جرایم پزشکی از جمله پیچیده‌ترین دعاوی در نظام حقوقی ایران محسوب می‌شوند، زیرا در این‌گونه پرونده‌ها، هم دانش حقوقی و هم تخصص‌های پزشکی درگیر می‌شوند. پزشکان به دلیل ماهیت شغل خود، همواره در معرض مسئولیت‌های قانونی، انتظامی و مدنی قرار دارند. از یک سو، اشتباهات درمانی ممکن است به آسیب جسمی یا حتی فوت بیمار منجر شود، و از سوی دیگر، گاه شکایت‌ها ناشی از سوءتفاهم یا انتظارات غیرواقعی بیمار است. در چنین شرایطی، نقش وکیل متخصص جرایم پزشکی بسیار حیاتی است؛ زیرا او می‌تواند از پزشک در برابر اتهامات نادرست دفاع کند یا در صورت وجود قصور، مجازات و خسارت را به حداقل برساند.
در این مقاله، نقش وکیل در پرونده‌های جرایم پزشکی را بررسی خواهیم کرد، نکات کلیدی در روند رسیدگی را بیان می‌کنیم و مهارت‌هایی که یک وکیل خبره در این حوزه باید داشته باشد را مورد بررسی قرار می دهیم.
رسیدگی کیفری به جرم و شکایت شاکی
اقدامات یک وکیل برای دفاع از جرایم پزشکی
۱. بررسی حقوقی اتهام مطرح‌شده در جلسه مشاوره
یکی از نخستین اقدامات وکیل انتخابی شما در این حوزه انجام می دهد، تحلیل دقیق شکایت یا اتهامی است که علیه پزشک مطرح می‌شود. گاهی بیمار یا خانواده او بدون وجود مبنای حقوقی یا قانونی، شکایتی را مطرح می‌کنند. بر اساس قانون مجازات اسلامی، مسئولیت پزشک تنها در صورتی محقق می‌شود که رابطه‌ی سببیت بین عمل پزشک و آسیب وارد شده به بیمار وجود داشته باشد (ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی). بنابراین، وکیل ابتدا باید بررسی کند:آیا اقدام پزشک مطابق با اصول علمی بوده است یا خیر؟ آیا بیمار رضایت آگاهانه داده است؟ آیا اساساً آسیبی که رخ داده ناشی از عملکرد پزشک است یا دلایل دیگری (مانند بیماری زمینه‌ای بیمار) در میان بوده است؟ در عمل، بسیاری از شکایات به دلیل عدم وجود دلیل کافی یا نداشتن رابطه علیت، توسط دادسرا مختومه می‌شوند. یک وکیل آگاه می‌تواند با جمع‌آوری مستندات پزشکی، پرونده بالینی و شهادت همکاران پزشک، بی‌اساس بودن شکایت را نشان دهد.
۲. ارتباط مؤثر با پزشکی قانونی
در نظام قضایی ایران، نظریه پزشکی قانونی در پرونده‌های قصور پزشکی نقش تعیین‌کننده دارد. کارشناسان پزشکی قانونی بر اساس بررسی پرونده بیمار، آزمایش‌ها و شرح حال، درباره میزان قصور یا بی‌احتیاطی پزشک اظهارنظر می‌کنند. وکیل باید بتواند: سوالات دقیق و فنی از کارشناس بپرسد تا تمام ابعاد پرونده روشن شود و در صورت وجود ابهام، تقاضای ارجاع به هیأت کارشناسی بالاتر را مطرح کند. همچنین در دفاع از پزشک، نشان دهد که اقدام صورت گرفته مطابق پروتکل‌ها و استانداردهای درمانی بوده است. این تعامل دقیق با پزشکی قانونی می‌تواند مسیر پرونده را تغییر دهد؛ زیرا قاضی در بسیاری از موارد، تصمیم خود را بر پایه نظریه کارشناسی صادر می نماید.
۳. ارائه دفاع تخصصی در دادگاه
در این مرحله، هنر وکیل در تنظیم لایحه دفاعیه، استناد به مواد قانونی و استدلال حقوقی بسیار مهم است. اگر پرونده وارد دادگاه شود، وکیل باید دفاعی فنی و حقوقی ارائه دهد. این دفاع می تواند بر هر یک از موارد زیر تنظیم گردد:
- نبود تقصیر پزشک: گاه نتیجه نامطلوب درمان به دلیل شرایط خاص بیمار رخ می‌دهد و پزشک هیچ تقصیری ندارد.
- وجود رضایت آگاهانه: طبق ماده ۴۹۶ قانون مجازات اسلامی، اگر پزشک با رضایت بیمار و رعایت اصول فنی اقدام کند، مسئولیتی متوجه او نیست.
- عدم رابطه سببیت: حتی اگر اشتباهی صورت گرفته باشد، باید ثابت شود که همین اشتباه منجر به آسیب شده است.
- رعایت استانداردهای علمی: اگر پزشک از روش‌های پذیرفته‌شده علمی استفاده کرده باشد، قصور محسوب نمی‌شود.
۴. مذاکره برای حل و فصل پرونده خارج از دادگاه
یکی از مهمترین مهارت‌های وکیل جرایم پزشکی، توانایی در مصالحه و مذاکره است. بسیاری از پرونده‌ها را می‌توان بدون ورود به دادگاه و با توافق میان پزشک و بیمار خاتمه داد. گاهی پزشک حاضر به جبران خسارت مادی می‌شود یا بیمه مسئولیت پزشکان خسارت را پرداخت می‌کند. در این حالت، وکیل نقش میانجی دارد و می‌تواند مانع از طولانی‌شدن روند دادرسی شود. این امر هم به نفع پزشک است (زیرا از آسیب به اعتبار حرفه‌ای او جلوگیری می‌کند) و هم به نفع بیمار که سریع‌تر به حقوق خود می‌رسد.
۵. پیگیری شکایت متقابل و مطالبه خسارت
در برخی موارد، پزشک خود قربانی شکایت‌های بی‌اساس یا حتی توهین و تهدید بیماران یا خانواده آن‌ها قرار می‌گیرد. وکیل می‌تواند شکایت متقابل طرح کند و خسارات وارد بر پزشک را مطالبه نماید. طبق قانون مسئولیت مدنی، هرکس بدون دلیل مشروع باعث آسیب به حیثیت و شغل دیگری شود، مسئول جبران خسارت است. بنابراین، وکیل می‌تواند دیه یا غرامت ناشی از تهمت و افترا را برای پزشک مطالبه کند.
۶. مشاوره حقوقی قبل از شروع درمان
یک وکیل متخصص جرایم و داروی تنها در زمان بروز پرونده وارد عمل نمی‌شود؛ بلکه می‌تواند قبل از شروع درمان به پزشک مشاوره دهد. برای مثال: تنظیم فرم‌های رضایت‌نامه آگاهانه مطابق قانون، مشاوره در مورد حفظ اسرار و حریم خصوصی بیمار طبق ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی و نیز راهنمایی در خصوص بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان از جمله اقدامات پیشگیرانه ای است که از بروز بسیاری از مشکلات حقوقی جلوگیری می‌کنند.
جرایم پزشکی در قانون مجازات اسلامی چه معنایی دارد؟
در قانون مجازات اسلامی، جرایم پزشکی به مجموعه‌ای از رفتارها و اقدامات ناقض قانون اطلاق می‌شود که توسط پزشک یا کادر درمانی انجام شده و منجر به صدمات جسمی، روانی یا فوت بیمار گردد. مهمترین محورهایی که پزشک ممکن است تحت تعقیب قرار گیرد شامل موارد زیر است:
- قصور پزشکی: بی‌احتیاطی، سهل‌انگاری یا عدم رعایت اصول فنی درمان که موجب آسیب به بیمار شود. بر اساس ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی، پزشک مسئول است اگر قصور وی سبب زیان شود.
- عدم اخذ رضایت آگاهانه: هر اقدام درمانی باید با رضایت آگاهانه بیمار انجام شود؛ در غیر این صورت، مسئولیت کیفری متوجه پزشک خواهد بود (ماده ۴۹۶ قانون مجازات اسلامی).
- تجاوز از حدود تخصص: انجام اعمال درمانی خارج از محدوده تخصصی و مجوز قانونی، مصداق جرم پزشکی است.
- عدم رعایت دستورالعمل‌ها و ضوابط قانونی: عدم رعایت پروتکل‌های درمانی، اصول ایمنی و استانداردهای پزشکی، می‌تواند موجب تعقیب کیفری شود.
