موضوع این مطلب مطالبه وجه سفته است. نام ديگر اين سند تجارتي، «فته طلب» است. طبق قانون تجارت، فته‌طلب سندي است كه به موجب آن امضاكننده تعهد مي‌كند مبلغي در موعد معين يا عندالمطالبه در وجه حامل يا شخص معين يا به حواله‌كرد آن شخص كارسازي كند. برای مطالبه سفته ، علاوه بر امضا يا مهر بايد داراي تاريخ و متضمن مبلغي تاديه با تمام حروف باشد. گيرنده وجه و تاريخ پرداخت نيز بايد در سفته قيد شود.توصیه میشود قبل از هر اقدام یا شکایتی با یک وکیل متخصص در زمینه دعاوی حقوقی، دعاوی تجاری، سفته و چک مشاوره نمایید.همچنین برای مطالعه پاسخ حقوقی به سوال راجع به سفته تضمینی و حسن انجام کار که کارگران به کارفرمایان خود می دهند به مطلبی تحت همین عنوان در سایت دادگران مراجعه نمایید. در ادامه به مراحل شکایت سفته و نیز کیفیت مطالبه وجه سفته به همراه یک نمونه عملی شکایت سفته واخواست شده اشاره می شود. باید توجه داشت که درخصوص سفته فقط میتوان در دادگاه حقوقی شکایت مطالبه وجه سفته نمود. و بر خلاف یک باور عامیانه که متاسفانه فراگیر شده است سفته حتی اگر واخواست هم شده باشد قابلیت درخواست صدور اجراییه از اداره اجرای ثبت ندارد.
معرفی انواع اسناد تجاری و راه های مطالبه وجه آنها
شکایت و مطالبه وجه سفته چه مراحلی دارد؟
بر خلاف چک برای مطالبه وجه سفته فقط امکان شکایت حقوقی یا همان تقدیم دادخواست حقوقی مطالبه وجه سفته وجود دارد. و ما در این مطلب ابتدا به صورت کلی و تیتر وار مراحل قانونی مطالبه وجه سفته را ذکر نموده و در ادامه مراحل شکایت سفته مورد بررسی قرا می گیرد.
باید توجه داشت که منظور از سفته همان سند تجاری با تعریف خاص ماده 307 قانون تجارت است که ظرف مهلت مورد واخواست هم قرار گرفته. در صورتی که سفته مورد واخواست قرار نگیرد ارزش آن فقط در حد یک سند عادی است.
مراحل 9 گانه گرفتن و وصول وجه سفته
- مراجعه به اداره واخواست و انجام تشریفات لازم در خصوص واخواست سفته
- در صورت عدم عمل به تعهد از سوی متعهد و صادرکننده، تقدیم دادخواست مطالبه وجه سفته
- در صورت تمایل به توقیف اموال صادرکننده همزمان یا بعد از دادخواست سفته، تقدیم دادخواست تامین خواسته.
- پیگیری ارجاع به شعبه و تعیین جلسه رسیدگی
- شرکت در جلسه رسیدگی و تقدیم دلایل و اصول مدارک
- پیگیری صدور حکم
- در صورت تجدیدنظرخواهی طرف، پاسخ به لایحه تجدیدنظرخواهی
- پس از قطعیت حکم ، پیگیری صدور اجراییه
- پس از صدور اجراییه، ابلاغ و انقضاء مهلت 10 روزه ، پیگیری اجرای حکم، توقیف اموال و اعمال فشار بر مدیون
نحوه توقیف اموال شخص صادرکننده سفته
مراحل عملی شکایت برای سفته
موضوع پرونده حاضر مطالبه وجه سفته است. نام ديگر اين سند تجاري، «فته طلب» است. طبق قانون تجارت، فته‌طلب سندي است كه به موجب آن امضاكننده تعهد مي‌كند مبلغي در موعد معين يا عندالمطالبه در وجه حامل يا شخص معين يا به حواله كرد آن شخص كارسازي كند. سفته علاوه بر امضا يا مهر بايد داراي تاريخ و متضمن مبلغي تاديه با تمام حروف باشد. گيرنده وجه و تاريخ پرداخت نيز بايد در سفته قيد شود.
