قرارداد معاوضه به قراردادی گفته می شود که دو عوض و دو مال عینی و معین با هم مبادله شده و ارزش های نزدیک به هم و نسبتاً یکسان دارند. متن قرارداد معاوضه بسیار شبیه بیع یا خرید و فروش است ولی با آن یکی نیست و فرق مهم این دو ضرورت وجود ثمن در عقد بیع است. اثر مهم تفکیک بیع از معاوضه مسئله مالکیت عوضین پس از بطلان یا فسخ قرارداد است؛ اصولاً در عقد معاوضه دو مال عینی مورد معامله قرار می گیرند که در صورت بطلان عقد حتی اگر مالک بعد از عقد مال را انتقال داده باشد، عین مال قابل استرداد و پس گرفتن است. بر عکس عقد بیع که مبیع و ثمن در آن هر دو یا حداقل ثمن می تواند مال کلی باشد. نتیجه مهم این امر این است که چون در موضوع کلی قصد انشاء نسبت به عین واقع نشده است و امثال و اعوان مال کلی هم در بازار زیاد است و دقیقاً مثل ان را می توان تهیه نمود در فرض فسخ یا بطلان معامله ممکن است فرد مسئول استرداد مثل یا قیمت مال شناخته شود و نه عین. توصیه میکنیم برای تنظیم متن قرارداد معاوضه به دانسته ها ، نمونه قراردادمعاوضه دیگر افراد در روابط مشابه و دانش خود اکتفا ننموده و حتما تنظیم متن قرارداد معاوضه را به یک وکیل متخصص قرارداد بسپارید.
ارتباط با یک وکیل متخصص ملک و قرارداد
متن قرارداد معاوضه
ماده 1- طرفین قرارداد معاوضه
معاوض :
خانم/ آقای ….. فرزند : …….. به شماره شناسنامه : …… کدملی : ……….. به نشانی : ……………….. .
متعاوض :
خانم/ آقای ….. فرزند : …….. به شماره شناسنامه : …… کدملی : ……….. به نشانی : ……………….. .
ماده 2- عوضین در قرارداد معاوضه
1- مورد عوض عبارت است از ……
2- مورد معوض عبارت است از ……
که از طرف متعاوض به معاوض در برابر عوض داده شده، انتقال می یابد.
ماده 3- ارزش عوضین عقد معاوضه
مبلغ ……. ریال معادل مبلغ …….. تومان می باشد و طرفین اقرارنمودند که هیچ گونه وجه یا مالی بعنوان مابه التفاوت ارزش عوضین به یکدیگر تادیه و یا تسلیم ننموده اند و هر گونه ادعای دعوای احتمالی را در این خصوص اسقاط کرده و به صلح خاتمه می دهند.
ماده 4- فسخ قرارداد معاوضه
طرفین کلیه خیارات از جمله خیارغبن فاحش را از خود ساقط نمودند.
ماده 5- وثیقه ها و تضمین ها در قرارداد معاوضه
معاوض/متعاوض متعهد گردید جهت تضمین انجام تعهدات خود یک فقره چک به شماره … به مبلغ …. بعهده بانک …. به معاوض/متعاوض تحویل دهد.
ماده 6- شروط قرارداد معاوضه
1- کالای مورد عوض در تاریخ …….. به متعاوض تحویل داده خواهد شد و رسید عادی متعاوض برای اثبات آن کفایت می نماید.
2- کالای مورد معوض نیز در تاریخ …… به معاوض تحویل داده خواهد شد و رسید عادی معاوض برای اثبات آن کفایت می نماید.
3- ……….. .
4- ………. .
5- ………. .
مهم ترین بخش در نگارش یک قرارداد همین قسمت شرایط قرارداد است که می تواند حسب مورد و با توجه به توافقات طرفین و ویژگی های معامله متفاوت باشد.توصیه می شود این قسمت حتما تحت نظر و بعد از مشاوره با یک وکیل تنظیم شود و در صورت امکان بهتر است نگارش کلی یک قرارداد خصوصاً بخش شرایط قرارداد را به یک وکیل متخصص دعاوی حقوقی و قراردادها بسپارید.
نکات مهم قرارداد معاوضه
1- در قسمت سایر شرایط قرارداد به عنوان شرط ضمن عقد می توان هر شرط مشروع و عقلایی را درج نمود مثل توصیف عوضین یا نحوه تحویل یا زمان تحویل یا ضمانت اجراها و نیز حتی بار کردن تکلیف مسئولیتی خارجی بر دوش یکی از متعاملین.
2- معاوضه از جمله عقود عینی و معوض و مغابنی است پس ضرورت دارد که مورد معامله موجود باشد و قرارداد عوض و معوض داشته باشد و در نهایت عوضین از نظر ارزش متناسب باشند.
3- معمولاً موضوع عقد معاوضه مال عینی و معین است و نه مال کلی.در نتیجه اگر به هر دلیلی یکی از عوضین با مشکل و ابهام روبرو شود ممکن است اساس عقد تحت تاثیر قرار گیرد.
4- خیار تبعض صفقه، تاخیر ثمن، مجلس و حیوان و سایر مقررات عقد بیع مطابق نظر مشهور فقها و حقودانان شامل عقد معاوضه هم می شود.
5-توصیه می شود و بهتر است جهت جلوگیری از شمول مقررات سخت گیرانه عقد معاوضه در مرحله انتخاب طرفین به سراغ عقد صلح بروند.چرا که در صلح می توان به مقصود معاوضه رسید و اراده طرفین تا حد بیشتری امکان تحدید قانون را دارد.
6- در صورتی که در عقد بیع عوضین مال عینی باشند و نه کلی و عهدی، سخت بتوان در این فرض بین عقد بیع و قرارداد معاوضه فرقی قائل شد.
مشاوره با وکیل متخصص دعاوی قراردادی و حقوقی – 88019244