یک وکیل متخصص جرایم پزشکی باید با مواد ۴۹۵ تا ۴۹۹ قانون مجازات اسلامی آشنایی کامل داشته باشد تا در دفاع از پزشک بتواند:ثابت کند اقدام پزشک مطابق اصول علمی و استانداردهای حرفه‌ای بوده است یا رابطه علیت بین عمل پزشک و آسیب بیمار وجود نداشته است. همچنین می تواند بر اساس رضایت آگاهانه بیمار، مسئولیت کیفری پزشک را منتفی نماید.
جرایم و تخلفات پزشکی در حقوق ایران
انواع جرایم پزشکی و مصادیق آن‌ها
۱. قصور پزشکی
قصور پزشکی به معنای عدم رعایت وظایف حرفه‌ای، بی‌احتیاطی یا نادیده گرفتن اصول فنی درمان است که باعث آسیب بیمار می‌شود. این نوع جرم ممکن است شامل مواردی مانند تشخیص نادرست بیماری یا تأخیر در تشخیص، تجویز دارو یا درمان غیرمتناسب با وضعیت بیمار، سهل‌انگاری در مراقبت‌های پیش و پس از درمان و نیز عدم رعایت پروتکل‌های ایمنی در عمل‌های جراحی باشد.
بر اساس حقوق ایران، پزشک تنها زمانی مسئول است که رابطه علیت بین قصور و آسیب بیمار ثابت شود. وکیل در این زمینه می‌تواند با جمع‌آوری مستندات پزشکی و نظرات کارشناسی نشان دهد که آسیب رخ داده ناشی از شرایط بیمار یا عوامل خارج از کنترل پزشک بوده است.
۲. تخلفات حرفه‌ای
تخلفات حرفه‌ای شامل هرگونه اقدام برخلاف قوانین و مقررات پزشکی می باشد و مصادیق فراوانی دارد که از جمله آن می توان به ارائه خدمات پزشکی بدون داشتن مجوز قانونی، انجام اعمال درمانی خارج از محدوده تخصص پزشک، عدم رعایت مقررات نظام پزشکی و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت و فعالیت در مراکز غیرمجاز یا بدون تجهیزات استاندارد اشاره نمود.
وکیل متخصص جرایم پزشکی می‌تواند در این موارد با تحلیل مستندات، ثابت کند پزشک در چارچوب قانونی عمل کرده یا اقداماتی برای رعایت مقررات انجام داده است.
۳. عدم اخذ رضایت آگاهانه
طبق قانون، هر اقدام درمانی باید با رضایت آگاهانه بیمار انجام شود. عدم اخذ این رضایت، حتی اگر عمل پزشکی مطابق استانداردهای علمی باشد، می‌تواند منجر به مسئولیت کیفری شود. وکیل می‌تواند با ارائه رضایت‌نامه‌ها، سوابق مشاوره و مستندات پزشکی، نشان دهد بیمار به طور کامل از روند درمان مطلع بوده و رضایت قانونی ارائه کرده است.
۴. خطاهای فنی و حرفه‌ای
خطاهای فنی که خارج از استانداردهای علمی پذیرفته شده باشند، از دلایل عمده تشکیل پرونده‌های کیفری پزشکی هستند. این نوع جرایم شامل خطا در اجرای تکنیک‌های جراحی، اشتباهات دارویی ناشی از عدم توجه به دوز مجاز یا تداخل دارویی، قصور در استفاده از تجهیزات پزشکی استاندارد و عدم رعایت پروتکل‌های اورژانسی یا پیشگیری از عفونت می باشد.
وکیل متخصص باید توانایی تحلیل فنی این خطاها را داشته باشد و با مشاوره کارشناسان، نشان دهد که اقدامات پزشک مطابق استانداردهای علمی بوده یا تقصیر وی جزئی و غیرقابل پیشگیری بوده است.
راه های شکایت از پزشک بابت قصور پزشکی
مهارت‌ها و تخصص‌های لازم برای وکیل جرایم پزشکی
یک وکیل موفق در حوزه جرایم پزشکی باید مجموعه‌ای از مهارت‌ها و دانش تخصصی را داشته باشد و ضمن آشنایی کامل با قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری، بر اصول پزشکی مسلط بوده و توانایی درک مفاهیم تخصصی را داشته باشد. همچنین مهارت در تحلیل نظریه‌های پزشکی قانونی و گزارش‌های کارشناسی و توانایی تدوین استراتژی دفاعی دقیق و مستند برای دادگاه، قدرت مذاکره و مصالحه در پرونده‌های پیچیده و طولانی و نیز توانایی جمع‌آوری و ارائه مستندات علمی و مدارک پزشکی معتبر از جمله مهارت های لازم برای وکیل متخصص در دفاع از جرایم پزشکی می باشد.
وکیل حرفه‌ای باید هم دانش حقوقی قوی و هم درک عملی از روند درمان پزشکی داشته باشد تا بتواند دفاعی مؤثر و مستدل ارائه دهد.
روند رسیدگی به پرونده‌های جرایم پزشکی
رسیدگی به پرونده‌های پزشکی در ایران بر اساس قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری انجام می‌شود و به دلیل تخصصی بودن موضوع، غالباً در دادسرای ویژه جرایم پزشکی بررسی می‌شود. این فرآیند شامل چند مرحله اصلی است که هر کدام اهمیت قانونی و عملی ویژه‌ای دارد و حضور وکیل متخصص در هر مرحله می‌تواند تأثیر بسزایی بر نتیجه پرونده داشته باشد. روند رسیدگی به طور کلی شامل چهار مرحله است: ثبت شکایت و بررسی اولیه در دادسرا، ارجاع به پزشکی قانونی، صدور قرار مجرمیت یا قرار منع تعقیب، و دادرسی در دادگاه.
ثبت شکایت و بررسی اولیه در دادسرا
اولین مرحله در رسیدگی به جرایم پزشکی، ثبت شکایت در دادسرای ویژه امور پزشکی است. این شکایت می‌تواند توسط بیمار، خانواده او یا هر شخص ذینفع دیگری مطرح شود. در این مرحله، دادسرا موظف است بررسی‌های مقدماتی را انجام دهد و صحت و سقم ادعاهای مطرح شده را ارزیابی کند. وکیل متخصص جرایم پزشکی می‌تواند در این مرحله با ارائه مشاوره حقوقی دقیق به موکل خود، از جمله پزشک یا شاکی، به جمع‌آوری مدارک مستند کمک کند.
در بررسی اولیه، دادسرا مدارک پرونده را دریافت و ثبت می‌کند و بررسی می‌نماید که آیا شکایت دارای جنبه کیفری است یا خیر. در این مرحله، حضور وکیل می‌تواند از بروز سوءبرداشت یا ثبت ادعاهای نادرست جلوگیری کند و اطمینان دهد که اظهارات موکل مطابق با قوانین و مستندات پزشکی ارائه شود. دادسرا همچنین به بررسی اولیه رابطه علیت بین اقدام پزشک و صدمه بیمار می‌پردازد و در صورت نیاز، دستور ارجاع به کارشناسان پزشکی قانونی را صادر می‌کند.
وکیل می‌تواند در این مرحله با تحلیل پرونده، مستندات و سابقه درمانی بیمار، نشان دهد که پزشک مسئول آسیب وارده نبوده یا میزان تقصیر وی محدود است. همچنین وکیل با توانایی ارائه دفاع حقوقی مستدل می‌تواند نقش پیشگیرانه داشته باشد تا پرونده قبل از ورود به مراحل پیچیده دادرسی، به نفع موکل مدیریت شود.
در این مرحله، جمع‌آوری مدارک شامل سوابق پزشکی، رضایت‌نامه‌های بیمار، نسخه‌های دارویی و گزارش‌های درمانی است. وکیل متخصص می‌تواند با بررسی دقیق این اسناد، نقاط قوت پرونده را شناسایی و نقاط ضعف احتمالی را به موکل اطلاع دهد. همچنین، بررسی اولیه به دادسرا کمک می‌کند تا تصمیم بگیرد آیا شکایت قابل ارجاع به پزشکی قانونی و ادامه رسیدگی است یا باید با صدور قرار منع تعقیب پرونده خاتمه یابد.
حضور وکیل در این مرحله به معنای تضمین رعایت حقوق موکل، جلوگیری از ثبت ادعاهای نادرست و هدایت پرونده به مسیر قانونی صحیح است. علاوه بر این، وکیل می‌تواند با همکاری کارشناسان پزشکی و تحلیل دقیق مدارک، ادعای شاکی را بررسی و نقاط ضعف و قوت پرونده را شناسایی کند. این اقدام می‌تواند از طولانی شدن پرونده و وارد شدن فشارهای غیرضروری به پزشک جلوگیری نماید.
