در یک رابطه قراردادی (رابطه مبتنی بر قرارداد) بسیار اتفاق می افتد که به دلایل و جهات مختلف طرفین در تفسیر و یا نحوه اجرای قرارداد به اختلاف بر می خورند در بسیاری از مواقع روش حل اختلاف در قرارداد مشخص می شود و اگر مشخص نشود طبیعتاٌ مراجع و محاکم عمومی صالح به رسیدگی هستند.راه حلی که معمولا برای حل اختلاف بین طرفین به صورت شرط ضمن عقد یا در قرارداد جداگانه تعیین میشود داوری است.ارجاع امر به داور یا حل اختلاف توسط داور اگر در ضمن قرارداد پیش بینی شده باشد به آن شرط داوری و اگر در قرارداد جداگانه ای آمده باشد به آن قرارداد داوری گفته می شود.مراحل پس از صدور رای داور به طور خلاصه عبارتند از : ابلاغ رای داور، اجرای رای داور و اعتراض به رای داور.در ادامه به احکام و مقررات راجع به نحوه اعتراض به رای و نظر داور پرداخته می شود.
شرایط صحت و درستی عقد، معامله و قرارداد
اعتراض ثالث اصلی و ابطال رای داور
داوری و نحوه ابلاغ و اجرای رای داور
چند نکته در مورد داوری:
1- ارجاع به داوری لزوماً بهترین راه حل اختلاف نیست و فقط یک مشاور حقوقی و وکیل متخصص قرارداد و فردی که به طور حرفه ای قرارداد را تنظیم می کندمی تواند تشخیص دهد که آیا ارجاع به داوری به صلاح طرفین یا فردی که به وی مراجعه نموده و از او مشاوره خواسته،هست یا نه.
2- به تجربه دریافته ام اصولاً داوری و ارجاع به داور و وجود شرط داوری در قرارداد به نفع طرف متخلف و کسی است که تصمیم به اطاله موضوع و طولانی کردن روند رسیدگی دارد.
3- رای و تصمیمی که داور می گیرد مانند رای و تصمیم دادگاه باید ابلاغ شود.
4- در صورتی که طرفین راه حل خاصی برای ابلاغ رأی داور در نظر نگرفته باشند(مثل اظهار نامه یا ارسال از طریق پست یا ابلاغ حضوری) ابلاغ رأی داور توسط دادگستری انجام می شود به این نحو که شخص داور یا کسی که رأی به نفع او صادر شده به دادگاه عمومی دادخواست ابلاغ رأی داور می دهند.
5- ابلاغ رأی داور بدون تشکیل جلسه رسیدگی و صرفاً با درخواست که به موجب فرم دادخواست انجام می شود از جمله دعاوی غیر مالی است ،صورت میگیرد.
6- اجرای رأی داور هم به موجب دادخواست ذینفع و پس از رسیدگی و تشخیص دادگاه و صدور دستور اجرای حکم خطاب به اجرای احکام شروع می شود.
7- بسیاری از ضمانت اجرایی هایی که در مرحله اجرای حکم برای احکام دادگستری وجود دارد برای رأی داور هم قابل اعمال است.
8- معترض به رأی داور در صورتی که مدعی عدم رعایت مقررات و عدول داور از حدود اختیارات خود باشد حق درخواست ابطال ان را دارد.
9- جهت مطالعه مقررات داوری و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص به مطلبی با همین عنوان در سایت ما مراجعه نمایید.
10- مشاوره در زمینه قرارداد و درخواست تنظیم قرارداد توسط وکیل دادگستری متخصص قرارداد
11- جهت تعیین وکلای دادگران به عنوان داور قرارداد خود می توانید با ما در تماس و ارتباط باشید.
