جرم تحصیل مال نامشروع یا به عبارت دقیق‌تر «تحصیل مال از طریق نامشروع» که در ماده 2 قانون تشدید مجازات مرتکبان ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری تعریف شده است، به این معنی است که شخص از طریقی غیر قانونی اقدام به کسب وجوه یا اموالی کند که روش کسب آن اموال نامشروع باشد. گاهی اوقات مصادیق جرم تحصیل مال از طریق نامشروع عنوان مجرمانه خاص هم می توانند داشته باشند مانند معامله ربوی یا قمار یا دایر کردن خانه فساد. در ادامه به برخی از مهم ترین مصادیق این جرم و نیز تعریف قانونی آن و نکات مهمی که در طرح این شکایت و دقاع در قبال آن باید مدنظر داشت، اشاره شده است. در تعریف جرم تحصیل مال از طریق نامشروع میتوان گفت هرکس به نحوی از انحاء یا به طور کلی مالی یا وجهی تحصیل کند که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی باشد، مرتکب عمل جرم تحصیل مال نامشروع شده است (ماده2 قانون تشدید مجازات، ارتشاء، اختلاس، کلاهبرداری) .از نگاه حقوقی در جاییکه عنوان حقوقی مناسب و مشخصی یافت نمی شود و آسیب مالی وارده به موکل تحت سایر عناوین کیفری تعریف و توصیف نمی شود عنوان موسع و کلی تحصیل مال از طریق نامشروع دستاویز و عنوان مناسبی است.هر چند که از منظر فلسفه حقوق کیفری وجود یک عنوان مجرمانه با این درجه از وسعت با اصل برائت و حتی قاعده درأ و ضرورت تفسیر قوانین به نفع متهم و اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها منافات دارد و دست قاضی و مرجع تعقیب را بیش از حد باز می گذارد.
مراحل رسیدگی به شکایت در دادسرا و دادگاه کیفری
نکات مهم عنوان مجرمانه تحصیل مال نامشروع
- در متن ماده2 قانون تشدید مجازات، ارتشاء، اختلاس، کلاهبرداری مصادیقی از تحصیل نامشروع مال ذکر شده است. برای مثال بیان می دارد هر کس به نحوی از انحاء امتیازاتی را که به اشخاص خاص به جهت داشتن شرایط مخصوص تفویض می گردد، نظیر جواز صادارات و واردات یا آنچه عرفاً موافقت اصولی گفته می شود در معرض خرید و فروش قرار دهد یا از آن سوء استفاده کند یا در توزیع کالاهایی که باید طبق ضوابطی خاص توزیع میشده مرتکب تعقیب شود، یا به طور کلی مالی یا وجهی تحصیل کند که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی بوده مجرم است.
- خرید و فروش یا سوء استفاده از امتیازاتی که به اشخاص خاص داده میشود مصداق جرم تحصیل مال نامشروع است.
- تعقیب در توزیع کالاهایی که نیاز به ضابطه خاص دارد مصداق جرم تحصیل مال نامشروع است.
- جرم تحصیل مال نامشروع شامل تحصیل هر نو مال یا وجه می شود و اختصاص به پول نقد یا ارز ندارد.
- تحصیل مال باید از طریق نامشروع باشد و این طریق به موارد مذکور منحصر نمی باشد.
- مرتکب باید آگاهانه و با قصد و عامدانه اقدام به عمل مجرمانه تحصیل مال نامشروع نماید.
- مجازات پیش بینی شده در ماده 2 قانون مذکور برای جرم تحصیل مال از طریق نامشروع :
1- رد اصل مال
2- 3 ماه تا 2 سال حبس یا جریمه نقدی معادل 2 برابر مال به دست آمده.
- در این جرم مستند قانونی شروع به آن را جرم تلقی کند وجود ندارد و اساسا این جرم مقید به نتیجه است و تا زمانی که تحصیل مال رخ نداده باشد انتساب عنوان مجرمانه به مرتکب امکان ندارد و از این رو جرمی اتفاق نیوفتاده که شروع به آن مجازات داشته باشد.
- در خصوص معاونت در این جرم در صورت وجود شرایط معاونت من جمله وحدت قصد / تقدم یا اقتران زمانی میان عمل معاون و مباشر و سایر شرایط، معاون به یک یا دو درجه پایین تر از مجازات مجرم محکوم میشود.
- در اینجا مجازات مباشر درجه 6 است. بنابراین معاون به حبس تعزیری درجه 7 یا 8 محکوم می شود یا اگر جریمه نقدی مجازات اصلی باشد، معاون حبس نمی شود.
تعریف، انواع و مجازات کلاهبرداری
عناصر تشکیل دهنده جرم تحصیل مال نامشروع
عنصر مادی:
عمل مثبت به دست آوردن مال با توسل به راه های غیر قانونی و نامشروع
عنصر معنوی:
در وقوع این جرم باید مرتکب قصد و عمد در تحصیل مال داشته و بر نامشروع بودن طریق آگاه باشد.
عنصر قانونی :
این جرم به طور خاص در ماده2 قانون تشدید مجازات ارتشاء، اختلاس، کلاهبرداری پیش بینی شده است.
جرایم شبیه و در حکم کلاهبرداری
مصادیق جرم تحصیل مال از طریق نامشروع
- جرم تحصیل مال نامشروع یا به عبارت دقیق‌ترجرم «تحصیل مال از طریق نامشروع» که در ماده 2 قانون تشدید مجازات مرتکبان ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری تعریف شده است، به این معنی است که شخص از طریقی غیرقانونی اقدام به کسب وجوه یا اموالی کند که روش کسب آن اموال نامشروع باشد. جهت مشاوره حقوقی با وکیل کلاهبرداری و وکیل کیفری و وکیل دادسرا باما در ارتباط باشید.
- منظور از عبارت نامشروع، غیرقانونی بودن روش کسب آن اموال است و غیرشرعی بودن گرچه ظهور در غیرقانونی بودن دارد، هدف قانونگذار غیر شرعی بودن روش کسب درآمد به معنای دقیق کلمه نیست.
- ممکن است برخی معاملات و روش‌های کسب مال از منظر احکام اولیه شرعی، نامشروع نباشند، اما از منظر قوانینی که برمبنای مصالح اجتماعی وضع شده‌اند، آن معاملات و روش‌های کسب مال، باطل و غیرقانونی باشند.
- منظور از نامشروع، در این تعریف غیرشرعی بودن نیست، بلکه منظور غیرقانونی بودن است؛ چرا که در ماده (2) قانون یاد شده نیز در تعریف این جرم آمده است «فاقد مشروعیت قانونی» باشد.
- قانونگذار با بیان عبارت «مشروعیت قانونی» در پی آن بوده است که غیرقانونی بودن روش تحصیل مال را مورد توجه قرار دهد، نه غیرشرعی بودن آن را.
جهت ارتباط با وکیل پایه یک دادگستری کلیک کنید – 88019243
37 پاسخ
سلام خدمت شما و ممنونم از شما بنده برای یک شخصی کار کردم کار ساختمانی و مبلغ10ملیون از حساب من را نداد و جواب تلفنم را هم نداد و بعد از پیگیری های بسیار یک بیخیال شدم موضوع برمیگرده به یک سال پیش بعد از چند وقت زنگ زد و گفت یک شماره حساب بده پولت را بدم و بعد از واریز وجه بعد از چند روز فتا تماس گرفت و من حقیقتا اهمیتی ندادم چون زیاد سردر نمیارم پول خرج شد و الان حکم دادگاه تحصیل مال نامشروع برام اومده و یک استان دیگه باید برم اگه نرم چی میشه من در دفاعیات اول همه مدارک را ارائه دادم و گفتم اون مبلغ رو کارتم هست بردارید الان چی میشه چون شرایط رفتن ب اون استان رو ندارم ی کارگرم و در ضمن ضمانت هم گذاشتم وقتی پرونده اومده بود شهر خودمون
سلام، خوب با توجه به اینکه در معرض یک اتهام قرار گرفته اید، بهتر است که در دادرسی حضور داشته باشید و از خود دفاع کنید.
سلام پشت سفته شخصی را امضا نمودم و با اینکه طرف مقابل در دادگاه به رای رسیده ولی باز روی سفته ها اقدام کرده و از من پول میخواهد میتوان تحت عنوان تحصیل مال از راه نامشروع شکایت کنم
سلام؛ سوالتون روشن نیست ولی در مورد سفته چند نکته وجود دارد، یکی اینکه سفته واخواست شده که ضامن هم دارد انتخاب اینکه به ضامن مزاجعه شود یا صادر کننده با دارنده سقته است. نکته بعد اینکه تنها در صورتی دارنده میتواند علیه ضامن شکایت کند که سفته ظرف ده روز واخواست شذه باشد. اگر هم سوال شما این است که طرف قبلا در دادرسی دیگری طلب خود را دریافت نموده و حالا علاوه بر آن میخواهد وجه سفته را هم بگیرد، میتوانید با اثبات این امر نزد قاضی موجب رد دادخواست مطالبه وجه سفته شوید.
سلام، پس از ۶ سال از فروش منزل ورثه ای،طی ۳ ماه گذشته،تاکنون از حرکات متقابانه،برادرانم در رابطه با، فروش واحد مادر مرحومم اگاه گشته ام،آیا میتوانم تحت عنوان)تحصیل مال نامشروع، و،ثبت ملک غیر )از ایشان در محاکم کیفری طرح شکایت نمایم یا خیر؟
سلام، نیاز به بررسی وجود داره، بهتره از دفتر وقت گرفته و حضورا مراجعه کنید.
سپاس
با عرض سلام ، با توجه به توضیح کامل و صحیح موضوع دعوی بر علیه فرد بزهکار که مرتکب عمل مجرمانه و متقلبانه جهت کسب اموال نامشروع میشد را فهمیدیم ، که موضوع بنده ۲ مجازات اسلامی مقنن به موضوع شرعی فعل کاری ندارد بلکه به موضوع قانونی بحث اشاره کرده ، اما سوال بنده آینجاست ، آیا فرزندی پدر سالخورده ،بیسواد، و نااگاه را به بهانه اخذ وکالت کاری ببرد و در نتیجه با یکسری زد و بند ها وکالت تام اخذ نماید و نه تنها پدر بلکه کلیه اعضای خانواده به چند علت ۱–عدم تحصیلات کافی پیرامون موضوعات حقوقی ۲ــخوشباوری و اعتماد بیجا به فرزند مسبب گردد تا از افراد آگاه مشورت نگیرد و فرزند دارو ندار و کلیه اموال منقول و غیر منقول را بنام همسرش انتقال دهد ، به این فعل فاعل چه عنوانی داده میشود آیا ماده ۲ قانونی مجازات اسلامی شامل حال وی باشد یعنی مرتکب خطایی به عمد ودتصاحب مال نامشروع که متعلق به کلیه اعضای خانواده می‌باشد را نشده ؟؟ لطفاذسریع جواب میخواهم چون وقت کم است برای تجدید نظرخواهی
چنین عملی از نظر ما جرم نیست اما از نظر حقوقی قابلیت ابطال یا امکان مطالبه حساب ایام وکالت یا مطالبه مبلغ و ارزش اموال انتقال داده شده وجود دارد. توجه داشته باشید مطابق قاعده درأ و اصل برائت و اصل تفسیر مضیق و محدود قوانین کیفری عمل مرتکب را نمیتوان جرم دانست. و آنچه برخلاف صورت و ظاهر ماجرا ست به جهت خلاف اصل بودن نیازمند اثبات است و به وجود آمدن کوچکترین تردیدی برای قاضی از موجبات صدور قرار منع تعقیب در دادسرا یا حکم برائت در دادگاه است.
سلام
از شخصی پول قرض کردم و خودرو ثبت نام کردم و آن شخص مدعی مالکیت شد و فقط با استفاده از فیش واریزی که به حساب من ریخته بود از دادگاه حکم الزام به ایفای تعهد شفاهی گرفت و ماشین را با اجرت المثل از من گرفتن.حالا میتونم شکایت تحصیل مال نامشروع کنم چون از امتیاز من سوء استفاده کرد و با اغفال قاضی رای گرفت. حتی قرارداد هم نداشتیم
چیزی تحت عنوان اغفال قاضی وجود ندارد. شما میتوانید در صورت قابلیت اعتراض از رای صادره شکایت کنید. همچنین میتوانید دعوای جدیدی به طور مستقل علیه آن شخص مطرح نمایید ولی به هیچ وجه مستند شما نمیتواند اغفال یا فریب قاضی باشد!
با سلام..
همسر بنده مبالغی رو از اشخاصی گرفته ولی چکهایی با مبالغ بالا ازش گرفتن وازش چک بابت ضمانت بصورت خرید کالا گرفتن میتونیم از تحصیل مال نامشدوع اقدام کنیم
توضیح این مسئله و توجیه شکایت تحصیل مال نامشروع و بررسی امکان طرح آن چنین نیست که با طرح یک مسئله در دو سطر امکانپذیر باشد. لازم است حتما حضورا به یک وکیل مراجعه نموده و موضوع خود را مطرح نمایید.
سلام. طرف بدون داشتن اصل بیعنامه رفته از دفترخونه گواهی عدم حضور گرفته و بعد با دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی حکم الزام به تنظیم سند را گرفته. آیا میشه به اتهام تحصیل مال از طریق نامشروع ازش شکایت کرد؟
خیر این عمل تحصیل مال از طریق نامشروع نیست و تشخیص دادگاه صدور حکم براساس تصویر یک سد عادی بوده است
سلام من سال 93 از ایران خارج شدم و سال 98 پرونده ای در رابطه با تحصیل مال نامشروع توسط دو نفر که من اصلا نمیشناسم برای من باز شده پرونده سال 1401 مختومه شده و الان دوباره وقت نظارت داده شده همچین چیزی چطوری ممکنه ممنونم
به دلایل مختلف ممکن است پرونده در دوره ای مختومه شده و مجددا به جریان بیوفتد. چون ما اطلاع دقیقی از جزئیات پرونده ی شما نداریم اظهار نظر دقیقی هم نمی توانیم بکنیم اما اجمالا دلایل توقف جریان پرونده عبارتند از: صدور قرار اناطه، ترک تعقیب، منع تعقیب و تجویز تعقیب متعاقب آن و اعاده ی دادرسی.
سلام چنانچه زنی از وسایل همسرش به بهانه امانت استفاده کند و بعد ادعای مالکیت ان را نماید و از پس دادن ان امتناع ورزد ایا عنوان تحصیل مال نامشروع مطرح میشود و امکان شکایت را دارد یا خیر؟!
با سلام
خیر، تحصیل مال از طریق نامشروع عنوان مناسبی نیست.با توجه به توضیحات شما به نظر می رسد مناسب ترین عنوان، خیانت درامانت باشد.
با سلام…من از طریق صفحه اینستاگرام با خانومی آشنا شدم و مبلغ هفده میلیون تومان جهت صیغه و دوستی و قرار آشنایی واریز کردم..ولی جواب نمیده.از طریق دفتر خدمات قضایی شکایت کردم ابلاغیه اومد که برم دادگاه.مستندات شامل فیش واریزی و مکالمات در واتس اپ و تلگرام دارم میتونم پول پس بگیرم؟
با سلام
امکان موفقیت بستگی به نوع شکایت شما دارد؛ برای این مورد بهتر است تحت عنوان مطالبه وجه با استناد به ماده 265 قانون مدنی اقدام نمایید.
سلام خدمت شما.ببخشید من شوهرم و پدر شوهرم اومدن خونه ی پدرم و طلا های من را با چاقو کشی گرفتن آیا میتوانم شکایت کنم ؟
با سلام
بله، می توانید شکایت کنید.تشخیص وقوع جرم و میزان مجازات با مقام قضایی است.
با سلام.من و همکارانم بعنوان یک فروشنده در قبال پرداخت وجه قیمت اجناس فروخته شده یک سفته دریافت کرده و بعداز عدم پرداخت وجه مورد نظر یکی از همکاران از طرف شکایت کرده ولی طرف در جواب و رفع اتهام از ما به اتهام تحصیل مال نامشروع و کلاهبرداری شکایت کرده است الان من و همکارانم در جواب میتونیم برای رفع اتهام دوباره از طرف به اتهام خیانت در امانت و اعاده‌ی حیثیت شکایت کنیم؟
با سلام
هر عمل مجرمانه اصولا منطبق با یک عنوان مجرمانه است.به کار بردن عناوین مجرمانه متعدد به شما کمکی نمی کند.ضمناً فردی که به شما سفته داده فقط بدهکار است و نپرداختن مبلغ بدهی برای او جرم نیست.لازم است بدانید چیزی تحت عنوان اعاده حیثیت به عنوان یک جرم در سیستم حقوقی ما وجود ندارد!
