ضمانت اجرای تاخیر یا امتناع داور قرارداد از صدور رای

بنده به اتفاق سه پلاک مجاور و تجمیع قطعات ملکی با شخصی مشارکت ساخت منعقد کردیم و داور قرارداد نیز همان مشاوراملاک میباشد اکنون پس از 15 ماه تأخیر در تحویل واحدها را به شرط نداشتن هرگونه شکایتی مبنی بر این تأخیر اعلام نموده که این موضوع به داور قرارداد اعلام شفاهی نمودیم که متاسفانه ایشان مریضی را بهانه قرارداده و از صدور رای خودداری میفرماید در واقع سوال این است که اگر داور در صدور رای تاخیر نماید یا در صورت امتناع داور از صدور رای چه اقدامی میتوان انجام داد؟ خواهشمندم راهنمایی بفرمایید.

 روش محاسبه و حل اختلاف در مشارکت مدنی و کاری

پاسخ – اگر داور در صدور رای تاخیر یا امتناع داشته باشد، چه میشود کرد؟

مشارکت در ساخت یکی از رایج‌ترین انواع قراردادهای ملکی است که در آن طرفین به‌ویژه مالکین و سازندگان با یکدیگر توافق می‌کنند که پروژه‌ای را به صورت مشترک به اجرا درآورند. در این قراردادها، معمولاً برای حل اختلافات، طرفین با توافق به داوری روی می‌آورند. در این پرونده، موضوع به داوری مربوط می‌شود که به دلیل تاخیر در تحویل واحدهای مسکونی و امتناع داور از صدور رای، فرد خواهان راه‌حل‌های حقوقی برای پیگیری قضیه است. در اینجا به بررسی این موضوع پرداخته ایم و روش‌های ممکن برای رفع این مشکل را بیان خواهیم کرد:

شرایط داوری در قرارداد مشارکت ساخت:

در قراردادهای مشارکت ساخت، طرفین می‌توانند در صورت بروز اختلاف، به داوری مراجعه کنند تا اختلافات حل و فصل شود. داوری یکی از روش‌های جایگزین برای حل اختلافات است که در بسیاری از موارد سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از مراجعه به دادگاه است. طبق قانون آیین دادرسی مدنی ایران، داوران باید منصفانه، بی‌طرف و مطابق با قوانین و قرارداد اقدام کنند.
اگر در قرارداد مشارکت ساخت، داوری تعیین شده باشد، طرفین باید به رای داور احترام بگذارند. معمولاً در چنین قراردادهایی، حق اعتراض به رای داور وجود ندارد، مگر در موارد مقرر قانونی که تشریفات داوری و یا مدت زمان مقرر جهت داوری رعایت نگردد و یا اینکه رای داور مخالف قوانین موجد حق باشد. در این موارد اشخاص می توانند ظرف مهلت مقرر قانونی نسبت به رای داور اعتراض نموده و دادگاه صرفا از نظر شکلی به بررسی رای داوری می پردازد.

مسئولیت داور در صدور رای:

داور باید در مهلت معقول و طبق قوانین و شرایط قرارداد نسبت به صدور رای اقدام کنند. اگر در قرارداد مدتی برای داور تعیین شده باشد باید در طی آن مدت رای داوری را صادر نماید. در غیر این صورت مطابق قانون داور می بایست ظرف سه ماه از تاریخ شروع داوری، داور اظهار نظر نماید. در صورتی که داور در مهلت قانونی یا مهلت مورد توافق از صدور رای امتناع نماید، مسئولیت وی به این بستگی دارد که آیا قبل از قبول داوری از انجام وظایف داوری خودداری نموده است یا پس از قبول داوری.
1- در صورتی که داور از قبول داوری به صورت کلی امتناع نماید فلذا مسئولیتی متوجه داور نخواهد بود و صرفا طرفین می بایست برای حل اختلاف خود چاره ای بیندیشند.
2- اما در صورتی که داور پس از قبول داوری بدون عذر موجه از قبیل بیماری و … از حضور در جلسات داوری خودداری نماید یا استعفا دهد یا از دادن رای امتناع نماید، علاوه بر جبران خسارت وارده به طرفین تا 5 سال از حق انتخاب شدن به عنوان داوری محروم می شود.
در این پرونده، متاسفانه داور با بهانه‌گیری به دلیل بیماری از صدور رای خودداری کرده است. این در حالی است که طبق قوانین، داور موظف است در مدت معقولی به رسیدگی به اختلافات پرداخته و رای خود را صادر کند و نمی تواند بدون دلیل منطقی از اجرای وظایف خود در داوری امتناع کنند.

 انتخاب داور و احکام و مقررات داوری

ضمانت اجرای تاخیر یا امتناع داور در صدور رای

اگر داور از صدور رای امتناع کند یا آن را به تأخیر بیندازد، چندین اقدام قانونی برای طرفین قابل انجام است:
الف. تعیین مهلت جدید:
ابتدا ممکن است طرفین بر مهلتی جدید برای صدور رای توافق نمایند. در صورتی که داور به دلیل مشکلات شخصی قادر به صدور رای نباشد، می‌توان به مهلت جدیدی توافق نموده و از داور خواست که در مدت زمان مشخص رای را صادر کند.
ب. درخواست رسیدگی از دادگاه:
اگر به داوری شخص معینی توافق شده باشد و آن شخص به هر دلیلی از صدور رای امتناع ورزد یا تاخیر غیرموجه داشته باشد در این صورت با خودداری داور از صدور رای، موضوع در صلاحیت محاکم دادگستری خواهد بود و به درخواست هر یک از طرفین، دادگاه اختلافات را به طور مستقیم رسیدگی می کند. طبق ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر داور از انجام وظایف خود خودداری کند، و طرفین به داوری شخص دیگری رضایت ندهند، دادگاه به اصل دعوا طبق قانون رسیدگی و تصمیم مقتضی می گیرد.
ج. تعیین داور جدید:
در فرضی که شرط داوری به صورت کلی شده باشد در این صورت با توجه به اینکه شخصیت داور مهم نبوده و آن چه که مدنظر طرفین بوده حل اختلاف از طریق داوری بوده است، طرفین می بایست با توافق و در صورت عدم توافق از طریق دادگاه، شخص دیگری به عنوان داور تعیین نمایند تا نسبت به حل اختلاف اقدام نماید.
بنابراین در صورتی که داور از صدور رای امتناع کند یا نتواند رای بدهد، طرفین می‌توانند داور جدیدی را تعیین کنند. این امر معمولاً باید با توافق طرفین و طبق شرایط پیش‌بینی‌شده در قرارداد صورت گیرد. اگر طرفین نتوانند به توافق برسند، در صورتی که شرط داوری به صورت کلی درج شده باشد و شخص معینی در قرارداد تعیین نشده باشد هر یک از طرفین می‌تواند درخواست کنند که دادگاه داور جدیدی معرفی کند.

راه حل های جلوگیری از مشکلات شرط داوری قرارداد

برای جلوگیری از مشکلات مشابه در آینده، توصیه می‌شود که طرفین در قراردادهای مشارکت ساخت یا هر قرارداد مشابهی، شرایط دقیق‌تری برای داوری و مهلت‌های مشخص برای صدور رای پیش‌بینی کنند. همچنین، بهتر است طرفین در قرارداد داوری، قید کنند که در صورت امتناع از صدور رای یا عدم توانایی داور برای صدور رای، چه اقداماتی باید انجام شود.
داور باید از نظر طرفین قابل اعتماد و بی‌طرف باشد و همچنین، در قرارداد باید شرایط دقیق برای حل اختلافات و زمان‌بندی رسیدگی به آنها ذکر شود. در این صورت، احتمال بروز مشکلاتی نظیر امتناع داور از صدور رای کاهش خواهد یافت.

در نتیجه:

در صورتی که داور از صدور رای امتناع کند، طرفین می‌توانند اقداماتی قانونی برای حل مشکل انجام دهند. توافق بر مهلت جدید و اعطای مهلت به داور یا توافق بر داوری شخص دیگر، حسب مورد بسته به شرایط و اوصاف مقرر در قرارداد از جمله راهکارهایی است که در این موارد می‌توان از آن استفاده کرد. در نهایت، اگر هیچ‌یک از این اقدامات مؤثر واقع نشود، طرفین می‌توانند از دادگاه برای تعیین داور جدید یا رسیدگی به اختلافات خود استفاده کنند.
مهم‌ترین نکته در این پرونده، داشتن مدارک مستند و تعیین مهلت‌های مشخص در قرارداد است تا طرفین بتوانند در صورت بروز مشکلاتی از این دست، به راحتی حقوق خود را از طریق مراجع قانونی پیگیری کنند.

تماس و ارتباط با وکیل متخصص قراردادها– 88019244