_{^{تاثیر و اعتبار شهادت شهود در ادعای مالکیت چیست ؟}}

• مالکیت عبارت است از رابطه‌ میان شخص و مال که موجب می‌شود سایر افراد نتوانند مال مورد نظر را تصرف کنند و در مقابل، فرد مالک نیز بتواند بر اساس این رابطه، از مال متعلق به خود به هر طریقی که تمایل داشت استفاده کند.
• مالکیت به دو نوع مالکیت مشاع و مالکیت مفروز تقسیم می گردد.
• مال مفروض مالی است که فقط یک مالک داشته باشد و اگر مال بیش از یک مالک داشته باشد، مال مشاع نامیده می ‌شود.
• از دیگر انواع مالکیت می توان به مالکیت اشتراکی و مالکینت اختصاصی اشاره نمود.
• مالکیت اشتراکی مالکی قسمتی از ملک است که همه مالکین حق استفاده از آن را دارند و هیچ یک از مالکین نمی‌توانند بصورت اختصاصی و انحصاری از آن بهره‌برداری کنند.
• در مقابل مالکیت اختصاصی مالکیتی است که هر یک از مالکین می توانند به صورت اختصاصی از آن مال استفاده نموده و بهره ببرند.
• در رابطه با اثبات مالکیت باید گفت هرکسی که مدعی مالکیت مالی است می تواند با استناد به دلایل اثبات مالکیت، رابطه ی حقوقی مالکیت خود با آن مال را ثابت کند.
• دلایل اثبات مالکیت فرد نسبت به ملک شامل سند، شهادت شهود، تصرف در مال و وجود قرارداد کتبی یا شفاهی می باشد. 
• ملک هایی که در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ثبت می شوند دارای سند رسمی بوده و اثبات مالکیت اینگونه املاک با سند رسمی قابل انجام است.
• ماده 22 قانون ثبت اسناد و املاک در این رابطه بیان می دارد که همین که ملکی مطابق قانون در دفتر املاک به ثبت رسید دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت شده و یا کسی که ملک مزبور به او منتقل گردیده و این انتقال نیز در دفتر املاک به ثبت رسیده یا اینکه ملک مزبور از مالک رسمی ارثاً به او رسیده باشد مالک خواهد شناخت.
• در مورد ارث هم ملک وقتی در دفتر املاک به اسم وارث ثبت می‌شود که وراثت و انحصار آن‌ها محرز و در سهم‌الارث بین آن‌ها توافق بوده و یا در صورت اختلاف، حکم نهایی در آن باب صادر شده باشد. بنابراین مهم ترین راه اثبات مالکیت ثبت آن مال بنام شخص مالک است.
• انتقال اموال می تواند از طریق انعقاد عقد میان طرفین صورت گیرد. بنابراین وجود چنین قراردادی اعم از کتبی یا شفاهی که مبنی بر مالکیت فردی مشخص باشد، می تواند جزو ادله جهت اثبات ادعای مالکیت وی مورد استناد قرار گیرد و با اثبات صحت قرارداد منعقد شده، ادعای شاکی نقض می گردد.  مالک شدن وارث بر اموال مورث نیز یا از طریق ارث یا از طریق وصیت محقق می گردد.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص امکان اثبات مالکیت با شهادت شهود}}

♦  در پاسخ به پرسشی که طرح فرمودید و در خصوص امکان اثبات مالکیت با شهادت شهود باید گفت نظربه اینکه شهادت شهود از ادله اثبات دعوی می باشد می توان با شهادت دو مرد عادل مالکیت شخص بر ملک را اثبات نمود.

♦  با این حال، نکته قابل توجه این است که مطابق ماده 1309 قانون مدنی در مقابل سند رسمی یا سندی که اعتبار آن در محکمه محرز شده دعوی که مخالف با مفاد یا مندرجات آن باشد به شهادت اثبات نمی گردد.

♦  بنابراین شهادت شهود در جایی که سند رسمی مالکیت وجود دارد قاطع دعوا نیست و چنین نیست که بدون چون و چرا پذیرفته شود.

♦  همچنین ماده ی 22 قانون ثبت اسناد و املاک بیان می دارد همین که ملکی مطابق قانون در دفتر املاک به ثبت رسید دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت شده و یا کسی که ملک مزبور به او منتقل گردیده و این انتقال نیز در دفتر املاک به ثبت رسیده مالک خواهد شناخت.
♦  لازم به ذکر است که تصرف در صورتی دلیل مالکیت است که مالک سابق معلوم نباشد در غیر این صورت باید در دادگاه اثبات نماید که به یکی از اسباب نقل و انتقال، مال موضوع دعوا به او منتقل شده است. این امر می تواند به موجب وقوع یکی از اسباب تملک یعنی عقود و قراردادها، اخذ به شفعه، ارث و حیازت مباحات اثبات ‌گردد.

♦  بنابراین در جایی که سند رسمی ملک وجود دارد، مالک قانونی شخصی است که در سند رسمی ذکر گردیده و در این زمان مالکیت با شهادت شهود یا اماره ی تصرف اثبات نمی گردد و تنها راه اثبات مالکیت این است که مدعی ثابت نماید ملک از طریق یکی از راه های نقل و انتقال قانونی از مالک قانونی به او منتقل گردیده است.

_{^{مستندات قانونی - شهادت شهود و اثبات مالکیت}}

ماده ۲۲ قانون ثبت اسناد و املاک
همین که ملکی مطابق قانون در دفتر املاک به ثبت رسید دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت شده و یا کسی که ملک مزبور به او منتقل گردیده و این انتقال نیز در دفتر املاک به ثبت رسیده یا اینکه ملک مزبور از مالک رسمی ارثاً به او رسیده باشد مالک خواهد شناخت.
در مورد ارث هم ملک وقتی در دفتر املاک به اسم وارث ثبت می‌شود که وراثت و انحصار آن‌ها محرز و در سهم‌الارث بین آن‌ها توافق بوده و یا در صورت اختلاف، حکم نهایی در آن باب صادر شده باشد.
تبصره - حکم نهایی عبارت از حکمی است که به واسطهٔ طی مراحل قانونی و یا به واسطهٔ انقضای مدت اعتراض و استیناف و تمیز دعوایی که حکم در آن موضوع صادر شده از دعاوی مختومه محسوب شود.

ماده ۴۷ قانون ثبت اسناد و املاک
در نقاطی که اداره ثبت اسناد و املاک و دفا‌تر اسناد رسمی موجود بوده و وزارت عدلیه مقتضی بداند ثبت اسناد ذیل اجباری است:
۱- کلیه عقود و معاملات راجعه به عین یا منافع اموال غیرمنقوله که در دفتر املاک ثبت نشده.
۲- صلحنامه و هبه‌نامه و شرکتنامه.

ماده ۱۳۰۹ قانون مدنی
در مقابل سند رسمی یا سندی که اعتبار آن در محکمه محرز شده دعوی که مخالف با مفاد یا مندرجات آن باشد به شهادت اثبات نمی گردد.

ماده ۱۳۱۳ قانون مدنی
در شاهد بلوغ، عقل، عدالت، ایمان و طهارت مولد شرط است.
تبصره ۱- عدالت شاهد باید با یکی از طرق شرعی برای دادگاه احراز شود.
تبصره ۲- شهادت کسی که نفع شخصی بصورت عین یا منفعت یا حق رد دعوی داشته باشد و نیز شهادت کسانی که تکدی را شغل خود قرار دهند پذیرفته نمی شود.

ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی
شهادت باید از روی قطع و یقین باشد نه به طور شک و تردید.

ماده ۱۳۱۶ قانون مدنی
شهادت باید مطابق با دعوی باشد ولی اگر در لفظ مخالف و در معنی موافق یا کمتر از ادعا باشد ضرری ندارد.

ماده ۱۳۱۷ قانون مدنی
شهادت شهود باید مفاداً متحد باشد بنابراین اگر شهود به اختلاف شهادت دهند قابل اثر نخواهد بود مگر در صورتی که از مفاد ‌اظهارات آنها قدر متیقنی بدست آید.

ماده ۱۳۱۸ قانون مدنی
اختلاف شهود در خصوصیات امر اگر موجب اختلاف در موضوع شهادت نباشد اشکالی ندارد.

ماده ۱۳۱۹ قانون مدنی
در صورتی که شاهد از شهادت خود رجوع کند یا معلوم شود بر خلاف واقع شهادت داده است به شهادت او ترتیب اثر داده نمیشود.

ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی
شهادت بر شهادت در صورتی مسموع است که شاهد اصل وفات یافته یا به واسطه مانع دیگری مثل بیماری و سفر و حبس و غیره ‌نتواند حاضر شود.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما