اگر شخصی با سوء استفاده از وکالت کاری که از بنده داشته اقدام به فروش ملک نموده باشد برای جلوگیری از چنین سوءاستفاده هایی چه باید کرد؟ یعنی من چگونه باید وکالت نامه کاری را تنظیم میکردم که راه سوء استفاده وکیل کاری بسته میشد؟
پاسخ – چگونه می شود با سوء استفاده وکیل از وکالت کاری مقابله کرد ؟
برای پاسخ به سوال راه های مقابله با سوءاستفاده وکیل مدنی از وکالت کاری ابتدا باید تعریف اجمالی از وکالت ارائه داد. مطابق ماده 656 قانون مدنی وکالت عقدی است معین که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید بنابراین وکالت وسیله اعطای ارادی نیابت به وکیل است تا در حدود اختیار تفویض شده اعمال حقوقی را بنام و حساب موکل انجام دهد.
مطابق ماده 660 قانون مدنی وکالت ممکن است به طور مطلق و برای تمام امور موکل باشد و یا مقید و برای امر یا امور خاصی.
وکالت عقدی است جایز یعنی هر کدام از طرفین هر وقت که بخواهد می تواند عقد را بهم بزند، وکیل استعفا دهد و یا موکل وکیل را عزل کند مگر اینکه طرفین این اختیار را از خود سلب نمایند و یا اینکه وکالت ضمن عقد لازمی منعقد شود و یا ضمن عقد لازمی قابلیت عزل وکیل و بعضاً استعفای وکیل را سلب و ساقط نمایند که این نوع وکالت، وکالت بلاعزل خواهد بود.
انواع وکالت
وکالت به دو نوع مدنی و دادگستری تقسیم می شود. و وکالت مدنی نیز ممکن است فقط برای انجام کارهای ساده و پیگیری در ادارات باشد که به آن وکالت کاری گفته می شود و نیز ممکن است برای فروش یا انتقال اموال موکل تنظیم شود که به آن وکالت فروش میگویند. علاوه رب این انواع دیگری از وکالت در اثر کثرت استعمال و کاربری عرفی را میتوان برشمرد مانند وکالت بلاعزل، وکالت تام، وکالتنامه انتقال و امثال اینها. ولی منظور از تمامی این وکالتنامه ها همان وکالتنامه مدنی است که گفته شد به دو دسته کلی کاری و فروش تقسیم میشود.
وکالت مدنی : وکالتی است که به موجب آن موکل انجام اموری را به وکیل تعویض می نماید و وکیل نیازی به اخذ مجوز از سازمان ها و نهادهای دولتی را ندارد و نیابتاً می تواند آن امور را به انجام رساند. این نوع عقد وکالت اصولاً در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شوند و رویه ادارات و سازمانها و نهادها جهت انجام امور محوله به موکل منوط به داشتن وکالتنامه رسمی که موضوع وکالت صراحتاً در آن قید شده باشد.
وکالت دادگستری: در این وکالت وکیل نیاز به اخذ مجوز از سازمانها و نهادهای دولتی دارد و داشتن تخصص و مهارت جهت انجام کار امری ضروری است. و مهم ترین نمونه وکالت تخصصی وکالت دادگستری است. جهت طرح دعوا و شرکت در جلسات دادگاه، دادسراها و شوراهای حل اختلاف هر شخصی به نیابت از موکل نمی تواند با وکالتنامه کاری، رسمی وارد عمل شود و نیاز به تخصص دارد. لازم به ذکر است برای این نوع وکالت داشتن مجوز از کانون وکلا یا مرکز امور مشاوران ضروری است.
تاثیر و اعتبار سند رسمی وکالت در ایجاد حق مالکیت
شرایط تنظیم وکالت کاری و جلوگیری از سوءاستفاده وکیل
- مشخصات کامل وکلی و موکل : از مهم ترین بخش های تنظیم قرارداد وکالت درج مشخصات کامل وکیل و موکل مانند نام ، نام خانوادگی، شماره ملی، نام پدر، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شماره تماس و آدرس و ….. .
- مشخص کردن موضوع وکالت و حدود اختیارات وکیل : برای جلوگیری از سوءاستفاده و خطرات وکالت کاری تصریح به اختیارات وکیل در متن وکالتنامه ضروری است. بهتر است در اعطای وکالت مدنی درخصوص هر موضوعی به قدرمتیقن حدود اختیارات اکتفا نمود و از اعطای اختیارات اضافی و غیر مرتبط با موضوع وکالت خودداری نمود.
- بیان موضوع وکالت : موضوع وکالت و خواسته موکل باید صراحتاً قید شود در صورتی که موضوع وکالت به صورت کلی و در خصوص کلیه اموال یا بخش عمده ای از دارایی موکل می باشد به هیچ عنوان حق عزل وکیل را ساقط ننماید و حق انجام موضوع وکالت را نیز برای خود حفظ نمایید.
- حق توکیل : یعنی وکیل بتواند برای خود وکیلی را برای انجام امور محوله از طرف موکل انتخاب نماید. بنابراین اگر موکل رضایت به توکیل داشت باشد حتماً باید در قرارداد ذکر شود که حق توکیل بلامانع است.
- عزل وکیل : قرارداد کاری به صورتی است که هریک از طرفین قرارداد می توانند در صورت عدم رضایت از قرارداد خارج شوند مگر اینکه وکالت به صورت بلاعزل باشد که در این روش موکل حق عزل وکیل را از خود می گیرد و این مسأله می تواند خطراتی را به همراه داشته باشد.
- تنظیم سند رسمی وکالتنامه : هر چند که قرارداد وکالتنامه می تواند به صورت شفاهی و یا دست نویس باشد اما اصولا مراجع رسمی مثل ادارات ثبتی دادگاه ها، شهرداری ها تنها به وکالتنامه رسمی ترتیب اثر می دهند و وکالتنامه عادی را رد می کند یا حتی خود وکیل می تواند پس از انعقاد وکالتنامه سند عادی و وکالتنامه را رد کند. بنابراین بهترین راه جلوگیری از خطرات و سوءاستفاده های احتمالی این است که سند رسمی وکالتنامه تنظیم گردد.
راه های باطل کردن وکالتنامه و پایان عقد وکالت
مستندات قانونی راه های مقابله با سوءاستفاده وکیل
ماده 660 قانون مدنی :
وکالت ممکن است بطور مطلق و برای تمام امور موکل باشد و یا مقید و برای امر یا امور خاصی
ماده 661 قانون مدنی :
در صورتی که وکالت مطلق باشد فقط مربوط به اداره کردن اموال موکل خواهد بود
ماده 663 قانون مدنی :
وکیل نمی تواند عملی را که از حدود وکالت او خارج است انجام دهد.
ماده 666 قانون مدنی :
هر گاه از تقصیر وکیل خسارتی به موکل متوجه شود که عرفاً وکیل مسبب آن محسوب می گردد. مسئول خواهد بود
ماده 667 قانون مدنی :
وکیل باید در تضرفات و اقدامات خود مصلحت موکل را مراعات نماید و از آنچه که موکل بالصراحه به او اختیار داده یا بر حسب قرائن و عرف و عادت داخل اختیار اوست، تجاوزنکند.
