تاریخ تولد یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین اطلاعات هویتی هر فرد است که در شناسنامه ثبت می‌شود. اما گاهی پیش می‌آید که افراد با شرایط خاصی روبرو می‌شوند که باعث می‌شود سن ثبت‌شده در شناسنامه با سن واقعی آنها تطابق نداشته باشد. این مشکل ممکن است به دلایلی نظیر اشتباه در ثبت تاریخ تولد، استفاده از شناسنامه فرد فوت‌شده یا حتی شرایط شخصی و شغلی رخ دهد. با این حال، بسیاری از افراد به دنبال تغییر سن شناسنامه خود هستند.
در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که چگونه می‌توان سن شناسنامه را تغییر داد و شرایط قانونی لازم برای این کار چیست. ما شما را از مراحل و مراجع صالح برای کم کردن یا تغییر سن شناسنامه آگاه خواهیم کرد. همراه ما باشید تا به بررسی این فرآیند قانونی بپردازیم.قبل از پرداختن به این موضوع ابعاد اجتماعی تغییر سن را مورد بررسی قرار می دهیم .
اصلاح و تغییر شناسنامه و دعاوی مرتبط با ثبت احوال
تماس با دادگران و دریافت وقت مشاوره با وکیل:
02188019244 – 02188019243
بررسی جرم جعل و استفاده از سند مجعول (جعلی)
تاثیر اجتماعی تغییر سن شناسنامه
تغییر سن شناسنامه ممکن است صرفاً یک اصلاح قانونی به نظر برسد، اما در واقع می‌تواند تاثیرات عمیقی بر زندگی فرد و حتی جامعه داشته باشد. در بسیاری از موارد، افراد به دلایل و انگیزه هایی مانند دسترسی به فرصت‌های شغلی، ازدواج و تحصیلات، یا حتی دریافت خدمات درمانی و اجتماعی نیاز به تغییر سن شناسنامه دارند.
فرصت‌های شغلی و اقتصادی
در جوامع مختلف، سن شناسنامه تأثیر مستقیم بر دسترسی به فرصت‌های شغلی دارد. به عنوان مثال، در برخی از مشاغل، شرایط سنی مشخصی برای استخدام یا اخذ مدارک تحصیلی وجود دارد. تغییر سن شناسنامه می‌تواند به افراد کمک کند تا از فرصت‌های شغلی بهتر بهره‌مند شوند و از محدودیت‌های سنی رهایی یابند.
تاثیر در روابط اجتماعی
در برخی فرهنگ‌ها و جوامع، سن یکی از عوامل مهم در تصمیم‌گیری برای ازدواج یا به دست آوردن اعتبار اجتماعی است. تغییر سن شناسنامه می‌تواند به فرد کمک کند تا از این قبیل محدودیت‌ها عبور کند و روابط اجتماعی خود را گسترش دهد.
مسائل حقوقی و اجتماعی
گاهی اوقات افراد برای دریافت کمک‌های اجتماعی، بیمه، یا خدمات درمانی به تغییر سن شناسنامه نیاز دارند. این موضوع به خصوص در کشورهایی که سن قانونی برای دریافت برخی خدمات یا حقوق مدنی اهمیت دارد، می‌تواند اثرات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای داشته باشد.
چالش‌های اخلاقی و اجتماعی
در برخی مواقع، تغییر سن شناسنامه ممکن است به دلیل منافع شخصی صورت بگیرد و از نظر اخلاقی مورد سوال قرار گیرد. برای مثال، افراد ممکن است از تغییر سن برای فریب در دریافت مزایا یا دسترسی به امکانات خاص استفاده کنند. این موضوع می‌تواند نارضایتی‌هایی را در جامعه ایجاد کند و به نوعی اعتبار اسناد سجلی را به چالش بکشد.
با توجه به موارد ذکرشده، می‌توان گفت که تغییر سن شناسنامه نه تنها یک مسئله حقوقی است، بلکه جنبه‌های اجتماعی و انسانی نیز دارد. از آنجا که این تغییرات می‌تواند به بهبود شرایط فرد و دسترسی بهتر به منابع و خدمات مختلف منجر شود، لذا نظارت و پیگیری دقیق و شفافیت در این فرآیند ضروری است. همچنان که قانون‌گذاران به دنبال حفظ اعتبار اسناد سجلی هستند، لازم است که شرایط استفاده از این امکان به گونه‌ای تنظیم شود که از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری به عمل آید و همزمان افراد به حقوق خود در جامعه دسترسی یابند.