مشروح یک شکایت سفته واخواست شده
نماينده حقوقي شركت خواهان دادخواستي به خواسته مطالبه وجه دو فقره سفته واخواستي و صدور قرار تامين خواسته و جميع خسارات ناشي از دادرسي از جمله هزينه دادرسي، واخواست سفته و حق الوكاله راجع به نمايندگان قضايي دولت به انضمام دلايل و مدارك مصدق خود يعني تصوير مصدق دو فقره سفته واخواستي و تصوير مصدق دو فقره واخواست نامه مربوط و ابطال تمبرهزينه دادرسي، دعواي مالي تقديم دادگاه كرده است.
نماينده خواهان بيان مي‌كند كه خوانده به موجب دو فقره سفته واخواستي به شماره خزانه‌داري كل 235514 و 924033 در وجه خواهان متعهد است كه به دليل عدم تاديه در سررسيدهاي مقرر واخواست شده است.
بنابراين با عنايت به قسمت اخير ماده 117 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب سال 1379 ابتدا تقاضاي صدور قرار تامين خواسته و اجراي آن قبل از ابلاغ و ثانيا رسيدگي و صدور حكم محكوميت خوانده مورد تقاضاست.
دادخواست و ضمايم آن توسط معاونت محترم به شعبه دادگاه حقوقي برای رسيدگي ارجاع مي‌شود و حسب دستور دادگاه، دفتر طبق ماده 64 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني، وقت رسيدگي تعيين و طرفين برای رسيدگي دعوت مي‌شوند. نسخه ثاني و ضمايم دادخواست براي خوانده ارسال و صدور قرار تامين خواسته منوط به ملاحظه اصول مستندات مي‌شود. دادگاه پس از ملاحظه اصول مستندات اقدام به صدور قرار تامين خواسته مي‌كند.
نحوه تامین خواسته سفته وتوقیف اموال صادرکننده
«نظر به اینكه خواهان ضمن دادخواست تقاضاي صدور قرار تامين خواسته كرده است، چون اركان و شرايط درخواست فراهم مي‌باشد، لذا دادگاه به استناد مادتين 241 و 249 و 280 و 286 و 292 و 309 قانون تجارت و بند ج ماده 108 و 110 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني، قرار تامين خواسته معادل خواسته از اموال بلامعارض خوانده كه جزو مستثنيات دين نباشد، بابت وجه دو فقره سفته شماره خزانه داري كل …. و ….. تا پايان رسيدگي صادر و اعلام مي‌دارد. هزينه اجراي قرار به عهده خواهان است. قرار همزمان با ابلاغ قابل اجرا و ظرف ده روز قابل اعتراض در اين دادگاه مي‌باشد.»
صورتجلسه رسيدگي دادگاه به شکایت و مطالبه وجه سفته
در وقت مقرر دادگاه تشكيل میشود اما نماينده خواهان حاضر نیست و ابلاغ اخطاريه به صورت بلا اقدام واصل شده و مامور ابلاغ گزارش كرده است كه نامبرده در نشاني تغيير مكان داده است. چون هيچگونه سابقه ابلاغي وجود ندارد، لذا ابلاغ صحيح نیست و چون اطلاع خوانده از وقت رسيدگي براي دادگاه معلوم و مشخص نيست، موجبات رسيدگي فراهم نمی‌شود و مقرر مي‌شود دفتر به خواهان اخطار رفع نقض شود تا ظرف ده روز پس از ابلاغ نشاني خوانده را تقديم كند والا قرار رد دفتر صادر خواهد شد.
نماينده حقوقي خواهان در جواب، طي نامه‌اي اعلام مي‌كند كه با توجه به مجهول‌المكان بودن خوانده، انتشار يك نوبته مفاد دادخواست را در يكي از روزنامه‌هاي كثيرالانتشار به استناد ماده 73 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني خواستار مي‌شود و هزينه نشر آگهي طي فيش پرداخت و تقديم مي‌شود. آگهي مزبور در روزنامه حمايت درج و آگهي مي‌شود.
راي دادگاه بر محکومیت صادرکننده سفته
در وقت فوق‌العاده دادگاه تشكيل میشود و با توجه به محتويات پرونده ختم رسيدگي را اعلام و به شرح ذيل مبادرت به صدور راي خود مي‌كند:
«در خصوص دادخواست شركت ….. به طرفيت آقاي علي… به خواسته مطالبه وجه بابت دو فقره سفته به شماره‌هاي خزانه‌داري كل با احتساب هزينه خسارت دادرسي و واخواست كه خواهان دعوا در دادخواست خود چنين توضيح داده است كه خوانده پرونده به موجب دو فقره سند تجارتي سفته به خواهان بدهكار بوده است و منجر به واخواست سفته شده است و به شرح خواسته تقاضاي صدور حكم به محكوميت خوانده محترم را كرده است، با ملاحظه سند تجارتي سفته‌ها و واخواست‌نامه‌ها و نظر به اين‌كه وقت رسيدگي از طريق ماده 73 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني و درج آگهي ابلاغ قانوني شده است و خوانده در جلسه دادگاه حاضر نشده است و هيچگونه دفاعي كه موجبات بي‌اعتباري ادعاي خواهان و برائت ذمه خويش را فراهم كند، به اين دادگاه ارايه نداده است و اصول مستندات وديعه خواهان دلالت بر اشتغال ذمه خوانده دارد، با توجه به مراتب فوق دعواي خواهان به نظر دادگاه ثابت و محرز تشخيص و به استناد مواد 241 و 249 و 280 و 286 و 303 قانون تجارت و مواد 198 و 502 و 503 و 515 و 519 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني، حكم به محكوميت خوانده به پرداخت مبلغ سفته بابت اصل خواسته و پرداخت مبلغي بابت هزينه و خسارت دادرسي و پرداخت مبلغي بابت هزينه واخواست سند تجارتي سفته در حق خواهان صادر و اعلام مي‌كند. راي صادره غيابي بوده و ظرف بيست روز پس از ابلاغ واقعي قابل واخواهي در اين دادگاه است.»
دادخواست، رای و پرونده مطالبه وجه سفته
تحليل پرونده مطالبه وجه سفته واخواست شده
ابتدا بايد خاطر نشان ساخت كه منظور از واخواست سفته همان اعتراض به عدم پرداخت وجه سفته یا آخرین درخواست و اخطار به صادرکننده برای پرداخت وجه سفته است. واخواست از این حیث با گواهی عدم پرداخت چک شبیه و قابل مقایسه است. يكي از نكات مهمي كه در خصوص سند تجارتي سفته بايد مدنظر قرار گيرد، رعايت مواعد قانوني برای اعتراض به عدم پرداخت وجه سفته است. به اين ترتيب كه چنانچه دارنده سفته در موعد قانوني نسبت به واخواست يا همان اعتراض سفته اقدام نكند، در صورت وجود ظهرنويسان، دارنده سفته توانايي اقامه دعوا عليه آنها را نخواهد داشت و اصطلاحا مسئوليت تضامني ظهرنويسان زايل خواهد شد.
در ضمن خواهان در چنين وضعيتي براي اخذ دستور توقيف اموال خواندگان يا اصطلاحا تامين خواسته دچار مشكل خواهد شد زيرا ماده 292 قانون تجارت مقرر كرده است: «پس از اقامه دعوا محكمه مكلف است به مجرد تقاضاي دارنده براتي كه به علت عدم تاديه اعتراض شده است، معادل وجه برات را از اموال مدعي‌عليه به عنوان تامين توقيف كند». مفهوم مخالف اين ماده دلالت بر نبود امكان صدور قرار تامين خواسته در خصوص سفته‌اي دارد كه به علت عدم تاديه اعتراضي نسبت به آن از سوي دارنده صورت نگرفته است. البته مطابق ماده 107 قانون آیین دادرسی مدنی برای سفته های واخواست نشده امکان صدور قرار تامین خواسته با سپردن خسارت احتمالی وجود دارد یا به طور کلی اگر خواهان به جز در موارد مصرح تامین خواسته بخواهد باید خسارت احتمالی پرداخت نماید.
ممكن است اين سوال براي خوانندگان پيش آيد كه ماده فوق صرفا در خصوص سند تجارتي برات سخن گفته است در حالي كه موضوع دعواي حاضر سند تجارتي سفته است. در پاسخ بايد اذعان کرد كه به موجب ماده 309 از قانون تجارت تمام مقررات راجع به بروات تجارتي (از مبحث چهارم الي آخر فصل اول اين باب) در مورد فته‌طلب يا همان سفته نيز لازم‌الرعايه است.
در خصوص مراحل رسيدگي و طرح دعوا و صدور راي بايد گفت كه اين موارد از نظر شكلي و ماهوي بر اساس اصول و موازين قانوني صورت گرفته است و راي صادره نيز با توجه به دلايل موجود بالاخص وجود اصل سفته‌ها در يد خواهان و عدم دفاع و نيز عدم حضور خوانده در جلسات دادرسي به صورت صحيح و قانوني صادر شده است و چون در مهلت قانوني واخواهي نشده است و هيچگونه اعتراضي نيز صورت نگرفته است، راي صادر‌شده قطعي تلقي مي‌شود و در نتيجه آماده اجراست.
نکته – بر خلاف باور عامیانه نگاه قضات یا محاکم به سفته واخواست نشده و اعطاء اعتبار به آن فقط در حد یک سند عادی حاوی طلب است؛ هر چند که دارنده به آن سفته بگوید. به عبارت دیگر سفته به عنوان یک سند تجاری در صورتی واجد امتیازات مورد نظر قانونگذار است که ظرف مدت واخواست شده باشد.
تماس و مشاوره با وکیل متخصص سفته – 02188019243
سوالات و پاسخ های متداول
اصولا دادگاه محل اقامت صادر کننده سفته یا همان خوانده، صالح به رسیدگی است.
سفته ای که واخواست نشود سند تجاری نبوده و امتیازات اسناد تجاری را ندارد ولی سفته واخواست نشده هم قابلیت مطالبه بصورت عادی را دارد.
بعد از مطالعه مقاله بالا اگر احساس کردید اطلاعات کافی ندارد و یا فرصت پیگیری شکایت مورد نظر وجود ندارد می توانید از سرویسها و خدمات یک وکیل دادگستری متخصص دعاوی حقوقی، قرارداد ها واسناد تجاری استفاده کنید.
با توجه به حجم کار، مبلغ سفته و پیچیدگی موضوع دستمزد وکیل تعیین میشود که درساده ترین حالت 7 درصد مبلغ سفته بوده و حد اکثر ممکن است تا 15 درصد افزایش داشته باشد.
خیر، صدور سفته در هیچ فرضی وجه کیفری نداشته و جرم نیست. برخلاف چک که تحت شرایطی عمل صادر کننده میتواند جرم باشد.
20 پاسخ
با سلام
بنده مبلغ ۳۱ میلیون به یکی قرض دادم سال ۹۶ و سفته گرفتم به همون مبلغ با رسید و امضاء تعهد ،طرف در تاریخ مقرر نداد و من شکایت کردم چون سفته ها مبلغش زیر ۵۰ بود من ۱۴ میلیون رو شکایت کردم از شوری و حکم دادگاه هم گرفتم طرف کلا از شهر ما رفته بود من خرداد ۱۴۰۴ گرفتمش الان زندان هستش برا بقیه سفته هام که ۱۷ میلیون بوده میتونم شکایت کنم چون تاریخشون به سال ۹۶ بوده ؟
با درود، بله ممنوعیتی وجود ندارد.
سلام من دوره آموزشی برگزار میکنم و شخص هستم یکی از دانشجوها چک نداشت بده سفته داد که تا اخر فروردین هست مهلتش و من میدونم قصد دادن نداره. الان باید چیکار کنم؟ اسم کدملی و ش تلفن فقط ازش دارم. همین
سلام من ضامن وام ازدواج شدم طرف چند قسط نداده میگه قسط نمیدم منم 400 میلیون سفته گرفتم میخواستم شکایت کنم ولی برای هر 100 میلیون 3نیم میلیون باید بدم آیا راه حلی هس
خیر راه حلی برای ندادن هزینه دادرسی نیست باید پرداخت کنید و البته در آخر کار با درخواست شما مبلغ هرینه دادرسی هم از طرف گرفته می شود. در چنین موردی بعید است دادگاه درخواست اعسار ارپرداخت هزینه دادرسی شما را بپذیرد ولی دادن درخواست آن ضرری ندارد.