ارجاع به پزشکی قانونی
پس از بررسی اولیه، اگر شکایت نیاز به بررسی تخصصی داشته باشد، پرونده به پزشکی قانونی ارجاع داده می‌شود. هدف از این مرحله، دریافت نظریه کارشناسی در خصوص میزان تقصیر پزشک، ارتباط عمل درمانی با آسیب وارده و صحت رعایت استانداردهای پزشکی است. پزشکی قانونی با بررسی مدارک پزشکی، وضعیت جسمی و روانی بیمار و سوابق درمانی، گزارش تخصصی تهیه می‌کند که نقش کلیدی در تصمیم دادسرا دارد.
در این مرحله، وکیل متخصص جرایم پزشکی باید توانایی تجزیه و تحلیل دقیق نظریه کارشناسی را داشته باشد و بتواند سوالات حقوقی مرتبط با پرونده را به کارشناسان منتقل کند. همچنین در صورت وجود نقص یا ابهام در نظریه کارشناسی، وکیل می‌تواند درخواست تجدیدنظر یا بررسی مجدد توسط کارشناس دیگر ارائه دهد. این اقدام تضمین می‌کند که تصمیم دادسرا بر اساس مستندات علمی و پزشکی معتبر اتخاذ شود.
وکیل باید توانایی ترجمه مفاهیم تخصصی پزشکی به زبان حقوقی را داشته باشد تا دادسرا بتواند ارتباط میان اقدام پزشک و آسیب وارده را به درستی درک کند. همچنین جمع‌آوری مستندات تکمیلی، مانند نتایج آزمایشگاهی، تصاویر پزشکی و سوابق درمانی مشابه، در این مرحله بسیار اهمیت دارد.
این مرحله علاوه بر تعیین میزان مسئولیت کیفری پزشک، می‌تواند تاثیر مستقیم بر نوع مجازات یا صدور قرار منع تعقیب داشته باشد. وکیل متخصص با ارائه دفاع فنی و علمی می‌تواند نشان دهد که پزشک تمام استانداردهای پزشکی را رعایت کرده و آسیب وارده ناشی از شرایط جسمی بیمار یا عوامل خارجی بوده است.
صدور قرار جلب به دادرسی یا قرار منع تعقیب
پس از دریافت نظریه پزشکی قانونی و بررسی سایر مستندات، دادسرا تصمیم به صدور قرار مجرمیت(جلب به دادرسی) یا قرار منع تعقیب می‌گیرد. قرار مجرمیت به معنای ادامه رسیدگی و ارجاع پرونده به دادگاه کیفری است، در حالی که قرار منع تعقیب نشان می‌دهد شکایت بی‌اساس بوده یا دلیل کافی برای تعقیب کیفری وجود ندارد.
وکیل جرایم پزشکی در این مرحله نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. وی با ارائه مستندات پزشکی، نظرات کارشناسی و تحلیل قانونی می‌تواند بر تصمیم دادسرا تأثیر بگذارد و امکان صدور قرار منع تعقیب یا کاهش شدت مجازات را افزایش دهد. وکیل همچنین می‌تواند از حقوق موکل خود در مواجهه با تصمیمات دادسرا دفاع کند و در صورت وجود خطا یا نقص در روند بررسی، اعتراض یا شکایت قانونی ارائه دهد.
این مرحله، اهمیت بالایی دارد زیرا صدور قرار مجرمیت می‌تواند پرونده را وارد مرحله پیچیده دادگاه کند و هزینه و زمان زیادی بر پزشک تحمیل نماید. وکیل با استفاده از مهارت‌های تحلیلی، می‌تواند نشان دهد که پزشک اقدام قانونی و مطابق با استانداردهای حرفه‌ای انجام داده و رابطه علیت بین عمل پزشک و آسیب بیمار وجود ندارد.
همچنین وکیل می‌تواند مذاکره با شاکی برای مصالحه یا جبران خسارت را پیشنهاد دهد تا پرونده بدون ورود به مرحله دادگاه خاتمه یابد. این اقدام می‌تواند از طولانی شدن دادرسی و افزایش فشار روانی و مالی بر پزشک جلوگیری نماید.
رسیدگی در دادگاه کیفری دو
در صورتی که قرار مجرمیت صادر شود، پرونده وارد مرحله دادرسی در دادگاه می‌گردد. در این مرحله، وکیل وظیفه دارد از موکل خود دفاع حقوقی و تخصصی کند و با استفاده از اسناد، مدارک پزشکی، نظریه کارشناسی و سوابق علمی، واقعیت‌ها را به قاضی اثبات نماید.
وکیل باید استراتژی دفاعی جامع تدوین کند که شامل اثبات نبود تقصیر یا قصور پزشک، ارائه مستندات رضایت آگاهانه بیمار، نشان دادن رعایت استانداردها و پروتکل‌های پزشکی و اثبات نبود رابطه علیت بین عمل پزشک و آسیب وارده باشد.در این مرحله، توانایی وکیل در تحلیل فنی و حقوقی پرونده اهمیت ویژه دارد، زیرا اشتباه در ارائه دفاع می‌تواند منجر به صدور رأی علیه پزشک شود. وکیل باید با دانش کامل از قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری، استدلال‌های منطقی و مستند ارائه دهد تا حقوق موکل حفظ شود.
همچنین مذاکره با شاکی و تلاش برای حل و فصل پرونده به‌صورت مصالحه و جبران خسارت در این مرحله نیز می‌تواند منجر به کاهش زمان دادرسی و محدود کردن مسئولیت کیفری پزشک گردد.
باید توجه داشت دادرسی در دادگاه، آخرین مرحله حقوقی رسیدگی است و موفقیت در این مرحله بستگی کامل به تخصص و تجربه وکیل در پرونده‌های پزشکی دارد. توانایی جمع‌آوری مستندات، تحلیل فنی نظریه‌های کارشناسی و ارائه دفاع مستدل، نقش تعیین‌کننده‌ای در نتیجه پرونده دارد.
داشتن یک وکیل برای دفاع از جرایم پزشکی نه تنها به حفظ حقوق پزشکان کمک می‌کند بلکه می‌تواند روند پرونده را کوتاه‌تر و موفق‌تر نماید. با شناخت دقیق از انواع جرایم پزشکی، روند رسیدگی و مهارت‌های حقوقی، این وکلا نقش کلیدی در تضمین عدالت و حفاظت از حق موکلان خود دارند.
راههای تماس و مشاوره با وکیل متخصص پزشکی و دارویی– 88019243
سوالات متدوال وکیل برای جرایم پزشکی
یعنی پزشک یا بیمار می‌تواند جهت دعوای کیفری یا حقوقی مربوط به خطای پزشکی، قصور پزشکی یا تخلف حرفه‌ای، از وکیل متخصص جرایم پزشکی کمک بگیرد تا در دادگاه یا مراجع انتظامی از حقوق خود دفاع کند.
وکیل متخصص باید به قوانین پزشکی، مسئولیت مدنی و کیفری پزشکان و مقررات نظام پزشکی و رویه دادگاه‌ها مسلط باشد تا بتواند ادعاها را بررسی کرده و از پزشک دفاع کند. دراینصورت احتمال موفقیت در پرونده افزایش می‌یابد.
اگر بیمار به دلیل خطا، سهل انگاری پزشک دچار صدمه شود، می‌تواند شکایت کیفری یا مدنی تنظیم کند. همچنین بستگان بیماری که فوت شده هم می‌توانند جهت سهل انگاری پزشک شکایت تنظیم کنند. با کمک وکیل متخصص جرایم پزشکی شکوائیه تنظیم شده و مدارک و ادله جمع آوری می‌شود، در مرحله بعد هم به دادسرا مراجعه کرده و دفاعیات لازم انجام می‌شود.
پزشک با کمک وکیل متخصص می‌تواند مدارک فنی و مستندات درمان، نظر کارشناسی و برائت را ارائه کرده و نسبت به ادعاها پاسخ دهد، همچنین در مراجع انتظامی و کیفری در جلسات حضور یافته و از حکم ناعادلانه جلوگیری کند.
. افزایش احتمال دفاع مؤثر بخاطر تخصص و تجربه
. شناخت دقیق قوانین و مقررات پزشکی
. توانایی جمع‌آوری و تبیین مستندات کارشناسی
. هدایت روند شکایت یا دفاع به مراحل قانونی صحیح
. کاهش خطا در طرح شکایت یا دفاع در دادگاه و مراجع انتظامی
