در حرف و مشاغل غیر دولتی که دارای نهاد و تشکیلات جهت صدور مجوز فعالیت هستند، مانند حرفه وکالت دادگستری، طبابت، کارشناسی رسمی دادگستری و مهندسین ساختمان در خصوص رسیدگی به تخلفات حرفه ای و شغلی که مشمول عناوین مجرمانه عمومی نیستند ولی تخلف محسوب می شوند، نهادهای نظارتی مخصوصی مانند دادسرا و دادگاه رسیدگی به تخلفات حرفه ای وجود دارد.این تخلفات حرفه ای اگر از سوی یک شخص عادی و غیر شاغل به این حرف رخ دهد، فقط ممکن است مشمول جبران خسارت گردد ولی اگر یک فرد دارای مجوز وکالت یا طبایت یا کارشناس رسمی دادگستری و امثال اینها تخلفات تعریف شده حرفه خود را مرتکب شود مشمول مجازات های شغلی و حرفه ای خواهد گردید؛ به عنوان مثال از یک مهندس ساختمان عضو نظام مهندسی بی اطلاعی و بی سوادی در رشته موضوع فعالیت خود پذیرفته نیست و اشتباه،کوتاهی و قصور تخلف محسوب می شود و در نهایت حتی ممکن است منجر به ابطال پروانه فعالیت وی شود اما اگر مثلا یک پیمانکار یا معمار بدون اینکه عضو جامعه مهندسی و دارای پروانه مهندسی باشد به دلیل نداشتن اطلاعات کافی به طرف قرارداد خود خسارتی وارد نماید فقط مشمول عناوین عمومی جبران خسارت حقوقی یا احتمالا مجازت کیفری خواهد بود.
لایحه اعتراض به نظریه کارشناس رسمی دادگستری
تخلفات انتظامی و شغلی قضات، سردفتران، پزشکان و کارشناسان
مصادیق تخلفات کارشناسان رسمی و مجازات های آن
کارشناسان رسمی دادگستری و کارشناسان قوه قضاییه در انجام وظایف خود مکلف به رعایت قوانین، مقررات و شئونات شغلی هستند و هرگونه تخلف از این الزامات میتواند موجب اعمال مجازاتهای انتظامی شود. تخلفات آنان شامل سوء رفتار، مسامحه در اظهار نظر، افشای اسرار، اخذ وجوه غیرمجاز و نقض مقررات قانونی در انجام کارشناسی میباشد که هر یک از این تخلفات در قانون با درجه مجازات مشخص پیشبینی شده است.
مصادیق تخلفات کارشناسان رسمی
- سوء رفتار یا ارتکاب اعمال منافی با شئون و حیثیت کارشناسی
این تخلف شامل هرگونه رفتار غیرقابل قبول یا عملی است که شأن و حیثیت حرفه کارشناسی را خدشهدار کند و میتواند به شکايت وزیر دادگستری، رئیس قوه قضاییه یا سه نفر از اعضای هیأت مدیره کانون منجر شود. طبق ماده ۲۵ قانون کانون کارشناسان رسمی مصوب ۱۸ فروردین ۱۳۸۱، مجازات انتظامی این تخلف میتواند در درجه ۱ تا ۳ اعمال شود. - عدم حضور در مرجع صالح بدون عذر موجه
کارشناس موظف است در زمان مقرر در مراجع قضایی حاضر شود و غیبت بدون دلیل قابل قبول تخلف محسوب میشود. بند ۱ ماده ۲۶ قانون کانون کارشناسان رسمی، عدم حضور غیرموجه را تخلف دانسته و درجه مجازات آن بین ۱ تا ۳ است. - توسل به معاذیر خلاف واقع
اگر کارشناس برای عدم انجام وظایف خود به دلایلی متوسل شود که بعداً خلاف بودن آن ثابت شود، این عمل تخلف محسوب میگردد و طبق بند ۲ ماده ۲۶ قانون کانون کارشناسان رسمی، مجازات درجه ۱ تا ۳ دارد. - مسامحه و سهلانگاری در اظهار نظر کارشناسی
کارشناس موظف است با دقت و حسن نیت اظهار نظر کند. کوتاهی یا سهلانگاری وی در ارائه گزارش کارشناسی، نقض وظیفه محسوب میشود و طبق بند ۳ ماده ۲۶ قانون، مجازات درجه ۱ تا ۳ در پی دارد. - تسلیم اسناد و مدارک به اشخاص غیرمجاز یا امتناع از ارائه به اشخاص قانونی