امکان کم کردن یا تغییر سن شناسنامه طبق قانون
در ابتدا باید بدانیم که طبق قانون، تغییر تاریخ تولد در شناسنامه برای حفظ اعتبار اسناد سجلی ممنوع است. و نباید پنداشت که این یک حق قانون بوده و پروسه نرمال و متداولی دارد. ماده واحده “قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها” که در سال 1367 تصویب شد، تغییر تاریخ تولد در شناسنامه را به‌طور کلی ممنوع کرده است. اما تبصره‌ای در این قانون وجود دارد که شرایط خاصی را برای تغییر تاریخ تولد فراهم می‌کند. بر اساس این تبصره، تغییر تاریخ تولد تنها زمانی امکان‌پذیر است که فرد متقاضی بتواند دلایل مستند و معتبر ارائه دهد.
این دلایل می‌تواند شامل اشتباهات ثبت احوال، استفاده از شناسنامه فردی دیگر یا دلایل دیگر باشد که باعث اختلاف بین سن واقعی و سن ثبت‌شده در شناسنامه فرد شود.
شرایط لازم برای درخواست تغییر سن شناسنامه
- صلاحیت افراد درخواست‌دهنده
برای اینکه بتوانید درخواست تغییر سن در شناسنامه را ارائه دهید، باید شرایط خاصی داشته باشید:
• افراد بالای 18 سال: این افراد میتوانند درخواست تغییر سن را به‌طور مستقیم ارائه دهند.
• افراد زیر 18 سال با حکم رشد: در صورتی که فرد زیر 18 سال باشد، باید حکم رشد داشته باشد تا درخواست تغییر سن را مطرح کند.
• والدین یا جد پدری: برای فرزندان زیر 18 سال، والدین یا جد پدری میتوانند درخواست تغییر سن را ارائه دهند.
• قیم و وصی: افراد تحت سرپرستی میتوانند از طریق قیم یا وصی خود درخواست تغییر سن دهند. - اختلاف سن بیشتر از 5 سال یا کمتر از 5 سال
یکی از نکات کلیدی در این زمینه، میزان اختلاف سن ثبت‌شده و سن واقعی است. اگر این اختلاف بیش از پنج سال باشد، فرآیند تغییر سن به کمیسیون تشخیص سن ارجاع داده می‌شود. اما اگر اختلاف کمتر از پنج سال باشد، موضوع به دادگستری ارجاع خواهد شد.
مقررات و روش تغییر اسم یا نام کوچک در شناسنامه
راه های تماس و مشاوره با وکلای دادگران:
02188019243
مراجع صالح برای تغییر سن شناسنامه
- تغییر سن بیش از 5 سال: کمیسیون تشخیص سن
در صورتی که اختلاف سن واقعی و سن ثبت‌شده در شناسنامه بیشتر از پنج سال باشد، رسیدگی به درخواست تغییر سن در صلاحیت کمیسیون تشخیص سن است. این کمیسیون از پنج عضو تشکیل می‌شود:
• فرماندار یا بخشدار
• رئیس اداره ثبت احوال محل
• پزشک منتخب کمیسیون
• مدیرعامل سازمان بهداری استان
• رئیس شورای اسلامی شهر یا بخش
رسیدگی به درخواست تغییر سن در این کمیسیون بر اساس مدارک ارائه‌شده، مانند استشهادنامه‌ها، گواهی تولد و سایر مدارک، انجام می‌شود. در صورت تایید مدارک، فرد می‌تواند برای اصلاح تاریخ تولد خود اقدام کند. اگر رای کمیسیون به نفع فرد نباشد، فرد می‌تواند به دیوان عدالت اداری اعتراض کند.
- تغییر سن کمتر از 5 سال: دادگستری
در مواردی که اختلاف سن ثبت‌شده و سن واقعی کمتر از پنج سال باشد، فرآیند تغییر سن در دادگاه حقوقی محل سکونت فرد درخواست‌دهنده رسیدگی می‌شود. فرد باید با تنظیم دادخواست و ارائه مدارک مرتبط، درخواست تغییر سن را به دادگاه ارائه دهد. پس از بررسی دادگاه، اگر رای به نفع فرد صادر شود، تغییرات لازم در شناسنامه اعمال خواهد شد. در صورت اعتراض به رای دادگاه، می‌توان این اعتراض را به دادگاه تجدیدنظر ارائه کرد.
مراحل قانونی درخواست تغییر سن شناسنامه
- مراحل تغییر سن در شناسنامه (اختلاف بیش از 5 سال)
• مراجعه به اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه
• ارائه مدارک معتبر شامل شناسنامه، کارت ملی، استشهادنامه، گواهی تولد یا مدرک مبنی بر اشتباه ثبت‌احوال
• تشکیل کمیسیون تشخیص سن و بررسی مدارک و دلایل ارائه‌شده
• در صورت نیاز، ارجاع به کمیسیون پزشکی برای تایید سن واقعی
• صدور رای کمیسیون و در صورت تایید، اعمال تغییرات در شناسنامه - مراحل تغییر سن در شناسنامه (اختلاف کمتر از 5 سال)
• مراجعه به دفاتر خدمات قضائی
• تنظیم و ثبت دادخواست تغییر سن در دادگاه عمومی محل سکونت
• ارائه مدارک شامل شناسنامه، کارت ملی، استشهادنامه و گواهی تولد
• بررسی دادگاه و صدور حکم
• در صورت اعتراض به رای، مراجعه به دادگاه تجدیدنظر
در نهایت، پس از تایید درخواست تغییر سن، شناسنامه جدید با تاریخ تولد اصلاح‌شده صادر خواهد شد. اگر شما نیز در حال بررسی تغییر سن شناسنامه خود هستید، پیشنهاد می‌شود که مراحل قانونی را با دقت طی کرده و مدارک مورد نیاز را به‌طور کامل آماده کنید.
در پایان، باید گفت که تغییر سن شناسنامه یک فرآیند قانونی است که در موارد خاص امکان‌پذیر است. اگر اختلاف سن واقعی و سن ثبت‌شده بیش از پنج سال باشد، کمیسیون تشخیص سن مسئول بررسی و صدور رای است. در صورتی که اختلاف سن کمتر از پنج سال باشد، دادگاه حقوقی محل سکونت فرد رسیدگی به درخواست تغییر سن را انجام می‌دهد. برای هر دو حالت، مدارک معتبر و مستندات از جمله استشهادنامه و گواهی تولد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
خدمات دفتر وکالت دادگران در زمینه تغییر سن و شناسنامه
دفتر وکالت دادگران با سابقه‌ای معتبر در زمینه مشاوره و پیگیری مسائل حقوقی، آماده است تا در زمینه تغییر سن شناسنامه و مسائل حقوقی مشابه، شما را راهنمایی و همراهی کند و در صورت نیاز و قابلیت انجام وکالت پرونده شما را بپذیرد. برای دریافت مشاوره تخصصی، با ما تماس بگیرید.
نمونه سوالات حقوقی مخاطب سایت دادگران برای تغییر سن
سوال: باسلام.من در شناسنامه متولد ۶۵ هستم میخواستم دادخواست تغییر سن بدم و سنم را ۴سال کوچیک کنم.یعنی ب ظاهرمم نمیخوره ک ۶۵ باشم.همه فکر میکنم ۷۲ یا ۷۳ هستم.ایا از شهر دیگه میتونم برای کاهش سن اقدام کنم؟
پاسخ: اصولا امکان تغییر تاریخ تولد در شناسنامه وجود ندارد مگر آنکه دلایل کافی مبنی بر اینکه سن شخص واقعا کمتر و یا بیشتر از آنچه در شناسنامه قید شده است وجود داشته باشد.قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها مصوب 1367:ماده واحده – از تاریخ تصویب این قانون تغییر تاریخ تولد اشخاص ممنوع است.
تبصره – صاحب شناسنامه تنها یک بار در طول عمر و در صورتی که اختلاف سن واقعی با سن مندرج در اسناد سجلی به تشخیص کمیسیونی‌مرکب از فرماندار یا بخشدار، رئیس اداره ثبت احوال محل و پزشک منتخب، مدیر عامل سازمان بهداری استان و رئیس شورای اسلامی شهر و یا بخش‌محل صدور شناسنامه و با عضویت و ریاست قاضی دادگاه صالحه محل تشکیل می‌گردد بیش از پنج سال باشد می‌تواند سن خود را اصلاح نماید.صرف اینکه ظاهر شخص جوانتر و یا مسن تر از سن شناسنامه ای او نشان بدهد دلیل برای تغییر سن شناسنامه ای نمیباشد. اقدام برای اصلاح شناسنامه در محلی که شناسنامه شخص صادر گردیده است صورت میپذیرد. پس از شهر دیگری نمیتوانید اقدام برای این منظور نمایید.
مرجع صالح تغییر سن شناسنامه برای اختلاف کمتر از پنج سال، مطابق با رأی وحدت رویه 599 هیأت عومی دیوان عالی کشور، دادگاه های دادگستری خواهد بود و رسیدگی به این موضوع، در صلاحیت دادگاه حقوقی محل سکونت متقاضی است.
در صورتی که شخص متقاضی تغییر سن برای اختلاف کمتر از 5 سال است باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و دادخواست خود را مبنی بر تغییر سن تنظیم کرده و به ثبت برساند.در هنگام تنظیم دادخواست، مدارک مورد نیاز شامل اصل شناسنامه، کارت ملی ، استشهادیه و گواهی ولادت ( اگر موجود باشد) است.رای صادره از دادگاه قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر می باشد.
سوال: در مورد کم کردن سن (کاهش سن) می خواستم راهنماییم بفرمایید که آیا می شود سن مندرج در شناسنامه را کم کرد ؟ چه شرایطی دارد ؟
پاسخ: در پاسخ به پرسشی که طرح فرمودید باید گفت تقاضای کم کردن سن اگر برای بیشتر از 5 سال باشد باید به اداره ثبت احوال تسلیم شود.اگر درخواست کم کردن سن برای کمتر از 5 سال باشد مرجع صالح دادگاه عمومی حقوقی می باشد.در حال حاضر به دلیل سوء استفاده و زیاده رویه افراد و متقاضیان مراجع رسیدگی به تقاضای کاهش سن بسیار حساس شده و به سختی با آن موافقت می کنند.
بسیار دیده شده فردی که واقعا نیت او کاهش سن برای عضویت در تیم های ورزشی یا استخدام یا تحصیل یا مهاجرت یا ازدواج و یا رقابت و چشم هم چشمی هست به قصد فریب مرجع رسیدگی ادعا می کند که پدر و مادر او در بدوه تولد شناسنامه بزرگتری گرفتن و یا برای توجبح خواسته خود داستان های عجیب و غریبی را مطرح می کنند که این باعث شده دادگاه ها و مراجع رسیدگی به تقاضای اصلاح سن شناسنامه نسبت به این گونه درخواست ها حساس و بدبین شده اند.
نکته مهم و قابل توجه اینکه معمولا متقاضیان کاهش سن افراد کم سن و سال و کم تجربه و نوجوانان هستند و به راحتی فریب دلالان و افراد فاقد حسن نیت و یا به اصطلاح کلاهبردار را می خورند.
حذف نام همسر از شناسنامه بعد از طلاق
مستندات قانونی تغییر سن شناسنامه
قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها
ماده واحده – از تاریخ تصویب این قانون تغییر تاریخ تولد اشخاص ممنوع است.
تبصره – صاحب شناسنامه تنها یک بار در طول عمر و در صورتی که اختلاف سن واقعی با سن مندرج در اسناد سجلی به تشخیص کمیسیونی‌مرکب از فرماندار یا بخشدار، رئیس اداره ثبت احوال محل و پزشک منتخب، مدیر عامل سازمان بهداری استان و رئیس شورای اسلامی شهر و یا بخش‌محل صدور شناسنامه و با عضویت و ریاست قاضی دادگاه صالحه محل تشکیل می‌گردد بیش از پنج سال باشد می‌تواند سن خود را اصلاح نماید.
رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور
رأی شماره: 599 – 1374.4.13
بر اساس ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها مصوب بهمن ماه هزار و سیصد و شصت و هفت، تغییر تاریخ تولد‌اشخاص به کمتر از پنج سال ممنوع می‌باشد و رسیدگی به درخواست تغییر سن بیش از پنج سال نیز به تجویز تبصره همین قانون منحصراً به عهده‌کمیسیون مقرر در آن محول شده است. بنا به مراتب به نظر اکثریت اعضای هیأت عمومی دیوان عالی کشور، رأی شعبه ششم که مرجع رسیدگی و اظهار نظر نسبت به درخواست تغییر تاریخ‌تولد کمتر از پنج سال را دادگاه‌های دادگستری اعلام نموده است منطبق با قانون و صحیح تشخیص می‌شود. این رأی بر طبق ماده واحده قانون وحدت‌رویه قضایی مصوب 1328 برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاه‌ها در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
منابع و مستندات قانونی
1. قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها، 1367
2. تبصره قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی
3. آرای دیوان عدالت اداری و دادگاه تجدیدنظر
راههای تماس و ارتباط با وکیل متخصص کیفری – 88019244
