به طور کلی یک مشاور حقوقی خوب باید ویژگی های حرفه ای، اخلاقی، شخصی و فنی در سطح مطلوب را دارا باشد تا افراد را به خوبی راهنمایی نموده و در جهت پیشبرد عدالت تاثیرگذار باشد. باور عمومی بر این است که مشاور حقوقی مرتبه ای پایین تر از وکیل دادگستری دارد ولی ما معتقدیم در عین اینکه یک وکیل دادگستری ذاتا خود یک مشاور حقوقی هم هست، بعد مشاوره حقوقی اهمیت و حساسیت بیشتری دارد چرا که شخص مشاور حقوقی و به اصطلاح یک مشاور حقوقی خوب باید در یک جلسه محدود هم مشکل مخاطب را به درستی و به طور کامل درک نموده و هم در همان جلسه برای آن راهکار ارائه دهد بدون اینکه نیاز باشد مراجعه ای به قوانین نموده یا تحقیق کند. اما یک وکیل دادگستری در مدیریت حقوقی پرونده خود فرصت آزمون و خطا دارد و میتواند بدون حضور، اطلاع و حساسیت موکل در مورد نحوه اقدام و نوع دعوایی که باید طرح شود تحقیق و مشورت نماید در نتیجه یک مشاور حقوقی خوب به نظر ما جایگاهی مهمتر و حساس تر نسبت به یک وکیل دادگستری دارد. مجددا تاکید می شود که اصولا هر کس وکیل دادگستری هست در صورت داشتن تجربه لازم میتواند مشاوره حقوقی هم باشد. متاسفانه به غلط هرکس که توانایی گرفتن مجوز وکالت نداشته و تمایل دارد در زمینه مسائل حقوقی فعال باشد با معرفی خود تحت عنوان مشاور حقوقی، این نقص خود را پوشش می دهد بدون اینکه نظارتی بر به کار بردن این عنوان و استفاده از آن از سوی نهادهای نظارتی و ذی صلاح صورت گیرد. در ادامه تلاش میشود به مهمترین ویژگیهای یک مشاور حقوقی خوب جهت تشخیص و شناسایی فردی با این خصوصیات از بین وکلای دادگستری و حتی اشخاص غیر وکیل، اشاره شود.
فایده حضور وکیل با تجربه در دعاوی حقوقی
مهم ترین خصوصیات یک مشاور حقوقی
امین و قابل اعتماد بودن مشاور حقوقی
اولین و مهمترین ویژگی یک مشاور حقوقی خوب، امین و قابل اعتماد بودن او است. باید توجه داشت که مشاور حقوقی در جلسه مشاوره، محرم اسرار طرف مقابل است و در این زمینه یک مسئولیت و تعهد اخلاقی مهمی بر عهده اوست.
داشتن دانش حقوقی کافی
دومین ویژگی یک مشاور حقوقی خوب، تسلط کامل بر همه قوانین و مقررات مرتبط با مسائل حقوقی است. با توجه به این ویژگی، مشاور می تواند افراد را نسبت به حقوقی که قانونگذار برای آن ها در نظر گرفته است آگاه سازد و با دادن ذهنیت به افراد، آنان را نسبت به عواقب اقدامات خود هشیار سازد.
داشتن قدرت تصمیم گیری، استنباط و استدلال سریع
یک مشاور حقوقی خوب باید بتواند در یک بازه زمانی کوتاه و در همان جلسه مشاوره بهترین و درست ترین تصمیم را گرفته و با توجه به همان تصمیم طرف مقابل را راهنمایی نماید.
داشتن قدرت کلام در رساندن منظور
یک مشاور حقوقی خوب باید از قدرت سخنوری لازم برای متقاعد نمودن افراد جامعه بهرمند باشد. در برخی مواقع ممکن است یک مشاور حقوقی دارای اطلاعات حقوقی کافی باشد ولی بدلیل فقدان این ویژگی نتواند افراد را به روش درست و موثر راهنمایی نماید.
توانایی بیان مسائل حقوقی به زبان ساده
درک مفاهیم حقوقی نیاز به دانش و تخصص دارد و ممکن است برخی افراد نتوانند درک حقوقی لازم از این مسائل و مفاهیم را داشته باشند لذا این هنر یک مشاور حقوقی خوب است که بتواند مسائل و مفاهیم حقوقی را ساده سازی نماید و از این طریق افراد بتوانند مسائل حقوقی را براحتی درک کنند.