کارشناس باید اسناد و مدارک را به طور قانونی و مطابق مقررات در اختیار افراد دارای حق قرار دهد. هرگونه افشای غیرقانونی یا امتناع از ارائه، تخلف محسوب شده و بند ۴ ماده ۲۶، درجه ۳ تا ۵ مجازات برای آن پیشبینی کرده است. - سوء رفتار و اعمال خلاف شئونات شغلی
هرگونه اقدام غیرقانونی یا خلاف اخلاق حرفهای، از جمله تخلفات جزئی و کلی در انجام کارشناسی، مطابق بند ۵ ماده ۲۶ مجازات درجه ۳ تا ۵ دارد. - نقض قوانین و مقررات در اظهار نظر کارشناسی
کارشناس نباید از قوانین و دستورالعملهای مربوطه تخطی کند. هرگونه نقض قوانین در گزارش کارشناسی مطابق بند ۶ ماده ۲۶، مشمول مجازات درجه ۳ تا ۵ است. - انجام کارشناسی و اظهار نظر در صورت وجود جهات رد قانونی
در صورت وجود شرایطی که قانوناً کارشناس را از انجام کارشناسی منع میکند، هرگونه اقدام در این زمینه تخلف است و طبق بند ۷ ماده ۲۶، مجازات درجه ۵ تا ۶ را در پی دارد. - انجام کارشناسی خارج از صلاحیت کارشناس
کارشناسی در موضوعاتی که خارج از حوزه تخصصی وی است، تخلف محسوب میشود و بر اساس بند ۸ ماده ۲۶، درجه ۵ تا ۶ مجازات دارد. - انجام کارشناسی بر خلاف واقع یا با تبانی
هرگونه ارائه نظر خلاف حقیقت یا همراه با تبانی با دیگران تخلفی جدی است که طبق بند ۹ ماده ۲۶، مجازات درجه ۵ تا ۶ به همراه دارد. - انجام کارشناسی با پروانه منقضی شده
کارشناس باید در زمان اعتبار پروانه خود اقدام به کارشناسی کند. استفاده از پروانه منقضی، طبق بند ۱۰ ماده ۲۶، درجه ۵ تا ۶ مجازات دارد. - افشاء اسرار و اسناد محرمانه
هرگونه افشای اطلاعات محرمانه که در اختیار کارشناس قرار گرفته است، تخلفی شدید محسوب میشود و مطابق بند ۱۱ ماده ۲۶، مجازات درجه ۵ تا ۶ برای آن تعیین شده است. - اخذ مال یا خدمت مازاد بر تعرفه قانونی
کارشناسان حق دریافت بیش از تعرفه مصوب برای خدمات خود را ندارند. تخلف در این زمینه بر اساس بند ۱۲ ماده ۲۶، درجه ۵ تا ۶ مجازات دارد. - انجام کارشناسی در زمان تعلیق یا محرومیت از حقوق اجتماعی
هرگونه فعالیت کارشناسی در حالی که فرد تعلیق شده یا از حقوق اجتماعی محروم است، تخلف است و طبق بند ۱۳ ماده ۲۶، محکومیت درجه ۶ دارد. - عدم تمدید پروانه کارشناسی
کارشناس موظف است پروانه خود را به موقع تمدید کند. عدم تمدید، طبق بند ۲ ماده ۲۶، مجازات سه بار مجازات انتظامی ظرف سه سال را در پی دارد. - زوال شرایط قانونی برای اخذ پروانه
عدم احراز شرایط قانونی مانند تدین به اسلام یا یکی از اقلیتهای شناخته شده، داشتن وثاقت، تابعیت ایرانی، نداشتن پیشینه کیفری و اعتیاد، یا عضویت در گروههای غیرقانونی، طبق ماده ۲۷، موجب عدم تمدید پروانه و ارسال پرونده به دادگاه انتظامی میشود. - اظهار نظر خلاف واقع یا با سوء نیت
اظهار نظر نادرست یا عدم ذکر کامل حقایق با سوء نیت، مطابق ماده ۳۷ قانون کانون کارشناسان رسمی، مجازات جاعل در اسناد رسمی را به دنبال دارد. - عدم پرداخت پنج درصد حقالزحمه کارشناسی در صندوق کارکنان
این اقدام تخلف محسوب شده و طبق تبصره ۲ ماده ۶۹ آییننامه اجرایی، درجه ۳ تا ۵ مجازات انتظامی دارد.
مجازات های انتظامی کارشناسان رسمی
کارشناسان رسمی دادگستری به عنوان نهادهای تخصصی در ارائه خدمات کارشناسی، علاوه بر مسئولیت حرفهای و اخلاقی، موظف به رعایت قوانین، مقررات و شئونات شغلی میباشند. هرگونه تخلف از این الزامات میتواند موجب اعمال مجازاتهای انتظامی شود که در قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری پیشبینی شده است. مجازاتهای انتظامی که با توجه به شدت تخلف و تأثیر آن بر شأن حرفهای کارشناسی در شش درجه تعیین شدهاند به شرح زیر می باشند:
- توبیخ با درج در پرونده کارشناس در کانون
این درجه از مجازات برای تخلفاتی اعمال میشود که شدت و آثار آن نسبتاً کم است اما نیاز به ثبت رسمی هشدار دارد. درج توبیخ در پرونده کارشناس یادآوری رسمی به وی و دیگر کارشناسان است که رعایت اصول و مقررات الزامی است و هرگونه تخلف مشابه در آینده میتواند مجازات شدیدتری در پی داشته باشد. - محدود کردن اختیارات فنی کارشناس رسمی برای مدت یک سال
در مواردی که کارشناس در انجام امور فنی دچار کوتاهی یا خطای قابل توجه شده باشد، اختیارات فنی وی به مدت یک سال محدود میشود. این مجازات به کارشناس فرصت میدهد تا مهارت و دقت خود را افزایش داده و از تکرار خطا جلوگیری کند، بدون آنکه فعالیت حرفهای وی به صورت کامل متوقف شود. - محدود کردن اختیارات فنی کارشناس رسمی برای مدت سه سال
این درجه مجازات برای تخلفات شدیدتر یا مکرر اعمال میشود. محدود کردن اختیارات فنی به مدت سه سال، نوعی محرومیت بلندمدت برای جلوگیری از آسیبهای حرفهای و حفظ اعتبار کانون است و در عین حال فرصتی برای اصلاح رفتار کارشناس فراهم میکند. - محرومیت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی از سه ماه تا یک سال
در صورتی که تخلف کارشناس جدی باشد و امکان تکرار آن وجود داشته باشد، محرومیت موقت از فعالیت حرفهای به مدت سه ماه تا یک سال اعمال میشود. این اقدام موجب جلوگیری از ارائه خدمات کارشناسی نادرست و تضمین سلامت فرآیند قضایی و اداری است. - محرومیت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی از یک تا سه سال
این مجازات برای تخلفات بسیار جدی که اعتبار حرفه کارشناسی را به خطر میاندازد، در نظر گرفته شده است. محرومیت یک تا سه ساله باعث میشود کارشناس فرصت بازنگری در رفتار حرفهای و بازسازی اعتبار حرفهای خود را داشته باشد و در عین حال جامعه و مراجع قضایی از آثار سوء تخلف مصون بمانند. - محرومیت دائم از اشتغال به امر کارشناسی رسمی
این شدیدترین درجه مجازات انتظامی است که در موارد تخلفات بسیار سنگین، سوء رفتار شدید یا تخلفاتی که اعتماد عمومی به کارشناسان رسمی را خدشهدار کرده است، اعمال میشود. محرومیت دائم به معنای حذف کامل فرد از فعالیتهای کارشناسی رسمی و جلوگیری از آسیبهای آتی به مراجع قضایی و اداری میباشد.
دادسرای انتظامی کارشناسان رسمی
- در این مطللب صرفاً به نهاد انتظامی صالح جهت رسیدگی به تخلفات کارشناسان رسمی دادگستری می پردازیم.به این نکته نیز باید توجه شود که دو نهاد به طور موازی اقدام به صدور مجوز برای کارشناسی رسمی دادگستری می نماید که هر یک مرجع نظارتی خود را دارند، یکی کانون کارشناسان و دیگر مرکز کارشناسان قوه قضاییه (کارشناسان موضوع 187 – قانون برنامه سوم توسعه).
- در شهر تهران دادسرا و دادگاه رسیدگی به تخلفات حرفه ای کارشناسان رسمی دادگستری در خیابان ظفر (دستگردی) و ساختمان کانون کارشناسان رسمی دادگستری مستقر هستند.
- بدلیل وجود یک تصمیم و مقرره در برنامه سوم توسعه اشخاصی تحت عنوان کارشناس با اخذ مجوز از مرکزی وابسته به قوه قضاییه به طور موازی به این حرفه اشتغال دارند.
- تعقیب انتظامی کارشناسان توسط دادسرای انتظامی کانون کارشناسان انجام می شود.تعقیب انتظامی معمولا در پی شکایت شاکی شروع می شود.
- مرجع رسیدگی به تخلفات کارشناسان هر کانون و تعقیب آنان، دادسرای انتظامی کارشناسان رسمی همان کانون است.دادسان هر کانون، از بین کارشناسان رسمی، بوسیله مجمع عمومی عادی همان کانون برای مدت چهار سال انتخاب خواهد شد.دادیاران دادسرای انتظامی، به تعداد لازم، به پیشنهاد دادستان و تصویب هیات مدیره کانون تعیین می شوند.
- مرجع تعقیب تخلفات انتظامی اعضای هیات مدیره و دادستان و بازرسان کانون استان ها، دادسرای انتظامی قضات می باشد.
امکان گمراه کردن کارشناس خط و امضاء
دادگاه انتظامی کارشناسان رسمی
- مرجع رسیدگی و صدور رای نسبت به تخلفات کارشناسان هر کانون، دادگاه انتظامی کارشناسان رسمی همان کانون است.این دادگاه مرکب از سه عضو می باشد و برای مدت چهارسال انتخاب می شوند.
- مرجع تجدیدنظر آرای دادگاه انتظامی کارشناسان رسمی، دادگاه تجدیدنظر کارشناسان رسمی می باشد که در تهران تشکیل می شود.
راههای تماس و ارتباط با وکیل متخصص دعاوی حقوقی- 88019243
