_{^{سود سهام در شرکت های سهامی خاص بدون تصویب مجمع و هیئت مدیره چگونه است ؟}}

• از جمله حقوق سهامدار شرکت سهامی  حق دریافت سود می باشد.
• سود خالص که برابر ماده 237 لایحه قانون تجارت عبارت است از درآمد های شرکت در یک سال مالی پس از کسر کلیه هزینه ها و استهلاکات و ذخیره ها، لزوما قابل تقسیم نیست. 
• سود قابل تقسیم مطابق ماده 239 لایحه قانون تجارت عبارت است از سود خالص سال مالی شرکت منهای زیان‌های سال ‌های مالی قبل و اندوخته قانونی مذکور در ماده۲۳۸ و سایر اندوخته‌های اختیاری به علاوه سود قابل تقسیم سال‌های قبل که تقسیم نشده است.
• البته در مبلغ بدست امده در انتها باید مالیات را از آن کسر کرد و در انتها بعد از کسر مواردی که در قانون ذکر شده یعنی  کسر زیان انباشته سالهای قبل، کسر اندوخته قانونی و اندوخته اختیاری، باقی مانده حساب ها به منزله سود قابل تقسیم خواهد بود. 
• تقسیم سود سالانه از جمله وظایف مجمع عمومی خواهد بود. مطابق ماده 240 لایحه قانون تجارت، مجمع عمومی پس از تصویب حساب‌های سال مالی و احراز این که سود قابل تقسیم وجود دارد مبلغی از آن را که باید بین صاحبان‌سهام تقسیم شود تعیین خواهد نمود.
• علاوه بر این مجمع عمومی می‌تواند تصمیم بگیرد که مبالغی از اندوخته‌هایی که شرکت در اختیار دارد بین‌صاحبان سهام تقسیم شود در این صورت در تصمیم مجمع عمومی باید صریحاً قید شود که مبالغ مورد نظر از کدام یک از اندوخته‌ها باید برداشت و‌تقسیم گردد.
• هر سودی که بدون رعایت مقررات این قانون تقسیم شود منافع موهوم تلقی خواهد شد. نحوه پرداخت سود قابل تقسیم توسط مجمع‌عمومی تعیین می‌شود و اگر مجمع عمومی در خصوص نحوه پرداخت تصمیمی نگرفته باشد هیات مدیره نحوه پرداخت را تعیین خواهد نمود ولی در‌هر حال پرداخت سود به صاحبان سهام باید ظرف هشت ماه پس از تصمیم مجمع عمومی راجع به تقسیم سود انجام پذیرد.
• بنابراین هیئت مدیره شرکت مکلف است در دعوت مجمع عمومی سالیانه شرکت و به هنگام ارائه گزارش ها، صورت های مالی و ترازنامه شرکت، وضعیت سود قابل تقسیم را نیز مشخص و به مجمع عمومی سالیانه ارائه نماید.
• اگر مجمع عمومی عادی احراز کند که سود قابل تقسیمی وجود دارد، میزان سود و مبلغی از آن که باید بین سهامداران تقسیم شود را تعیین خواهد نمود. 
• هیات مدیره مکلف است ظرف ۸ ماه پس از تصمیم مجمع عمومی عادی سالانه مبنی بر تقسیم سود اقدام به واریز سود معینه به حساب هر یک از سهامداران نماید. همچنین مجمع عمومی صاحبان سهام می تواند در مورد نحوه پرداخت سود قابل تقسیم روش یا ترتیباتی را تصویب نماید  و هیأت مدیره نمی تواند خارج از ترتیبات و روش مصوب مجمع عمومی عادی شرکت اقدام کند. با این وجود، اگر مجمع عمومی عادی درباره نحوه پرداخت سود قابل تقسیم، روش و ترتیبی را تعیین ننموده باشد، هیئت مدیره می تواند روش و ترتیبی را بنا به تشخیص خود در نظر بگیرد.
•  نکته ی قابل توجه این است که تا زمانی که سود قابل تقسیم از طریق مجمع عمومی عادی سالانه به تصویب نرسیده و تعیین نشده باشد، هیئت مدیره شرکت با تکلیف قانونی برای پرداخت سود نخواهد داشت. 
• در صورتی که ظرف ۸ ماه پس از تصمیم مجمع عمومی صاحبان سهام مبنی بر تقسیم سود، این عمل صورت نگیرد، دعوی الزام به پرداخت سود قابل تقسیم به طرفیت شخصیت حقوقی شرکت سهامی اقامه می گردد. 

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص نحوه تقسیم سود در شرکت سهامی}}

♦  در پاسخ به پرسشی که طرح فرمودید باید گفت طبق ماده 90 و 240 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت تقسیم سود و اندوخته بین صاحبان سهام  فقط پس از تصویب مجمع عمومی جایز است و چنانچه مجمع عمومی عادی نحوه تقسیم سود را مشخص نکند، هیات مدیره موظف به انجام آن است.

بنابراین گرفتن سود سهام بدون تصویب مجمع عمومی و هیات مدیره امکان پذیر نیست. با این وجود، در صورتی که هیات مدیره برای برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت سهامی جهت تصویب ترازنامه و…اقدام ننماید برابر ماده ۹۱ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت از طریق بازرس قانونی شرکت سهامی، مجمع عمومی دعوت به تشکیل خواهد شد.

♦  همچنین دارندگان یک پنجم سهام شرکت سهامی برابر ماده ۹۵ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت می توانند اقدام به دعوت و برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت سهامی نمایند.

_{^{مستندات قانونی - تقسیم سود سهام رد شرکت های سهامی خاص}}

ماده ۲۳۷  لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است از درآمد حاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه‌ها و استهلاکات و ذخیره‌ها.

ماده 238 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
از سود خالص شرکت پس از وضع زیان‌های وارده در سال‌های قبل باید معادل یک بیستم آن بر طبق ماده 140 به عنوان اندوخته قانونی‌موضوع شود هر تصمیم برخلاف این ماده باطل است.

ماده 239 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
سود قابل تقسیم عبارت است از سود خالص سال مالی شرکت منهای زیان‌های سال‌های مالی قبل و اندوخته قانونی مذکور در ماده238 و سایر اندوخته‌های اختیاری به علاوه سود قابل تقسیم سال‌های قبل که تقسیم نشده است.

ماده 240 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
مجمع عمومی پس از تصویب حساب‌های سال مالی و احراز این که سود قابل تقسیم وجود دارد مبلغی از آن را که باید بین صاحبان‌سهام تقسیم شود تعیین خواهد نمود. علاوه بر این مجمع عمومی می‌تواند تصمیم بگیرد که مبالغی از اندوخته‌هایی که شرکت در اختیار دارد بین‌صاحبان سهام تقسیم شود در این صورت در تصمیم مجمع عمومی باید صریحاً قید شود که مبالغ مورد نظر از کدام یک از اندوخته‌ها باید برداشت و‌ تقسیم گردد. هر سودی که بدون رعایت مقررات این قانون تقسیم شود منافع موهوم تلقی خواهد شد. نحوه پرداخت سود قابل تقسیم توسط مجمع‌عمومی تعیین می‌شود و اگر مجمع عمومی در خصوص نحوه پرداخت تصمیمی نگرفته باشد هیأت مدیره نحوه پرداخت را تعیین خواهد نمود ولی در‌هر حال پرداخت سود به صاحبان سهام باید ظرف هشت ماه پس از تصمیم مجمع عمومی راجع به تقسیم سود انجام پذیرد.

ماده 90 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
تقسیم سود و اندوخته بین صاحبان سهام فقط پس از تصویب مجمع عمومی جایز خواهد بود و در صورت وجود منافع تقسیم ده درصد‌از سود ویژه سالانه بین صاحبان سهام الزامی است

ماده 91 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
چنانچه هیأت مدیره مجمع عمومی عادی سالانه را در موعد مقرر دعوت نکند بازرس یا بازرسان شرکت مکلفند رأساً اقدام به دعوت‌مجمع مزبور بنمایند.

ماده 95 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
سهامدارانی که اقلاً یک پنجم سهام شرکت را مالک باشند حق دارند که دعوت صاحبان سهام را برای تشکیل مجمع عمومی از هیأت‌مدیره خواستار شوند و هیأت مدیره باید حداکثر تا بیست روز مجمع مورد درخواست را با رعایت تشریفات مقرره دعوت کند در غیر این صورت‌درخواست‌کنندگان می‌توانند دعوت مجمع را از بازرس یا بازرسان شرکت خواستار شوند و بازرس یا بازرسان مکلف خواهند بود که با رعایت تشریفات‌مقرره مجمع مورد تقاضا را حداکثر تا ده روز دعوت نمایند وگرنه آنگونه صاحبان سهام حق خواهند داشت مستقیماً به دعوت مجمع اقدام کنند به شرط‌آن که کلیه تشریفات راجع به دعوت مجمع را رعایت نموده و در آگهی دعوت به عدم اجابت درخواست خود توسط هیأت مدیره و بازرسان تصریح‌نمایند.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما