خوب و با تجربه در زمینه چک و اسناد تجاری آگاهانه از زمان برگشت چک شما را همراهی نموده و اقدامات لازم را به شما گوشزد می نماید تا مسیر هموار تری در جهت حصول نتیجه داشته باشید.مثل اینکه شما چک را در هر حوزه قضایی یا در هر منطقه شهرداری (مخصوص شهر تهران) که برگشت بزنید در همان منطقه جرم واقع شده یا تعهد باید اجرا میشده است (ماده 13 قانون آیین دادرسی مدنی) و طبیعتاً دادگاه یا دادسرای صالح هم مرجع مستقر در همان محدوده است .به طور مثال شما به وکیلی مراجعه می کنید و با ارائه یک چک به او می گویید که قصد اقدام علیه صادرکننده را دارید و طی تماس هایی که با وی داشته اید و استعلامی که از حساب وی گرفته اید به این نتیجه رسیده اید که او قصد پرداخت بدهی خود به شما را ندارد؛ آن وکیل اگر تجربه کافی در زمینه دعاوی چک و اسناد تجاری داشته باشد به شما خواهد گفت که اولاً اقدام مناسب چیست و ثانیاً چک را در کجای شهر تهران یا کدام شهرستان برگشت بزنید تا نتیجه بهتری از شکایت حقوقی و کیفری بگیرید.   

3- یک وکیل متخصص در زمینه دعاوی مرتبط با چک خوب می داند که در اینگونه دعاوی زمان و سرعت اقدام و توقیف اموال بدهکار بسیار اهمیت دارد .در چک های سنگین که معمولا از سوی تجار و بازرگانان صادر می شود چون امکان ورشکستگی هست لازم است بسیار هوشمندانه و سریع اقدام شود تا موکل به حداکثر حقوق برسد.

4- یک وکیل متخصص چک و اسناد تجاری خوب می داند که باید ویژگی های صادرکننده را بشناسد و با توجه به آن اقدام به اعمال فشار نماید و نیز اینکه اگر صادرکننده در اثر فشار و با میل خود امروز پول را بدهد در جامعه ای با این حجم از تورم و کاهش ارزش پول ، بهتر است از اینکه فردا به همراه خسارت تاخیر تادیه پول را پرداخت کند.

اقدامات مناسب برای اعمال فشار به صادرکننده اجمالا عبارتند از : توقیف اموال یا تامین خواسته، ممنوع الخروجی، حکم جلب و اعلام ورشکستگی.

5- یک وکیل آگاه در زمینه چک به خوبی از سیر تحول قانونگذاری چک و مقررات اسناد تجاری شامل آراء وحدت رویه، نظریات مشورتی و احکام مراجع عالی ، مطلع است و تلاش می کند با ارائه این مستندات در مسیر رساندن موکل به حقوق خود بر ذهن قاضی تاثیر بگذارد.

^{تسلط وکیل چک بر قوانین جدید چک}

همانطور که گفته شد آگاهی ، دانش حقوقی و تجربه وقتی در یک وکیل جمع و با هم همراه می شوند تا حد زیادی مسیر درست و نتیجه را تضمین می نماید .شاید به جرات بتوان گفت در بین تمامی مفاهیم مرتبط با حقوق تجارت هیچ کدام به اندازه چک دچار تغییر و تحول در قانونگذاری نشده اند.

برای یک وکیل اطلاع از مقررات جدید ضرورت دارد و یک وکیل متخصص چک نباید از تغییرات قوانین بی اطلاع باشد.متاسفانه بسیار اتفاق می افتد که در دادگاه می بینیم که همکاران ما از مقررات به روز چک آگاه نیستند و به قوانین قدیمی و منسوخ استناد می نمایند.

^{هزینه و دستمزد وکیل برای چک به چه صورت است ؟}

دستمزد وکیل برای طرح یا دفاع از دعاوی مرتبط با چک با توجه به رقم چک تعیین می شود؛ البته اگر رقم چک بسیار پایین یا بسیار بالا باشد قاعده کمی متفاوت است؛ ولی به طور معمول و متعارف مبلغی بین 7 تا 10 درصد مبلغ چک، دستمزد وکیل است.

در خصوص نحوه پرداخت دستمزد وکیل نیز عرف، توافق است و البته روش ما تا حد امکان تسهیل شرایط پرداخت حق الوکاله و همراهی با موکل است.

^{مدارک مورد نیاز برای شکایت چک برگشتی}

به طور کلی ضروری ترین مدارک برای اقدام حقوقی در خصوص شکایت مطالبه وجه چک، خود چک و گواهی عدم پرداخت آن است.

ولی گاهی حسب مورد ممکن است به مدارک دیگری همم نیاز باشد؛ مانند گواهی انحصار وراثت (اگر صادر کننده یا دارنده فوت نموده باشند) ، وکالتنامه رسمی (اگر حقوق چک قبل یا بعد از برگشت به شخص دیگری منتقل شده باشد)، اقرارنامه رسمی (اگر شخص ذینفع یا دارنده از حقوق خود به نفع دیگری صرفنظر نموده باشد).