درخواست اعسار وناتوانی پرداخت مبلغ هزینه دادرسی بزنید. دو نفر شاهد هم براتون امضا کنن و شهادت بدن اونموقع یه مبلغ کمی رو ازتون میگیرن. بنده خودم همین ماه گذشته یه طلب 22 میلیارد ریالی داشتم که بابتش 13 فقره سفته گرفته بودم. موقع فرستادن ابلاغیه دفتر قضایی بهم گفت بابت هر برگ سه و نیم میلیون پول تمبر دولت باید بدی که میشد 77 میلیون تومان. بعد توی دفتر قضایی بهم فرم اعسار دادن که بردم دوتا شاهد امضا و تایید کردن و هزینه بجای 77 میلیون تومان شد 790 هزار تومان. البته با توجه به اینکه کارمند بودم توی برگ اعسار ذکر شده بود که تنها منبع درآمدم حقوق کارمندی و توانایی پرداخت اون مبلغ رو ندارم. دو نفر شهادت دادن و امضا کردن و تایید شد.
سلام- مخاطب گرامی سایت دادگران ضمت تشکر از تعامل شما با سایر کاربران و پاسخ دادن به اقای امید ذکر یک نکته جهت توجه خالی از وجه نیست و آن اینکه، اکثر قضات بخصوص در شهر تهران با برداشت ازقانون صدور سفته را عملی ذاتا عملی تجاری دانشته و مطابق قاعده درخواست اعسار را از دارنده آن نمی پذیرد هر چند که از نظر ما صحیح پذیرش آن است چرا که اولا دارنده سفته اقدام به صدور آن نموده و فقط آن را در مقابل یک طرف قبول نموده است و ثانیا یک بار مبادله سند تجاری باعث نمی شود مبادله کننده و دارنده تجار شود برخلاف کسی که شغلش تنزیل بروات و معامله در قالب سفته است. بحرحال تجربه عملی مفیده ای است که آزمودن آن هیچ ضرری ندارد.
با سلام و خسته نباشید بنده سال هزار و چهارصد مبلغ ۵۰۰میلیون پول دادم به یکی که شهر دیگه‌س که ایوشون با اون پول کار کنه و مبلغی متغیر رو به عنوان سود دهی از اون کار به ما بده.از اون پولی که بهش دادم مبلغ ۲۵۰میلیون رو ازش گرفتم پوند ۲۵۰میلیون دیگه ۲تا چک دارم ازش که صیاد نیست متأسفانه مبلغش هم ۴۹۰میلیون.سفته هم دارم‌از ایشون که مبلغ های متغیری هست اما جمع مبلغش حدودا ۳۰۰میلیون میشه.طرف متواریه معلوم نیست کجاست.گوشی رو هم جواب نمیده.بعضیا میگن افتاده زندان بخاطر بدهی های دیگه اما بنده حس میکنم دروغ میگن.به هر حال خواستم بپرسم برای شکایت باید به شعبه‌ای که توی سفته نوشته (قم) برم یا از شهر خودمم میتونم شکایت کنم؟ از کجا باید شروع کنم برای شکایت؟اصلا چقدر هزینه‌ی شکایت بنده میشه؟چندین جا رفتم گفتن باید ۲۰تا ۳۰میلیون خرج کنی! ممنون بابت وقتی که گذاشتید.
برای شکایت چک دادگاه محلی صالح است که چک را در آنجا برگشت زده اید. درمورد سفته و واخواست آن نیز شاید بتوان به همین ملاک متوسل شد اما اگر انتخاب شما شکایت در محل اقامت خوانده باشد این امکان بدون چون و چرا وجود خواهد داشت. دادخواست خود را به دفتر خدمات قضایی بدهید. هزینه دادرسی شما 3.5 درصد وجه چک یا سفته است. اگر تصمیم به واخواست سفته داشته باشید واخواست نیز برای شما هزینه جدا خواهد داشت (دو درصد مبلغ سفته) که البته در نهایت در صورت پذیرش دعوای شما صادر کننده به جبران هزینه دادرسی نیز محکوم خواهد شد.