با سلام.ماشینی را به یکی از دوستانم بدون مبایعه نامه دادم تا بعد از وصول چک بنامش بزنم. فقط کارت ماشین داده ام. حالا چک برگشت خورده و او ماشین را به دیگری فروخته است. من با چه عنوانی شکایت کنم؟ میخواهم ماشینم را پس بگیرم چون مال و اموالی بنامش ندارد و او چک فرد دیگری را در سامانه صیادی به نام من زده بود.
با سلام
شاید بتوان رابطه شما در قالب یک عقد شفاهی توجیه نمود.در این صورت عقد غیر قابل انحلال است و هر دو باید به آن پایبند باشید.در صورت تصمیم شما به انحلال معامله توصیه می کنیم ابتدا با یک وکیل با تجربه در زمینه معاملات مشورت نمایید.
با سلام یه فردی به عنوان خواستگار که قبلا میشناختم با یه خط تلفنی که بنام خودش نبوده بنده رو اغفال کرده و اعتماد ایجاد کرده کارت بانکیامو گرفته و داده دست این و اون تو پوزها کارت کشیدن و پولا رو نقد بدست ایشان رسوندن الان نه پولمو میده نه میاد که ازدواج کنیم آیا میتونم تحصیل مال از طریق نامشروع شکایت کیفری کنم ؟
با سلام
اینکه شما به خواستگارتان پول داده اید یا کارت خود را در اختیار وی قرار داده اید تا از آن برداشت نماید منطبق با هیچ جرمی به نظر نمی رسد ولی می توانید وجه خود را پس بگیرید.
وقت بخیر ، اگر صرافی ، از طریق سایت و آگهی و اینستاگرام و تلگرام پیج داشته باشه ، و اقدام به انتقال پول کنه، و مجوزی هم تو ایران نداشته باشه ، و طی حواله پول مشتری از بین ببره ، آیا میشه ازش با عنوان تحصیل مال نامشروع شکایت کرد بصورت کیفری و مال رو پس گرفت ، یا کلاهبرداری بحساب نمیاد و باید درخواست استرداد وجه کرد بصورت حقوقی ؟
با سلام
فعالیت بدون مجوز یک صرافی نه کلاهبرداری است و نه تحصیل مال نامشروع.و فقط مسئولیت مدنی و حقوقی در قبال عودت وجه وجود خواهد داشت.
ایا کسی از شما پول دریافت کند خود را شخص بانفوذ معرفی کند بگوید فرض مثال من این مال از شما میگیرم پرونده ثبتی درست میکنم پول ببره وکاری انجام نده ایا این تحصیل مال نامشروعه؟
با سلام
به نظر نمی رسد که این عمل تحصیل مال نامشروع باشد.چون معلوم نیست که طرف بخواهد مثلا با رشوه دادن کار شما را انجام دهد یا شاید روش او پیگیری قانونی باشد ولی اینکه کاری انجام نداده حتی اگر دروغ هم گفته باشد به تنهایی تاثیری در وقوع جرم ندارد.
با سلام
آیا اجاره دادن سند جهت آزادی زندانی مصداق تحصیل مال نامشوع است؟ لطفا راهنمایی بفرمایید.
با سلام
خیر این عمل تحصیل مال نامشروع نیست و اصلا جرم نیست مگر اینکه سند شما جعلی بوده یا بی اعتبار باشد.
سلام.املاکی بیعانه امانتی (بموجب رسید دستگاه پوز دفتر املاک) بابت صحت شرعی معامله که بخشی از ثمن معامله است را کلا قبضه کرده و ملک طلق خود فرض کرده و حتی یک ریال از آنرا به بنده خریدار هم.مسترد نکرده .مجازاتش چیست؟
با سلام
این عمل تحصیل مال نامشروع نیست.و حتی آن را به سختی بتوان خیانت در امانت دانست ولی می توانید دادخواست مطالبه وجه بدهید.