^{مطالبه وجه انواع چک توسط وکیل چک}

^{1- مطالبه وجه چک مفقودی}

با اثبات اینکه دارنده چکی را از صادرکننده گرفته و به طور کلی با اثبات وجود دین می توان وجه چک را از صادر کننده مطالبه نمود و البته در این مورد باید بین دو فرض فرق گذاشت؛

 الف ) چک قبل از گواهی عدم پرداخت مفقود شده باشد ؛ که در این صورت چون چک برگشت نخورده و گواهی عدم پرداخت موجود نیست امتیازات قانونی هم برای دارنده در نظر گرفته نمی شود. و با او مانند یک طلبکار عادی رفتار خواهد شد و البته وجه مورد نظر او و مندرج در چک قابل وصول است ولی نه تحت عنوان مطالبه وجه چک.

ب ) چک بعد از گواهی عدم پرداخت مفقود شده باشد ؛ در این فرض اگر ثابت شود که برای چک گواهی عدم پرداخت صادر شده، دارنده می تواند از امتیازات اسناد تجاری بهره ببرد. اثبات صدور گواهی عدم پرداخت با درخواست استعلام از بانک صادرکننده گواهی قابل انجام است.

^{2- مطالبه وجه چک صیادی}

وکیل با مراجعه به دفتر خدمات قضایی و تقدیم درخواست صدور اجراییه در خصوص چک های صیادی پرونده اجرایی را به جریان می اندازد. ویژگی این روش حذف مرحله صدور حکم و ضرورت قطعیت آن است؛ یعنی بدون اینکه پرونده در دادگاه بدوی و تجدیدنظر مورد رسیدگی و صدور حکم قطعی و نهایی قرار گیرد مستقیم به اجرای احکام می رود.

^{3- مطالبه وجه چک دارای ضامن}

به موجب قانون در صورتی که چک ضامن داشته باشد یا شخصی به طور مطلق بدون ذکر مطلبی پشت چک را امضاء کند آن شخص در کنار صادرکننده و به اندازه صادرکننده مسئول پرداخت وجه چک است (مسئولیت تضامنی).تشخیص اینکه دادخواست مطالبه وجه چک علیه صادرکننده باشد یا ضامن یا هر دو بسیار اهمیت دارد چرا که گاهی ممکن است علیه ضامن یا صادرکننده ای که از نظر مالی ضعیف است شکایت کنیم و این فقط موجب تاخیر در رسیدگی شود. اگر یکی از ایشان به اندازه محکوم به یا مبلغ چک مال قابل توقیف و سهل الوصول دارند بی تردید باید فقط او را خوانده قرار داد.

^{4- مطالبه وجه چک بدون تاریخ}

هدف از شکایت چک در درجه اول و به عقیده ما اعمال فشار بر صادرکننده برای پرداخت است. گاهی این اعمال فشار با بهره گیری رندانه ، هوشمندانه و فرصت طلبانه از قانون بعمل می آید.همان قدر که وظیفه قاضی کشف واقع و تطبیق با قانون است ، وظیفه وکیل رساندن موکل اش به حق قانونی اوست.

اصولاً چکی که بدون تاریخ است قابلیت شکایت کیفری را ندارد هر چند که با صدور چک بدون تاریخ صادرکننده مطابق رویه پذیرفته شده انتخاب زمان وصول و پرداخت را به دارنده واگذار کرده و درج تاریخ را به او سپرده است.

ممکن است یک وکیل در جهت رساندن موکل به حق خود تحت شرایطی به او توصیه نماید که با درج تاریخ به طرز خوشایندی اقدام به شکایت کیفری کند با این نیت و قصد که در اثر اعمال این فشار صادرکننده تحت تاثیر امکان مجازات وجه چک را پرداخت کند.

^{5- مطالبه وجه چک های امانی}

گاهی صادرکننده به منظور امانت و یا سپردن تضمین، اقدام به صدور چک نموده و در متن آن از واژه امانت نیز استفاده می کند. صرفنظر از اینکه این اقدام و این نحوه نگارش کاملا به ضرر دارنده است و ما قبول چنین چکی را تایید نمی کنیم ولی در هر حال اگر دارنده بخواهد برای مطالبه و وصول وجه چک اقدام نماید ، در خصوص برگشت زدن چک و کیفیت مطالبه آن باید بسیار با دقت و احتیاط اقدام کند چرا که ممکن است عمل او خیانت در امانت محسوب شود.

^{6- مطالبه وجه چک های صادر شده برای ضمانت}

دو نوع نگاه در رویه قضایی نسبت به این چک ها وجوددارد؛ طبق نگاه اول و سختگیرانه وجه چک ضمانت را در صورتی می توان مطالبه کرد که وقوع خسارت و استحقاق دریافت اثبات شده باشد.و طبق نگاه دیگر با این استدلال که صادرکننده با صدور چک و درج مبلغ به نوعی پرداخت وجه التزام را پذیرفته است، وصول مبلغ آن مستقیماً و بدون مقدمه امکان پذیر است.

گاهی دیده شده است که محاکم به چک ضمانت قبل از اثبات استحقاق دارنده برای وصول نگاه امانی دارد و برگشت زدن آن در این مرحله را خیانت در امانت توصیف می کنند.

^{7- مطالبه وجه چک های صادره توسط اشخاص حقوقی}

به طور کلی قاعده این است که صاحبان حق امضاء در کنار شخص حقوقی جهت پرداخت وجه چک مسئولیت تضامنی دارند ؛هر چند که در زمان وصول آن دیگر سمتی در شرکت نداشته و صاحب حق امضاء هم نباشند.

^{وکیل چک برگشتی در تهران}

تقریبا می توان گفت همه وکلای دادگستری دعوای چک برگشتی و مطالبه وجه چک را می پذیرند.یک مخاطب و دارنده قبل از اینکه به یک وکیل مراجعه کند لازم است به چند نکته توجه نماید :

1- اگر توانایی یا تمایل به پرداخت دستمزد وکیل متخصص و با تجربه در زمینه چک و اسناد تجاری را ندارید توصیه ما این است که به جای انتخاب یک وکیل بی تجربه و ناشناخته و به صورت تصادفی و غیر هدفمند با یک وکیل با تجربه به طور مستمر مشورت نموده و تنظیم متن دادخواست و لوایح احتمالی را به آن وکیل مجرب بسپارید.

2- همانطور که گفته شد دستمزد یک وکیل متخصص و مجرب برای وصول وجه چک حدوداً و به طور معمول بین 7 تا 10 درصد ارزش خواسته است.توصیه می کنیم به هیج وجه فریب دستمزد پایین را نخورید و البته به کسانی هم که وعده اخذ دستمزد در پایان کار به شما را می دهند اعتماد ننمایید.یک وکیل دادگستری دستمزد خود را موکول به پایان کار و نتیجه نمی کند و به عملیات و تلاش خود رنگ قمار نمی زند. فرضی را تصور کنید که بعد از شکست یک دعوا به شخصی که ماجرای حقوقی شما را مدیریت کرده مراجعه می کنید و او را مورد بازخواست قرار می دهید و در مورد عنوان دعوایی که انتخاب کرده یا روش اقدام او سوال می کنید و در نهایت با این پاسخ مواجه می شوید که "شما پول و دستمزدی پرداخت نکرده اید و شما ضرر نکرده اید و می توانید امروز دوباره شروع کنید" .ولی واقیت این نیست شما در واقع زمان و بعضی از راه های اقدام حقوقی را احتمالا به جهت قاعده اعتبار امر مختومه از دست داده اید !

3- توجه داشته باشید که یک وکیل دادگستری برای اقدام حقوقی در خصوص چک از شما وکالت رسمی نمی گیرد و مانند سایر موارد اعطاء وکالت به وکیل دادگستری از طریق سامانه ثنا و به صوت الکترونیک انجام می شود.

اگر وکیل برای چک، بدون آگاهی دادن از شما خواست که در دفترخانه به او وکالت بدهید ،یا اصلا وکیل دادگستری نیست و یا حسن نیت کامل ندارد.گاهی در تعامل و توافق بین وکیل و موکل برای دوری از پرداخت مالیات شغلی وکیل ممکن است چنین توافقی انجام شود ولی در این صورت هم لازم است موکل کاملا آگاه باشد که اعطاء این وکالت به منزله واگذاری کامل حق دریافت به وکیل است و این رابطه دیگر رابطه موکل و وکیل دادگستری توصیف نمی شود.

4- در صورتی که تصمیم دارید برای وصول مبلغ چکی که دست شما است وکیل بگیرید حتما قبل از اینکه حتی چک را برگشت برنید به وکیل مراجعه کنید.برگشت زدن چک در هر بانک دادگاه و دادسرای صالح را مشخص می نماید.ما به تجربه دریافته ایم که بعضی از مراجع قضایی در شهر تهران به روش های بهتری عمل می نمایند و نیز اینکه به جهت شناخت حاصله بین وکیل و کارمندان قضایی خصوصا در مرحله اجرا می شود به جریان اجرا حکم و وصول مبلغ چک تسریع بخشید.

^{دریافت مشاوره از دفتر وکلای دادگران حامی در خصوص وصول چک}

مخاطبان گرامی می توانند خدمات حقوقی زیر را از دفتر وکالت دادگران دریافت نمایند :

1- دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه چک و مشورت با وکیل متخصص و با تجربه اسناد و دعاوی تجاری

2- اعطاء وکالت دادگستری در جهت وصول مبلغ چک یا دفاع در قبال ادعای صدور چک بلامحل

3- درخواست تنظیم دادخواست، شکواییه و لایحه دفاعیه در خصوص چک و سایر اسناد تجاری