ضمانت اجرای تاخیر یا امتناع داور قرارداد از صدور رای
پرونده عملی ابلاغ و اجرای رای داور
موضوع پرونده حاضر اجرای رای داور است. در برخی از موارد دو طرف یك معامله، برای آن‌كه در آیند‌ه اختلافات ناشی از قرارداد خود را راحت‌تر حل و فصل كنند، اصطلاحاً شرط داوری در قرارداد قید می‌كنند. یعنی طرفین توافق می‌كنند كه داور معین یا غیرمعینی نسبت به حل و فصل اختلاف‌های احتمالی آیند‌ه آنها اقدام كند. داور تعیین‌شد‌ه باید د‌ارای شرایط خاصی برای داوری باشد. به موجب قانون، اشخاصی كه فاقد اهلیت قانونی هستند، اشخاصی كه به‌موجب حكم قطعی دادگاه و یا در اثر آن از داوری محروم شدهاند و همچنین كلیه قضات و كارمند‌ان اد‌اری شاغل در محاكم قضایی نمی‌توانند داور شوند. در پرونده پیش روی موضوع اختلاف طرفین در قرارداد به داوری ارجاع شده و داور رای خود را صادر کرده است اما طرفی که رای به ضررش بوده این رای را اجرا نکرده و سعی کرده به آن اعتراض کند.
آغاز دعوا ابلاغ و اجرای رای داور
رای داور مبنی بر استرد‌اد مبلغ 29 هزار و 566 د‌لار از طرف شركت صید صنعتی به نفع آقای هاد‌ی (خواهان) صادر شده و اعلام میشود این رای با توجه به توافق قبلی طرفین قطعی و لازم‌الاجرا است. رای داوری راجع به اختلاف حاصله راجع به كیفیت میگوی صید یکی از شهرستان‌ها مربوط به قرارداد شماره 1066 – 162 مورخ 15/9/79 به مضمون فوق به طرفین ابلاغ شده است و نیز به ریاست مجتمع قضایی جهت اجرا و هرگونه اقدام قانونی لازم تقد‌یم شده است.
شركت صید صنعتی (محكوم علیه) درخواست تجد‌ید‌نظر از رای داوری را تقد‌یم کرده و دادگاه تجد‌ید‌نظر طی رای صادره، اعتراض محكومعلیه را وارد ندانسته و رای صادره از سوی داوری شعبه دادگاه عمومی تهران را عینا تایید و استوار می‌كند.
توصیه های یک وکیل برای تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت
صدور اجراییه پیرو ابلاغ رای داور
پس از قطعیت حكم، اجراییه‌ای صادر میشود مبنی بر این‌كه محكومعلیه محكوم است به اجرای مفاد رای داوری (آقای رسول) داور مرضی‌الطرفین به شماره 90/ د/5 در حق خواهان و هزینه اجرایی به عهد‌ه محكوم علیه است. خواهان طی لایحه‌ای با اعلام شماره حساب جاری درخواست می‌كند تا معاد‌ل مبلغی که خوانده به آن محکوم شده است، از وجه موجود در حساب مذكور توقیف شود.
دفتر شعبه د‌وم اجرای احكام طی نامه‌ای قیمت روز هر یك د‌لار را از بانك مركزی استعلام و بانك مركزی مبلغ 8795 ریال را در جواب اعلام می‌د‌ارد.
دفتر اجرا طی نامه‌ای به بانك تجارت اعلام می‌كند كه میزان محكوم‌به 29 هزار و 566 د‌لار بوده و بابت اصل خواسته و مبلغی بابت نیم عشرد‌ولتی در صورتی كه حساب مذكور به نام محكوم علیه باشد، توقیف كرد‌ه و طی دو فقره چك بانك در وجه اجرای احكام مدنی صادر و ارسال كند.
خواهان طی لایحه‌ای اعلام می‌كند كه علی رغم دستور آن شعبه خطاب به بانك تجارت شعبه سامان مبنی بر توقیف مبلغ محكوم به از حساب جاری شماره 27890514 و ارسال آن به بانك فوق، از انجام این امر خود‌د‌اری كرد‌ه است، به این ترتیب درخواست دستور مجدد نسبت به توقیف و ارسال محكوم‌به را از دادگاه می‌كند.
بانك تجارت شعبه مربوطه طی نامه‌ای دو فقره چك بانكی به مبالغ د‌رخواستی اجرای احكام را صادر و ارسال می‌كند.
دفتر شعبه د‌وم اجرا طی نامه‌ای به ذیحسابی مجتمع قضایی دستور می‌د‌هد تا چك‌های مذكور به محكوم له تحویل داده شود و پرونده مختومه میشود.
تحلیل پرونده ابلاغ و اجرای رای داور
با توجه به توافق قبلی طرفین موضوع اختلاف به داوری ارجاع شده و رای داوری مبنی بر استرد‌اد د‌لارها صادر شده است كه مورد اعتراض خوانده قرار میگیرد و در دادگاه تجد‌ید‌نظر رای مذكور تایید و قطعی میشود.
زیرا طبق قانون، رای داوری زمانی امکان ابطال دارد كه موجه و مد‌لل نبود‌ه و یا مخالف با قوانین موجد حق باشد. در ادامه قطعی شدن حكم تایید رای داوری، اجراییه لازم صادر میشود و خواهان به درستی با اعلام شماره حساب خواستار توقیف میشود. به طور كلی مراحل اجرای حكم با شفافیت و به درستی و براساس اصول و موازین حقوقی صورت گرفته است.
با وجود شرط داوری دادگاه رسیدگی نمی کند!
شرط رجوع به داوری در قرارداد
براساس قانون متعاملین می‌توانند ضمن معامله ملزم شوند و یا به موجب قرارداد جداگانه توافق كنند كه در صورت بروز اختلاف بین آنان به داوری مراجعه كنند. در هر مورد كه داور تعیین میشود، باید موضوع و مدت داوری و نیز مشخصات طرفین و داور یا داوران به‌طوری كه رافع اشتباه باشد، تعیین شود. د‌رصورتی كه تعیین داور بعد از بروز اختلاف باشد، موضوع اختلاف كه به‌د‌اوری ارجاع شده باید به‌طور روشن مشخص و مراتب به داوران ابلاغ شود.
برخی قواعد شرط یا قرارداد داوری
در چنین مواردی كه طرفین به موجب قرارداد ملزم شدهاند كه د‌رصورت بروز اختلاف بین آنان شخص یا اشخاص معینی داوری كند، اگر مدت داوری معین نشده باشد، مدت آن سه ماه و ابتد‌ای آن از روزی است كه موضوع برای انجام داوری به داور یا تمام داوران ابلاغ میشود. این مدت با توافق طرفین قابل تمد‌ید است. رایی كه توسط داوران صادر میشود، با توافق كتبی طرفین دعوا و نیز با فوت یا حجر یكی از طرفین دعوا از بین خواهد رفت. لازم به ذكر است، چنانچه طرفین در قرارداد داوری طریق خاصی برای ابلاغ رای داوری پیش‌بینی نكرد‌ه باشند، داور مكلف است رای خود را به دفتر دادگاه ارجاع كنند‌ه دعوا به داور یا دادگاهی كه صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد تسلیم كند.
دفتر دادگاه اصل رای داوری را بایگانی كرد‌ه و رونوشت گواهی‌شد‌ه آن را به دستور دادگاه برای اصحاب دعوا ارسال می‌كند. محكومعلیه پرونده فوق تا بیست روز بعد ازابلاغ فرصت داشته است كه رای داوری را اجرا كند كه اجرا نكرد‌ه است و قانونا در این مرحله دادگاه ارجاع‌كنند‌ه دعوا به داوری و یا دادگاهی كه صلاحیت‌رسید‌گی به اصل دعوا را دارد، مكلف است به‌د‌رخواست طرف ذینفع طبق رای داور برگ اجرایی صاد‌ركند كه همین اتفاق هم در پرونده موصوف افتاد‌ه است. اجرای رای برابر مقررات قانونی است.
پیش فروش – پیش خرید – آپارتمان – ساختمان
اعتراض به رای داور و درخواست ابطال
همان‌طور كه در پرونده فوق ملاحظه شد، خوانده دعوا به رای داوری اعتراض كرد‌ه است. برابر قانون، وی باید به استناد موارد زیر به رای داوری اعتراض كند كه در این موارد رای داوری باطل بوده و قابلیت اجرایی ند‌ارد:
1- رای صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد.
2- داور نسبت به مطلبی كه موضوع داوری نبود‌ه رای صادر كرد‌ه است.
3- داور خارج ازحد‌ود اختیار خود رای صادر كرد‌ه باشد. در این صورت فقط آن قسمت از رای كه خارج از اختیارات داور است، ابطال میشود.
4- رای داور پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد.
5- رای داور با آنچه در دفتر املاك یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و د‌ارای اعتبار قانونی است مخالف باشد.
6- رای به وسیله د‌اورانی صاد‌رشد‌ه كه مجاز به صد‌وررای نبود‌ه‌اند.
7- قرارداد رجوع به داوری بی‌اعتبار بوده باشد. خوانده دعوا در صورت وجود یكی از جهات اخیر میتواند ظرف بیست روز بعد از ابلاغ رای داور از دادگاهی كه دعوا را ارجاع به داوری كرد‌ه یا دادگاهی كه صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد، حكم به بطلان رای داور را بخواهد. در این صورت دادگاه مكلف است به درخواست رسید‌گی‌كرد‌ه، هرگاه رای از موارد مذكور در ماده فوق باشد، حكم به بطلان آن دهد و تا رسیدگی به اصل دعوا و قطعی شدن حكم به بطلان، رای داور متوقف می‌ماند. در صورتی هم كه درخواست ابطال رای داور خارج از موعد مقرر باشد، دادگاه قرار رد درخواست را صادر خواهد كرد كه این قرار قطعی محسوب میشود. علاوه بر این باید خاطرنشان کرد كه اعتراض به رای داور مانع اجرای آن نیست، مگر آن‌كه دلایل اعتراض قوی باشد. در این صورت دادگاه قرار توقف منع اجرای آن را تا پایان رسیدگی به اعتراض و صدور حكم قطعی صادر می‌كند و در صورت اقتضا تامین مناسب نیز از معترض اخذ خواهد شد.
راههای تماس و ارتباط با وکیل متخصص حقوقی- 88019243
سوالات متداول درباره اجرای رای داور
رأی داور باید به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد تسلیم شود تا از طریق دادگاه و به‌صورت رسمی (مثلاً از طریق سامانه ثنا) به طرفین ابلاغ گردد.
📌 ابلاغ مستقیم از سوی داور کافی نیست مگر طرفین صراحتاً در قرارداد داوری به آن رضایت داده باشند.
مهلت اعتراض از تاریخ ابلاغ رسمی رأی توسط دادگاه شروع میشود، مهلت آن از تاریخ صدور رأی داور نیست.
⏰ مهلت اعتراض: ۲۰ روز برای اشخاص مقیم ایران و دو ماه برای مقیم خارج از کشور.
در این صورت رأی داور قطعی و لازم‌الاجرا میشود، ذینفع میتواند از دادگاه صالح درخواست کند تا دستور اجرای رأی داور صادر کند. پس از آن، اجرای رأی مانند احکام دادگاه‌ها توسط اجرای احکام مدنی انجام میگیرد.
خیر ❌ داور تنها صلاحیت صدور رأی را دارد، نه اجرای آن، اجرای رأی داور منحصراً با دستور دادگاه انجام میشود.
موارد ابطال در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی آمده است، از جمله:
خروج داور از حدود اختیار
مخالفت رأی با قوانین آمره یا نظم عمومی
عدم رعایت تشریفات قانونی داوری
صدور رأی پس از انقضای مدت داوری
و بی‌اعتباری قرارداد داوری
15 پاسخ
با سلام و احترام
اينجانب در پی اختلاف با شرکت تعاونی مسکن به اتاق تعاون جهت داوری شکایت نموده و در نهایت پس از ابلاغ رای داوری از سوی دادگاه نسبت به رای معترض شده و خواهان ابطال رای شدم. رای داوری حکایت از الزام تحویل منزل به اینجانب مشروط به پرداخت مبلغی بود و در حالیکه اینجانب با توجه به زمانبر شدن پروژه خواستار خسارت بودم. پس از دو جلسه دادگاه و انجام کارشناسی مجدد به انتخاب دادگاه متاسفانه قاضی پرونده تغییر نموده و قاضی جدید بر خلاف رویه قبلی رای به رد درخواست اینجانب مبنی بر ابطال رای را صادر نمودند.
۱ در مرحله بعدی چه اتفاقی رخ خواهد داد و من باید چکار کنم؟آیا باید منتظر ابلاغیه اجرا باشم؟
۲ آیا مبلغی که مشخص شده اینجانب پرداخت کنم به روز میشود؟
۳ با توجه به اینکه منزل مورد بحث هنوز هم تکمیل نشده تکلیف بعد از این چه میشود؟
سلام وقت به خیر
در خصوص اجرای رای داوری وقتی موضوع اختلاف مالی بین شرکا و سهامداران شرکت باشد و رای به نفع دونفر از شرکا و برعلیه یکی دیگر باشد مبی بر پرداخت وجه وقتی از سوی محکوم له در خواست اجرای رای داوری شده دادگاه نپذیرفته و گفته باید شخص داور تقاضای اجرای رای داوری کند آیا این تصمیم قانونی است ؟ لطفا راهنمایی کنید اگر داورنپذیردچه باید کرد ؟
سپاسگزارم
سلام، لطفا بفرمایید، آیا خواهان میتواند با داشتن فقط اجرائیه رای داوری مبنی بر ، الزام به تنظیم سند و رفع تصرف خوانده، از متصرفی که توسط خوانده در ملک مزبور جایگزین شده (فرد ثالث) شکایت کند و اظهارنامه و دادخواست تخلیه ملک برای این فرد ثالث بفرستد ویا اینکه باید ابتدا سند بگیرد و بعد دادخواست تخلیه یا رفع تصرف بدهد، چون می‌گویند برای این دادخواست داشتن سند رسمی الزامی است، سپاسگذارم
اگر هيات داوري تشکيل و يکي از داوران با نتايج آن مخالف باشد، نحوه درج مخالفت در راي نهائي هيات چگونه است
سلام من در دادگاه و دادگاه تجدید نظر شکایتم به علت آنکه مورد اختلاف با شریک امتیاز ملک بوده و هنوز سند برای آن صادر نشده قابل رسیدگی نبود در حالی که ملک موصوف در بازار به راحتی خرید و فروش می‌گردد و و کیل بنده اظهار داشتن که تقاضای داوری بکنیم تا به نتیجه برسد در حالی که شریکم رای صادره به نفعش بوده آیا در خواست دواری از طرف بنده درست بوده یا با توجه به اقرار نامه محضری از صاحب ملک مبنی بر واگذاری ۳ دانگ ملک مذور بهترین راه حل برای گرفتن حقم چه راهی میباشد با تشکر
با سلام …بنده قرارداد مشارکتی با سازنده بسته ام و یک بند قرارداد این بود که اگر کارگاه بمدت مشخص پنج ماهه بدون هیچ دلیلی تعطیل باشد ادامه پروژه به شخص ثالث. به انتقال تمام سهم سازنده به شخص ثالث و سازنده به ابلاغیه های اینجانب طی این پنج ماه توجه نکند ..و داور مشخص شده در قرار داد طی جلساتی بدون حضور سازنده حکم به فسخ قرارداد بدهد …و مراحل ابلاغ توسط داور انجام شود دادگاه برای اجرا این رای داور را بصورت ..اعلامی خوانده . و اجرا رای ندانسته .راهنمایی میفرمایید
سلام
آیا زمانی که سه داور در پورنده ای داوری کند و در پایان برای صدور رای رای یکی از داوران از سوی دو داور قبلی حذف و خودشان اقدام به صدور رای نمایند
ایا این رای از موارد درخواست ابطال رای داوری میباشد؟؟
عرض سلام و ادب
بنده آپارتمان پیش فروشی مشارکتی( صاحب زمین و سازنده) از سازنده خریدم و پس از تحویل ملک متاسفانه سازنده فوت نمود و صاحب زمین که خود چند واحد آپارتمان هم در آن ساختمان داشت با وراث سازنده به اختلاف برخوردند و الان چند سال هست که صاحب زمین سند برای بنده نمی زند
جریان به دادگاه کشیده شد و دادگاه بدوی رای به نفع بنده داد ولی صاحب زمین اعتراض کرد و دادگاه تجدید نظر حکم به تعیین داور نموده
حال بنده نمیدانم اگر داوری رای به نفع من بدهد باز هم صاحب زمین( خوانده) میتواند اعتراض کند به رای داوری و آنرا باطل نماید یا رای داوری این بار لازم الاجراست.
خواهشمندم راهنمایی بفرمایید. ممنون و متشکر
اگر داور رای خود را بطور واقعی به اصحاب دعوا تسلیم و ابلاغ کند ، آیا تکلیف ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی ساقط می شود یا به قوت خود باقیست ؟
با سلام اگر داور از ارایه رای داوری امتناع کند راه حل برای خواهان پرونده چیست
سلام
پس از قطعی شدن ابطال رای داوری در دادگاه تجدید نظر ،آیا میتوان به دیوان شکایت کرد ؟ واقعا ظلم به بنده شده است
با سلام و احترام
چنانچه داوران بیش از یک نفر باشند و چنانچه طرفین در قرارداد طریق خاصی برای ابلاغ رای داوری پیش بینی نکرده باشند؛ آیا ابلاغ رای باید توسط همه داوران باشد یا تنها از طرف یک نفر کفایت می کند؟
با سلام و احترام
اگه داور برای طلاق به دادگاه نبریم طبق مقررات چه تصمیمی اتخاذ خاهد شد من به خاطر اینکه خانواده راضی نیستن همسرم رو طلاق بدم قبول با آمدن به دادگاه نمیکنن
عرض سلام و ادب.بنده و شریکم در مورد اختلافی که داشتیم داور انتخاب کردیم. داور رسما قبول داوری کرد. در مهلت قانونی سه ماهه رای خود را صادر کرد و قبل از سه ماه از طریق اظهار نامه رای خود را به ما دو نفر ابلاغ کرد. و هر دو هم از طریق سامانه ثنا رویت کردیم.ولی داور رای خود را از سر نا آگاهی ده روز بعد از مهلت قانونی تسلیم دادگاه کرد. با دادخواست شریکم به بطلان رای داوری، قاضی با توجه به اینکه روشی برای ابلاغ در داوری تعیین نشده بوده صرفا تسلیم رای به دادگاه را ملاک می داند و رای را باطل کرده است.
با سلام.با توجه به دستور قاضی دادگاه مبنی بر رجوع به داور قرارداد جهت رفع اختلاف، ولی رای داوری بدون تشکیل جلسه داوری به نفع خواهان پرونده صادر شده باشد در دادگاه تجدید نظر قابل اعتراض می باشد؟