سلام من واسه وام اشتغال کسی ضامن شده ام درمقابل ازش به اندازه وام سفته گرفته ام ،الان ایشون قسط وامشو پرداخت نمیکنه و حسابهای من بسته شده ایا من میتونم با اون سفته ها ازش شکایت کنم ؟
سلام ب یک نفر یونجه فروختم د قبالش سفته گرفتم ۱۷ میلیون آیا میتوانم اجراش دربیارم بابت مبلغ کمش مشکلی نیست جواب میدن ؟ میتونم اموالش متوقف کنم یا نا در صورت ب اجرا دراوردن؟
سلام و خسته باشید.بنده در ازای طلب ۱۴۵میلیونیم سفته دارم به تاریخ۱۴۰۳/۰۷/۲۵ باید چکار کنم ، ظهرنویس خودشه و یک نفر هم ضامن پشت سفته را امضا کرده
سلام براثر یک اعتماد اشتیاه بنده دو فقره چک دادم به یک کسی که در قرار داد قید شد به صورت امانت و ایشون اونهارو خرج کرد و افتاد دست شر خر و ایشونم پاس نکرد خودم مجبور شدم پاس کنم ولی دو برگ سفته سفید امضا ازشون گرفتم و قرار دادی هم بینمون نوشته شد چند ماهی امروز فردا کرد که پوول بهم برگردونه ولی نداد میخواستم ببینم خیانت در امانت هم شامل این بزرگوار میشه یا نه؟
سلام من در ازای پرداخت مبلغی وام ازدواج شخصی را خریدم و ایشان جهت تضمین پرداخت وام شان به من به مبلغ وام سفته دادند. ولی بعد از گذشت چهار ماه ایشان پیگیری وام را انجام ندادند و پاسخگو نیستند. حال با توجه به اینکه گفته میشود خرید و فروش وام ازدواج غیر قانونی هست آیا امکان مطالبه سفته وجود دارد و از چه طریقی؟ واگر خیر چه راهی را پیشنهاد می‌دهید
سلام من سفته هان و اجرا گذاشتم راس نهایی و ختم دادرسی انجام شده و طرفم محکم شده مدت ۲۰ روز تجدید نظرش هم خیلی وقته گذشته در این مرحله من باید چیکار کنم باید حکم جلب بگیرم ؟؟؟؟ سپاس
سلام ، به یکنفر 200 میلیون پول نقدی دادم و فقط ازش سفته و یک کاغذ هم نوشتیم که به عنوان قرض بهش دادم امضا و اثر انگشت هم زده ،پیامش هم که به بدهکار بودنش اعتراف میکنه هست ، مدرک دیگه ای ندارم ، چطور میشه پیگیری کرد
سلام وقت بخیر من یه سفته ۴۰ میلیونی دارم که ۵ ت داده ۳۵ مونده پول امروز فردا میکنه که بده ۱۰ماه شده در کنارش قرارداد جهت کسب و کار و فیش بانکی هست چه راهی وجود داره که زود ازش بتونم بگیرم
سلام، ببخشید من ۲۰ میلیون سفته از کسی دارم، ولی چون تا حالا درگیر شکایت و کارای دادگاهی نبودم میخواستم ببینم ارزش پیگیری داره با توجه به اینکه شنیدم ۶ ماه تا یک سال ممکنه طول بکشه و از طرفی دادگاه بیشتر به نفع متهم هست تا شاکی یا کلا بیخیال پولم بشم
با عرض سلام وادب .من به شخصی یک ساله پیش 140 میلیون پول قرض دادم و اون طرف 200 میلیون سفته بهم داده الان بعد از یک سال میگه برو هر کاری که دوست داری بکن من ی قرون بهت نمیدم میشه منو راهنمایی کنید ممنون میشم
سلام وقتتون بخیر.من بابت یه خسارتی که دقیقا مبلغش مشخص نیس مبلغ ۱۹۰ میلیون سفته دادم و منتظر موندیم که مبلغ خسارت مشخص شه.ولی برام از طریق ثنا ابلاغیه اومده ۵ روز مهلت داری پول مبلغ سفته هارو پرداخت کنی.چیکار باید بکنم؟