عدم منفعت طلبی و مشاوره صادقانه
هدف یک مشاور حقوقی خوب صرفا کسب منافع شخصی نیست بلکه هدف اصلی او اگاه نمودن افراد نسبت به حقوق خود در جهت پیشبرد عدالت است. همچنین در این ویژگی می توان به دریافت دستمزد منصفانه اشاره نمود.
- در مطالب فوق به مهترین ویژگی های یک مشاور حقوقی خوب اشاره گردید. همچنین باید توجه نمود که سن و جنسیت صرفا نمی توانند ملاک های موثری برای تعین یک مشاور حقوقی خوب باشد.
- همچنین افراد قبل از جلسه مشاوره بهتر است راجب سوابق کاری و حوزه تخصص مشاور حقوقی تحقیقات لازم را بعمل آورند.
- توجه داشته باشید که علاوه بر ویژگی های فوق که ملاک یک مشاور حقوقی خوب می باشد، مهمترین مسئله، داشتن صداقت و گفتن همه مسائل لازم بدون محافظه کاری به مشاور حقوقی است تا ایشان بتواند به صورت مطلوب و کارآمد، افراد را راهنمایی کند.
ضرورت و زمان مشاوره با وکیل حقوقی
مواد قانونی قابل توجه در ویژگی های مشاور حقوقی
اصل 35 قانون اساسی
در همه دادگاهها طرفین دعوی حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد.
ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه
به منظور اعمال حمايتهاي لازم حقوقي و تسهيل دستيابي مردم به خدمات قضائي و حفظ حقوق عامه، به قوه قضائيه اجازه داده ميشود تا نسبت به تائيد صلاحيت فارغالتحصيلان رشته حقوق جهت صدور مجوز تاسيس مؤسسات مشاور حقوقي براي آنان اقدام نمايد.حضور مشاوران مذكور در محاكم دادگستري و ادارات و سازمانهاي دولتي و غيردولتي براي انجام امور وكالت متقاضيان مجاز خواهد بود. تائيد صلاحيت كارشناسان رسمي دادگستري نيز به طريق فوق امكانپذير است.
آئيننامه اجرايي اين ماده و تعيين تعرفه كارشناسي افراد مذكور به تصويب رئيس قوهقضائيه خواهد رسيد.
ماده 5 آئین نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه
ماده5- متقاضيان اخذ مجوز تأسيس مؤسسه مشاوره حقوقي يا كارشناسي بايد داراي شرايط ذيل باشند.
الف: تابعيت دولت جمهوري اسلامي ايران
ب – داشتن حداقل 24 سال تمام شمسي براي مشاوران حقوقي و كارشناسان رسمي در زمان صدور پروانه مشاوره حقوقي، وكالت، كارشناسي و حداكثر 65 سال تمام شمسي براي مشاوران حقوقي و وكلا.
ج- داشتن حداقل دانشنامه معتبر كارشناسي از دانشكدههاي معتبر داخلي يا خارجي (در حالت اخير، به شرط ارزشيابي رسمي) در رشته حقوق براي متقاضيان مشاوره حقوقي و وكالت و در رشته مورد تقاضا براي متقاضيان كارشناسي.
د- انجام خدمت وظيفه عمومي يا معافيت دائم براي آقايان.
هـ- عدم سوء پيشينه مؤثر كيفري و عدم محروميت از حقوق اجتماعي.
و – عدم اعتياد به مواد مخدر و سكرآور به تأييد سازمان پزشكي قانوني و عدم تجاهر به فسق.
ز – عدم اشتغال اعم از رسمي، قراردادي، پيماني در وزارتخانهها، سازمانها، ادارات و شركتهاي دولتي، نهادهاي انقلابي، شهرداريها و مؤسسات مأمور به خدمات عمومي و عدم اشتغال به سردفتري يا دفترياري در زمان صدور مجوز و پس از آن مادامي كه شخص به مشاوره حقوقي و وكالت موضوع اين آييننامه اشتغال دارد. (براي متقاضيان وكالت و مشاوره حقوقي).
ح : نداشتن سوء شهرت.
ط : داشتن وثاقت و تعهد به اصل نظام و قانون اساسي.
ي : عدم محكوميت به انفصال دايم از خدمات قضايي يا خدمات دولتي يا وكالت دادگستري و يا سلب صلاحيت براي متقاضيان شغل مشاوره حقوقي و عدم محكوميت به انفصال دايم از شغل كارشناسي براي متقاضيان كارشناسي.
تبصره – مشاغل آموزشي يا پژوهشي در دانشگاهها از مقررات بند «ز» مستثني ميباشد.
راه های جستجوی وکیل دادگستری
راه های تماس و ارتباط با وکیل جهت دریافت مشاوره حقوقی