_{^{آیا شاکی پس از رضایت محضری می تواند شکایت خود را دنبال کند ؟}} 

• جرایم به دو دسته ی قابل گذشت و غیر قابل گذشت تقسیم می شوند.
• جرایم قابل گذشت جرایمی هستند که شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات در آن ها موقوف به مطالبه ی شاکی خصوصی بوده و اراده ی شاکی خصوصی موثر در شروع به تعقیب آن جرایم می باشد. در این جرایم شاکی خصوصی می تواند از حق خود صرف نظر نموده و از حق خود گذشت نماید.
• ماده 100 قانون مجازات اسلامی در بیان جرایم قابل گذشت مقرر می دارد که در جرائم تعزیری قابل گذشت، گذشت شاکی یا مدعی خصوصی حسب مورد موجب موقوفی تعقیب یا موقوفی اجرای مجازات است.
• ماده 104 قانون مجازات اسلامی جرایم قابل گذشت را احصا نموده است. این ماده بیان می دارد علاوه بر جرائم تعزیری مندرج در کتاب دیات و فصل حد قذف این قانون و جرائمی که به موجب قوانین خاص قابل گذشت می باشند،
• جرائم مندرج در قسمت اخیر مواد(۵۹۶)، (۶۰۸)، (۶۲۲)، (۶۳۲)، (۶۳۳)، (۶۴۲)، (۶۴۸)، (۶۶۸)، (۶۶۹)، (۶۷۶)، (۶۷۷)، (۶۷۹)، (۶۸۲)، (۶۸۴)، (۶۸۵)، (۶۹۰)، (۶۹۲)، (۶۹۴)، (۶۹۷)، (۶۹۸)، (۶۹۹) و (۷۰۰) از کتاب پنجم«تعزیرات» نیز قابل گذشت محسوب می شوند.
• بنابراین طبق این ماده چنانچه قابل گذشت بودن جرمي در قانون تصريح نشده باشد، غیر قابل گذشت محسوب مي شود مگر اينکه حق الناس بوده و شرعا قابل گذشت باشد.
• لازم به ذکر است که در جرای قابل گذشت، موقوف شدن تعقیب، صدور حکم يا اجراي مجازات، مانع از استیفاي حقوق مدعي خصوصي نیست و متضرر از جرم مي تواند دعواي خصوصي را در مراجع صالح اقامه نمايد.
• جرایم غیر قابل گذشت، جرایمی هستند که اراده شاکی در شروع به تعقیب آن نقشی مؤثر ندارد و گذشت وی تأثیری در تعقیب و روند رسیدگی و مجازات مجرم ندارد. در اين جرايم علیرغم اينکه شروع به تعقیب به دست شاكی خصوصي نیست اما شاكی مي تواند با گذشت خود يا استرداد شکايت موجبات تخفیف مجازات مرتکب را فراهم سازد. 
• اصل بر غیرقابل گذشت بودن جرایم است و هنگام شک در اینکه جرمی قابل گذشت است یا خیر، باید آن را غیرقابل گذشت محسوب نمود و قابل گذشت بودن جرم استثنا بوده و نیاز به تصريح دارد.
• علاوه بر این دو دسته، جرایمی هستند که نه قابل گذشت محسوب ميشوند و نه غیرقابل گذشت بلکه جرايمي هستند كه تعقیب آن ها همچون جرايم قابل گذشت نیاز به شکايت شاكي خصوصي دارد اما هرگاه شاكي پس از تعقیب گذشت نمايد، دادگاه اختیار دارد كه مانند جرايم قابل گذشت قرار موقوفي تعقیب صادركند يا همچون جرايم غیرقابل گذشت مجازات را تخفیف دهد.
• بنابراین تصمیم در خصوص توقیف تعقیب يا تخفیف مجازات را بر عهدە دادگاه می باشد. 
• در رابطه با تاثیر رضایت محضری در پیگیری شکایت توسط شاکی باید گفت شاكی ممکن است از پیگیري شکايت خودش منصرف شود يا به واسطه دريافت ضرر و زيان يا هر دلیل ديگري، رضايت خودش را از متهم يا مشتکي عنه اعلام كند.
• در برخي جرايم به صرف گذشت شاكي، تعقیب متوقف ميشود اما در برخي جرايم گذشت شاكي تأثیري در پیگیري شکايت نداشته و تنها شايد باعث تخفیف در مجازات متهم گردد.
• با رضایت شاکی در جرایم قابل گذشت رسیدگی متوقف می گردد اما در جرایم غیرقابل گذشت رضایت شاكي خصوصي تأثیري در روند ادامه رسیدگي به جرم نداشته و تعقیب متهم تا مجازات وي ادامه پیدا خواهد كرد.
• لازم به ذکر است که در جرایم غیرقابل گذشت رضايت شاكي ميتواند از موجبات تخفیف در مجازات متهم باشد.
• بايد توجه داشت در جرايم قابل گذشت، اگر چند شاكي وجود داشته باشد تعقیب با شکايت هر يک از آنان صورت مي گیرد ولي براي متوقف شدن تعقیب يا محاكمه يا اجراي حکم بايد تمام شاكیان رضايت دهند. اگر شاكي فوت كند اين حق گذشت به ورثه او ميرسد و چنانچه شاكي متوفي داراي چند وارث باشد، در اين صورت موقوف شدن تعقیب يا محاكمه يا اجراي حکم، موكول به اعلام رضايت همه آنهاست.
• همچنین بايد توجه داشت اگر بعد از اعلام رضايت، شاكي از رضايت خود منصرف شود، به آن ترتیب اثر داده نخواهد شد.
• بر اساس ماده 4۳3 شاكي بايد برای اعلام رضایت خود به همان دادگاهي كه حکم صادر شده است مراجعه كند.
• گذشت بايد صريح، روشن، موجز و قطعي باشد. شخصي كه گذشت ميكند براي اينکه اين عمل او موثر واقع شود بايد شرايطي داشته باشد از جمله اينکه وي بايد اهلیت داشته باشد.
• بنابراين از شخص صغیر و مجنون نميتوان گذشت را پذيرفت و آنان اين كار را ميتوانند از طريق اولیاي قانوني خود انجام دهند. 

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص تاثیر رضایت محضری در شکایت شاکی}}

♦  در پاسخ به پرسش شما در مورد تاثیر رضایت محضری در پیگیری شکایت توسط شاکی باید گفت اصولا کسی که رضایت داد نمیتواند از رضایت خود عدول نموده و اقدام به طرح شکایت نماید.  به عبارت دیگر رضایت و اعلام انصراف از یک حق امکان طرح مجدد آن را از زیان دیده سلب میکند. 
♦  اما با این وجود ممکن است به تشخیص قاضی به دلایلی طرف بتواند شکایت کند.
این دلایل عبارتند از : 
الف- رضایت تحت فشار یا اجبار گرفته شده باشد.
ب- رضایت دهنده به ماهیت اعتراض ناآگاه باشد
ج- رضایت گیرنده و متهم قربانی را فریب داده باشد 
د- رضایت گیرنده و متهم به تعهد خود عمل نکرده باشد
♦  علاوه بر موارد فوق، اگر بعد از اعلام رضايت آثاري ظاهر شود كه نوع جرم ارتکابي را تغییر دهد، می توان شکایت نمود.

_{^{مستندات قانونی - اعتبار رضایت محضری}} 

ماده ۱۰۰ قانون مجازات اسلامی
در جرائم تعزیری قابل گذشت، گذشت شاکی یا مدعی خصوصی حسب مورد موجب موقوفی تعقیب یا موقوفی اجرای مجازات است.
تبصره ۱- جرائم قابل گذشت، جرائمی میباشند که شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات، منوط به شکایت شاکی و عدم گذشت وی است.
تبصره ۲- جرائم غیر قابل گذشت، جرائمی میباشند که شکایت شاکی و گذشت وی در شروع به تعقیب و رسیدگی و ادامه آنها و اجرای مجازات تاثیری ندارد.
تبصره ۳- مقررات راجع به گذشت، شاکی در مورد مجازاتهای قصاص نفس و عضو، حد قذف و حد سرقت همان است که در کتاب دوم«حدود» و سوم«قصاص» این قانون ذکر شده است. گذشت شاکی در سایر حدود تاثیری در سقوط و تخفیف مجازات ندارد.

ماده ۱۰۱ قانون مجازات اسلامی
گذشت باید منجّز باشد و به گذشت مشروط و معلق درصورتی ترتیب اثر داده می شود که آن شرط یا معلق علیه تحقق یافته باشد. همچنین عدول از گذشت، مسموع نیست.
تبصره ۱- گذشت مشروط یا معلق مانع تعقیب، رسیدگی و صدور حکم نیست، ولی اجرای مجازات در جرائم قابل گذشت منوط به عدم تحقق شرط یا معلقٌ علیه است. در این صورت، محکوم علیه با قرار تامین مناسب آزاد می شود.
تبصره۲- تاثیر گذشت قیم اتفاقی، منوط به تایید دادستان است.

ماده ۱۰۲ قانون مجازات اسلامی
هرگاه متضررین از جرم، متعدد باشند تعقیب جزائی با شکایت هر یک از آنان شروع می شود ولی موقوفی تعقیب، رسیدگی و اجرای مجازات موکول به گذشت تمام کسانی است که شکایت کرده اند.
تبصره- حق گذشت، به وراث قانونی متضرر از جرم، منتقل و در صورت گذشت همگی وراث حسب مورد تعقیب، رسیدگی یا اجرای مجازات موقوف می گردد.

ماده ۱۰۳ قانون مجازات اسلامی
چنانچه قابل گذشت بودن جرمی در قانون تصریح نشده باشد، غیرقابل گذشت محسوب می شود مگر اینکه از حق الناس بوده و شرعاً قابل گذشت باشد.

ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی
علاوه بر جرائم تعزیری مندرج در کتاب دیات و فصل حد قذف این قانون و جرائمی که به موجب قوانین خاص قابل گذشت می باشند، جرائم مندرج در قسمت اخیر مواد(۵۹۶)، (۶۰۸)، (۶۲۲)، (۶۳۲)، (۶۳۳)، (۶۴۲)، (۶۴۸)، (۶۶۸)، (۶۶۹)، (۶۷۶)، (۶۷۷)، (۶۷۹)، (۶۸۲)، (۶۸۴)، (۶۸۵)، (۶۹۰)، (۶۹۲)، (۶۹۴)، (۶۹۷)، (۶۹۸)، (۶۹۹) و (۷۰۰) از کتاب پنجم«تعزیرات» نیز قابل گذشت محسوب می شوند.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما