_{^{شکایت و راه مناسب برای پایان شراکت و اشاعه}}

• مال مشاع مالی است که دو یا چند شریک در تمامی اجزای آن طوری مالک و سهیم هستند که نمی توان سهم هرکدام را از دیگری تشخیص داد.
• اسباب اشاعه یعنی سببی که منجر به مالکیت مشاعی افراد در یک ملک می شود شامل ارث، قراداد و مزج میباشد.
• ارث به انتقال قهری اموال و دارایی شخص بعد از فوت او به بازماندگانش می گویند که منجر به اشاعه قهری می گردد.
• بنابراین وراث در ماترک بصورت مشاعی مالک بوده و حتی اگر سهم الارث او بیش از سایرین باشد، با دیگران در این مال مشاعی مشترک است و حق تقدمی ندارد.
• قرارداد یکی دیگر از اسباب اشاعه است که بصورت ارادی موجب اشاعه می گردد، برای نمونه خرید ملک توسط دو یا چند نفر بصورت مشترک موجب مالک شدن آنها بصورت مشاعی در آن مال می شود.
• مزج از دیگر مسببات اشاعه است و به معنای مخلوط شدن دو مال میباشد. بدین صورت که اگر دو مال طوری با یکدیگر ترکیب شوند که نتوان آن اموال را ازهم جدا نمود یا تشخیص داد. 
• پایان دادن به مشارکت و تقسیم ملک مشاع را افراز میگویند. به عبارت دیگر افراز عبارت است از تقسیم مال و انحلال حالت اشاعه به علت عدم رضایت شرکا برای ادامهی شراکت. بنابراین، مبنای اشاعه هر چیزی که باشد، خواه ارث یا قرارداد، هر یک از مالکین مال مشاع می تواند درخواست تقسیم ملک را بدهد و برای تقاضای افراز نیازی به تقاضای همه ی مالکین نیست و کافی است تا یکی از آنها درخواست افراز داشته باشد.
• در خصوص مراحل افراز نیز باید گفت تقسیم ملک مشاع ابتدا بر حسب توافق مالکین است و هرگونه که به افراز توافق نمایند ملک به همان ترتیب تقسیم خواهد گردید در غیر این صورت و جایی که میان مالکین اختلاف باشد، باید از طریق قانونی اقدام به نمود که به ترتیب افراز، تقسیم به تعدیل و تقسیم به رد صورت می گیرد و در نهایت اگر هیچکدام امکانپذیر نبود مال مشاع فروخته می شود.
• مرجع صالح برای تقاضای افراز ملک مشاع اداره ی ثبت است در صورتی که جریان ثبتی ملک به پایان رسیده باشد و در غیر این صورت دادگاه محل وقوع ملک صالح به رسیدگی است.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص پایان داده به اشاعه و شراکت در مال}}

♦  در پاسخ به پرسشی که مطرح فرمودید باید گفت در کلیه دعاوی با موضوع اموال مشترک و اموال مشاع اعم از اینکه موضوع شراکت، سرقفلی که یک مال اعتباری و انتزاعی است باشد یا اموال عینی و فارق از اینکه منشا شراکت ارث باشد یا سایر طرق، مالک ملک باید به طرفیت همه وراث طرح دعوا کند و دعاوی ای که در این خصوص می توان جهت پایان دادن به اختلاف بین ورثه طرح نمود عبارتند از  :

1- دعوای افراز املاک مشاع : باید بسته به اینکه جریان ثبتی ملک پایان رسیده است یا نه به اداره¬ی ثبت یا دادگاه مراجعه نمود و این دادخواست باید به طرفیت کلیه ی مالکین مشاعی یعنی همه ی وراث باشد در غیر این صوردت دعوای شما رد خواهد شد. لازم به ذکر است که اگر میان ورثه صغیر، سفیه، مجنون یا غایب مفقودالاثری باشد، صلاحیت طرح دعوای افراز ملک مشاع در صلاحیت دادگاه خواهد بود.
2- دعوای مطالبه و تقسیم سهم الارث : پس از فوت شخص، ابتدا دیون او پرداخت گردیده و سپس اموالی که به جا می ماند متعلق به وارثین بوده و باید مطابق قانون میان آنان تقسیم گردد. برای تقسیم سهم الارث در صورتی که چند وراث وجود داشته باشند، مراجعه م مطالبه ی سهم الارث توسط هریک از آن ها می تواند انجام گیرد و اگر یکی از وراث محجور باشد، ولی یا قیم او می تواند از جانب او این تقاضا را ارئه دهد. در خصوص تقسیم سهم الارث باید گفت ابتدا انحصار وراثت صورت می گیرد. بدین صورت که ماترک بطور کامل توسط دادگاه مهر و موم و ثبت می شود و پس از پرداخت دیون و تعیین و تکلیف قانونی ترکه نسبت به تقسیم آن اقدام می کنند. 
3- دستور فروش ملک مشاع : به موجب آیین نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع، در صورت صدور حکم قطعی مبنی بر غیرقابل تقسیم بودن ملک مشاع، دادگاه حسب درخواست یک یا چند نفر از شرکا، دستور فروش ملک را به دایره ی اجرای احکام مدنی خواهد داد و مدیر اجرا مطابق قوانین و مقررات نسبت به فروش ملک اقدام می کند. در نهایت پس از کسر هزینه عملیات اجرایی، مطابق دستور دادگاه بین شرکا (ورثه) به نسبت سهام آنها تقسیم خواهد گردید.

_{^{مسستندات قانونی - راه های پایان اشاعه و شراکت در اموال}}

ماده ۵۷۱ قانون مدنی
شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیئی واحد به نحو اشاعه.

ماده ۵۷۲ قانون مدنی
شرکت اختیاری است یا قهری.

ماده ۵۷۳ قانون مدنی
شرکت اختیاری یا در نتیجه عقدی از عقود حاصل میشود یا در نتیجه عمل شرکاء از قبیل مزج اختیاری یا قبول مالی مشاعاً در ازاء ‌عمل چند نفر و نحو اینها.

ماده ۵۷۴ قانون مدنی
شرکت قهری اجتماع حقوق مالکین است که در نتیجه امتزاج یا ارث حاصل میشود.

ماده ۵۷۸ قانون مدنی
شرکاء همه وقت میتوانند از اذن خود رجوع کنند مگر اینکه اذن در ضمن عقد لازم داده شده باشد که در این صورت مادام که شرکت ‌باقی است حق رجوع ندارند.

ماده ۵۸۷ قانون مدنی
شرکت به یکی از طرق ذیل مرتفع میشود:
۱) در صورت تقسیم.
۲) در صورت تلف شدن تمام مال شرکت.

ماده ۵۸۹ قانون مدنی
هر شریک‌المال میتواند هر وقت بخواهد تقاضای تقسیم مال مشترک را بنماید مگر در مواردی که تقسیم به موجب این قانون ممنوع یا‌ شرکاء بوجه ملزمی ملتزم بر عدم تقسیم شده باشند.

ماده ۵۹۱ قانون مدنی
هر گاه تمام شرکاء به تقسیم مال مشترک راضی باشند تقسیم به نحوی که شرکاء تراضی نمایند بعمل میآید و در صورت عدم توافق ‌بین شرکاء حاکم اجبار به تقسیم میکند مشروط بر اینکه تقسیم مشتمل بر ضرر نباشد که در این صورت اجبار جائز نیست و تقسیم باید به تراضی ‌باشد.

ماده ۵۹۲ قانون مدنی
هر گاه تقسیم برای بعضی از شرکاء مضر و برای بعض دیگر بیضرر باشد در صورتی که تقاضا از طرف متضرر باشد طرف دیگر اجبار ‌میشود و اگر بر عکس تقاضا از طرف غیر متضرر بشود شریک متضرر اجبار بر تقسیم نمیشود.

ماده ۵۹۸ قانون مدنی
ترتیب تقسیم آن است که اگر مال مشترک مثلی باشد به نسبت سهام شرکاء افراز میشود و اگر قیمتی باشد بر حسب قیمت تعدیل ‌میشود و بعد از افراز یا تعدیل در صورت عدم تراضی بین شرکاء حصص آنها به قرعه معین میگردد.

ماده ۵۹۹ قانون مدنی
تقسیم بعد از آنکه صحیحاً واقع شد لازم است و هیچیک از شرکاء نمیتواند بدون رضای دیگران از آن رجوع کند.

ماده ۶۰۶ قانون مدنی
هر گاه ترکه میت قبل از اداء دیون تقسیم شود و یا بعد از تقسیم معلوم شود که بر میت دینی بوده است طلبکار باید به هر یک از وراث به نسبت سهم او رجوع کند و اگر یک یا چند نفر از وراث معسر شده باشد طلبکار میتواند برای سهم معسر یا معسرین نیز به وارث دیگر رجوع نماید.

ماده 4 ‌قانون افراز و فروش املاک مشاع ‌مصوب 1357
ملکی که به موجب تصمیم قطعی غیر قابل افراز تشخیص شود با تقاضای هریک از شرکاء به دستور دادگاه شهرستان فروخته می‌شود.

ماده ۹ آیین‌نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع
در صورت صدور حکم قطعی بر غیرقابل تقسیم بودن ملک دادگاه شهرستان بر حسب درخواست یک یا چند نفر از شرکاء دستور فروش آن را به دائره اجراء دادگاه خواهد داد.مدیر اجراء نسبت به فروش ملک بر وفق مقررات قانون اجراء احکام مدنی مربوط به فروش اموال غیرمنقول اقدام می‌نماید.

ماده ۱۰ آیین‌نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع
وجوه حاصله از فروش ملک غیرقابل افراز پس از کسر هزینه عملیات اجرائی طبق دستور دادگاه شهرستان بین شرکاء به نسبت سهام تقسیم خواهد شد.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما