تعداد بازدید: 909

 میزان ارث فرزندان از پدر و مادر

فهرست مطالب

میزان ارث فرزندان از پدر و مادر فقط بستگی به تعداد فرزندان و وجود همسر، پدر و مادر برای متوفی دارد با این توضیح که با وجود فرزندان بعد از فوت پدر و مادر اموال ایشان به نسبت و با سهام مشخصی بین وراث یعنی فرزندان تقسیم می شود البته کسان دیگری هم ممکن است در کنار فرزندان از فرد فوت شده ارث ببرند مانند پدر و مادر متوفی که در کنار فرزندان در طبقه اول ارث قرار گرفته اند. در صورتی که متوفی پدر، مادر و فرزند نداشته باشد ارث به طبقات و درجات بعدی تعلق می گیرد که طبیعتا هر چه این قرابت نزدیکتر باشد میزان ارث بیشتر و نیز وجود خویشاوندان نزدیکتر، خویشان دورتر را از ارث محروم می نماید؛ به عبارت دیگر با وجود خویشاوندان نزدیکتر مثل فرزند (دختر و پسر) و پدر و مادر برای متوفی خواهران و برادران و عموها و عمه ها و دایی ها و خاله ها ارث نمی برند.وراث طبقه اول مانند پدر، مادر و فرزندان یکدیگر را از ارث محروم نمینمایند فقط وجود هر یک باعث می شود دیگران کمتر ارث ببرند. برای اطلاع از میزان سهم ارث فرزندان ، پسر، دختر، پدر، مادر و همسر که رایج ترین انواع ورثه هستند توصیه می شود ادامه این مطلب را مطالعه فرمایید. لازم است بدانید راه های مختلفی برای اجبار سایر شرکا و ورثه به موافقت برای تقسیم ارث وجود دارد مانند خلع ید مشاعی، درخواست افراز، تقاضای دستور فروش ملک مشاع و تقاضای تقسیم ارث که توصیه می شود در صورت وجود اختلاف بر سر تقسیم ارث بین ورثه برای اطلاع از بهترین راه برای مطالبه ارث و اجبار سایر شرکا و ورثه به تقسیم ارث با دفتر وکالت دادگران مشورت نمایید.

سهم فرزندان در طبقات مختلف ارث

طبقاتی که به موجب نسب، ارث می برند :

1-   پدر و مادر، اولاد و اولاد اولاد

2-   اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها

3-   اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها

سهم ارث اشخاص فوق با توجه به مواد قانونی و اصول حقوقی به ترتیب زیر تعیین خواهدشد. لازم به ذکر است سهم الارث اشخاص از قواعد آمره می باشد و قابل تغییر به واسطه توافق افراد نمی باشد.

سهم پدر و مادر از ارث فرزند

اگر برای متوفی الاد یا اولاد اولاد از هر درجه مجود نباشد، هر یک از پدر و مادر در صورت انفراد تمام ارث را می برد و اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند، مادر یک سوم و پدر دو سوم می برد اما اگر مادر حاجبانی با شرایط زیر داشته باشد، یک ششم از ترکه متعلق به او و بقیه مال پدر است: به این شرح که:

وقتی که برای میت چند برادر یا چند خواهر باشد، در اینصورت مادر میت از بردن بیش از یک ششم محروم می شود مشروط بر اینکه :

اولا : لااقل دو برادر یا یک برادر با دو خواهر یا چهار خواهر باشند.

ثانیا : پدر آنها زنده باشد.

ثالثا : از ارث ممنوع نباشند مگر به سبب قتل.

رابعا : ابوینی یا ابی تنها باشند.

نکته – اگر متوفی فرزند داشته باشد، فرض هر یک از پدر و مادر به یک ششم تقلیل می یابد.

سهم فرزندان از ارث پدر و مادر

اگر متوفی ابوین نداشته و یک یا چند اولاد داشته باشد، ارث به طریق ذیل تقسیم می شود:

1- اگر فرزند منحصر به یکی باشد، خواه پسر، خواه دختر، ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می شود.

2- اگر اولاد متعدد باشند و بعضی از آنها پسر و بعضی دختر، پسر دو برابر دختر ارث می برد.

سهم فرزندان فرزندان از ارث 

هرگاه میت اولاد بلاواسطه نداشته باشد، اولاد اولاد او قائم مقام بوده و بدین طریق جزو وراث طبقه اول محسوب و با هر یک از پدر و مادر که زنده باشد ارث می برد. تقسیم ارث بین اولاد اولاد بر حسب نسل به عمل می آید. یعنی هر نسل حصه کسی را می برد که توسط او به میت می رسد. بنابراین اولاد پسر دو برابر اولاد دختر می برند.

در تقسیم بین افراد یک نسل، پسر دو برابر دختر می برد.

سهم الارث خواهر و برادر ابوینی ( از یک پدر و مادر متولد شده اند ) و خواهر و برادر امی ( از مادری مشترک متولد شده اند ولی پدر آنها متفاوت می باشد).

اگر وراث میت چند برادر ابوینی یا چند برادر ابی یا چند خواهر ابوینی یا چند خواهر ابی باشند، ارث بین آنها بالسویه(به طور مساوی) تقسیم می شود.

اگر وراث میت چند برادر و خواهر ابوینی یا چند برادر و خواهر ابی باشند، حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود.

اگر وراث میت چند برادر امی یا چند برادر و خواهر امی باشند، ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می شود.

هرگاه خواهر و برادر ابوینی و خواهر و برادر امی با هم باشند، تقسیم به طریق ذیل می شود:

1- اگر برادر یا خواهر امی یکی باشد؛ یک ششم ترکه را می برد و بقیه مال خواهر و برادر ابوینی یا ابی است.

2- اگر برادر یا خواهر امی متعدد باشد؛ یک سوم ترکه به آنان تعلق گرفته و بین خود بالسویه تقسیم می کنند و بقیه مال خواهر و برادر ابوینی یا ابی است.

سهم پدرو مادر پدر و مادر از ارث 

هرگاه ورثه اجداد یا جدات باشند، ترکه به طریق ذیل تقسیم می شود:

1- اگر جد یا جده تنها باشد اعم از ابی یا امی، تمام ترکه به او تعلق می گیرد.

2- اگر اجداد و جدات متعدد باشند در صورتی که ابی باشند، ذکور دو برابر اناث می برند و اگر همه امی باشند، بین آنها بالسویه (به طور مساوی) تقسیم می گردد.

3- اگر جد یا جده ابی و جد یا جده امی با هم باشند، یک سوم ترکه به جد یا جده امی می رسد و در صورت تعدد اجداد امی، آن ثلث بین آنها بالسویه تقسیم می شود و دو ثلث دیگر به جد یا جده ابی می رسد و در صورت تعدد، حصه ذکور از آن دو ثلث، دو برابر حصه اناث خواهد بود.

4- هرگاه میت اجداد و برادر و خواهر با هم داشته باشد، دو سوم ترکه به وراثی می رسد که از طرف پدر قرابت دارند و در تقسیم آن، حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود و یک سوم به وراثی می رسد که از طرف مادر قرابت دارند و بین خود بالسویه تقسیم می نمایند. اما اگر خویش مادری فقط یک برادر یا یک خواهر امی باشد؛ فقط یک ششم ترکه به او تعلق خواهد گرفت.

سهم فرزندان خواهر و برادر از ارث

اگر برای میت نه برادر باشد و نه خواهر، اولاد برادر و خواهر قائم مقام آنها شده و با اجداد ارث می برند. در این صورت تقسیم ارث نسبت به اولاد خواهر و برادر بر حسب نسل به عمل می آید. یعنی هر نسل حصه کسی را می برد که به واسطه او به میت می رسد. بنابراین اولاد اخوه ابوینی یا ابی، حصه اخوه ابوینی یا ابی تنها و اولاد خواهر و برادر امی، حصه خواهر و برادر امی را می برند.

در تقسیم بین افراد یک نسل، اگر اولاد خواهر و برادر ابوینی یا ابی تنها باشند، ذکور دو برابر اناث می برند و اگر از خواهر و برادر امی باشد، بالسویه تقسیم می کنند.

سهم فرزندان عمو و عمه و دایی و خاله از ارث

هرگاه وراث میت چند نفر عمو یا چند نفر عمه باشند، ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می شود

در صورتی که همه آنها ابوینی یا همه ابی یا همه امی باشند، هرگاه عمو و عمه باهم باشند، در صورتی که همه امی باشند، ترکه را بالسویه تقسیم می نمایند و در صورتی که همه ابوینی یا ابی باشند، حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود.

در صورتی که عمو و عمه های امی و عمو و عمه های ابوینی یا ابی با هم باشند. عمو یا عمه امی اگر تنها باشد، یک ششم ترکه به او تعلق می گیرد و اگر متعدد باشد یک سوم ترکه و این یک سوم را مابین خود بالسویه تقسیم می کنند و باقی ترکه به عمو و عمه های ابوینی یا ابی می رسد که در تقسیم ذکور دو برابر اناث می برند.

هرگاه ورثه متوفی چند نفر دایی یا چند نفر خاله یا چند نفر دایی و چند نفر خاله با هم باشند، ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می شود. خواه همه ابوینی خواه همه ابی و خواه همه امی باشند.

اگر وراث میت دایی وخاله ابی یا ابوینی یا دایی و خاله امی باشند، طرف امی اگر یکی باشد، یک ششم ترکه را می برد و اگر متعدد باشند، یک سوم آن را می برند و بین خو بالسویه تقسیم می کنند و مابقی مال دایی و خاله های ابوینی یا ابی است که آنها هم بین خود بالسویه تقسیم می نمایند.

اگر برای میت یک یا چند نفر عمو یا عمه یا چند نفر دایی و خاله باشد، یک سوم ترکه به دایی و خاله و دو سوم آن به عمو و عمه تعلق می گیرد

تقسیم یک سوم بین دایی و خاله بالسویه به عمل می آید لیکن اگر بین دایی و خاله یک نفر امی باشد، یک ششم حصه احوال به او می رسد و اگر چند امی باشند، یک سوم آن حصه به آنها داده می شود و در صورت اخیر تقسیم بین آنها بالسویه به عمل می آید.

هرگاه برای میت نه عمو و عمه باشد و نه خاله و دایی، اولاد آنها به جای آنها ارث می برند و نصیب هر نسل نصیب کسی خواهد بود که به واسطه او به میت متصل می شود.

هم زوج از ارث

زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد. در صورت نداشتن فرزند، سهم او یک دوم خواهد بود و بقیه به او رد می شود و در صورت داشتن فرزند سهم او یک چهارم خواهد بود.

سهم زوجه از ارث

زوجه در صورت فرزند دار بودن زوج، یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد و در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد، سهم زوجه یک چهارم از عین اموال منقول و یک چهارم از قیمت اموال غیر منقول خواهد بود و بقیه ترکه شوهر در حکم مال شخص بلا وارث است و راجع به دادستان و دادگاه است.

5/5 - (1 امتیاز)
دیدگاه و کامنت خود را بنویسید

18 پاسخ

  1. سلام وققتون بخیر
    زمینی هست برای ورثه که برای کارهای اداریش باید وکیل بذاریم
    آیا من که پسر هستم و دو برابر دختر ارث میگیرم باید پول وکیل هم دو برابر خواهرم پرداخت کنم
    ممنون

    1. طبیعتا، قاعده کلی این است که افرادی که شریک یک مال هستند برای نگهداری و اداره آن مال باید هزینه ها را به نسبت سهم پرداخت کنند همانطور که منافع و عایدی آن نیز به نسبت سهم ها به شرکا تعلق میگیرد.

  2. سلام وقتتون بخیر. آیا هزینه های نقل و انتقال ملک پدر فوت شده باید بصورت مساوی تقسیم بشود یا نسبت به سهم ارث . مثلا پسر دو سهم میبرد باید دو برابر هزینه پرداخت کند ؟؟ممنون از راهنمایی

    1. به طور کلی در اموال مشترک عایدی، سهم ،منافع و هزینه ها به نسبت سهام بین شرکا تقسیم میشود.

  3. درود و خسته نباشید مادر بنده فوت کردن و مادربزرگم زنده هستند. سوال بنده اینه که اول سهم ارث پدرم که زنده هستن کم میشه از ارث یا اول یک ششم سهم ارث مادر بزرگم؟

    1. سهم ارث پدرتان یک چهارم از کل و سهم ارث مادربزرگان یک ششم از کل است. چنین نیست که اول سهم یکی از کل ارث محاسبه و سهم دیگری از مابقی باشد. در نتیجه اصلا فرقی نمیکنه که سهم چه شخصی تعین شود. مثلا اگر دارای مادر شما یک میلیون و دویست هزار تومان باشد سهم پدرتان 300 هزار تومان و سهم مادربزرگ 200 هزار تومان می شود.

  4. با سلام در صورت فوت همسر.من دوتا دختر و یک پسر دارم.و پدر و مادر همسرم زنده هستند.وهمسر چند مغازه قولنامه ای دارند.میخواستم ببینم من مهریه ام رو نگرفتم اگه من مهریه رو به اجرا بزارم اول مهریه من رو پرداخت می‌کنند بعد سهمیه ارث هر کسی رو میدهند ؟و سهم هر کس چطور چطور محاسبه میشود؟و من ۱۵۰ سکه مهریه دارم تمامش رو میتونم بگیرم؟

    1. تمام مهر قابل مطالبه می باشد و از جز دیون متوفی محسوب می شود و ابتدا دیون پرداخت می شود و سپس آنچه باقی بماند به ورثه تعلق خواهد گرفت.

  5. آیا اموال منقول و غیر منقول از نظر سهم پسر و دختر تفاوتی دارند یا در هر دو پسر دو برابر دختر ارث می برد ؟

    1. منقول یا غیر منقول بودن مال تاثیری در میزان سهم ارث دختر و پسر ندارد.

  6. سلام.اگر متوفی یک پسر و یک دختر داشته باشد آیا ارث به طور مساوی تقسیم می‌شود یا کماکان از قاعده‌ی پسر دوبرابر دختر پیروی می‌شود؟

    1. قواعد ارث آمره بوده و قابل تغییر نیستند. در خصوص موضوع شما هم همان قاعده پسر دو برابر دختر حاکم است.

  7. پدرم ک دارای دو فرزند پسر و دختر بود فوت نموده و هیچ دارایی نداشت ولی پدربزرگم مال و اموال زیادی داشت پدربزرگم قبل از فوت در نوشته ای عنوان داشتن ک هرچی ارث از پدربزرگم ب پدرم میرسید را عنوان داشتن ب من وخواهرم برسد ،پدربزرگم نوشته ی خود را قبل از فوت انگشت و امضا ب همراه دوتا از عموهایم کرده است ایا ب امضا و انگشت ۳تا از عمه ها و ۱عموی دیگرم هم نیاز است یا خیر ، ایا ب این وسیله ارث پدربزرگ ب من و خواهرم میرسد ب واسطه نوشته ای ک اثر انگشت پدربزرگ و ۲تا از عموهام هست ارث از پدربزرگم ب ماتعلق میگیرد?

    1. طبق مقررات ارث حتی در فرض وجود آن دستنوشته مهر و امضاء شده چیزی تحت عنوان ارث به شما تعلق نمی گیرد چرا که وراث به افرادی گفته می شود که در زمان فوت طرف زنده باشند و در زمان فوت پدربزرگ پدر شما زنده نبوده و ارثی هم با وجود فرزند برای متوفی به شما که نوه ها هستید نمی رسد. ولی شاید بتوان به سختی عمل پدربزرگ را نوعی وصیت تلقی نمود و آن را تا یک سوم اموال نافذ دانست.

  8. سلام خاله ام بیست سال پیش فوت کرده است پدربزرگم هفتاد سال پیش فوت کرده است حالا فرزندانش ادعای ارث از پدرم و عموهایم را دارند ولی عموهایم در قید حیات نیستند فقط شکر خدا پدرم در حال حیات است ایا قانوناً ارثی به انها تعلق میگرد و یا از فرزندان عموهایم ارث میگرند ؟

    1. سوالتان مبهم است و معلوم نیست که چگونه فرزندان خاله تان از اموال عموهای شما طلب ارث می کنند !! و همچنین اینکه پدر شما چه ارتباط نسبی با خاله تان دارد که در حال حیات پدر از او ارث می خواهند!!؟ لازم بود سوال خود را روشن تر مطرح می کردید تا بتوانیم به شما پاسخ دهیم.

  9. با سلام. از بدو تولد بعلت فوت پدر زیر دست برادری که هیچ بدی نمانده در حقم نکرده باشد بزرگ شدم. بیست سال پیش از سیزده هکتار زمین ۲ هکتار به من داده و باقی را برای خودش تصاحب کرد. من فرزند آخر هستم و برادر وسطی م از خارج برگشته و از من سهم می‌خواهد و بنا به کاغذی که آن زمان برادر بزرگم به میل خودش جهت جدا شدن سهم الارث نوشته سهم همه ی ما یعنی من و برادر دیگرم، مادرم و دو خواهرم تنها 5 هکتار از سیزده هکتار است و ایشان به تنهایی یک قطعه 8 هکتاری در بهترین نقطه از نظر ارزش برداشته اند. آیا میتوانم درخواست قانونی برای حل این مشکل یا این ظلم را نمایم. ممنون میشوم راهنمایی کنید

    1. اگر تقسیم نامه یا به قول خودتان کاغذی که بینتان تنظیم شده را امضاء کرده اید به سختی بتوان از آن امتناع نمود ولی در هر حال و در فرض امضاء شاید بتوانید از طریق اثبات اجبار یا اکراه به مقصود خود برسید. همچنین با توسل به فرض مندرج در مواد 600 و 601 نیز ممکن است بتوان تقسیم را ابطال نمود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *