قبل از ورود به بحث مقایسه سه دعوای خلع ید، رفع تصرف عدوانی و تخلیه ید باید به تعاریف صحیح و قانونی آنها پرداخت. خلع ید به تعبیر قانونی به این معناست که هرگاه مالک یا یکی از مالکین مشاعی راضی به تصرف فرد غیر مالک یا شرکای دیگر (در خلع ید مشاعی) راضی به ادامه ی تصرف فرد دیگر در ملک خود نباشد از طریق این اقدام به طور قانونی به مقصود خود می رسد.مستند قانونی دعوای خلع ید مالکانه مواد 308 دبه بعد قانون مدنی و مستند قانونی دعوای خلع ید مشاعی ماده ی 43 قانون اجرای احکام مدنی است. دعوای تخلیه ید نیز اصولا علیه هر متصرفی که تصرفات وی با اجازه مالک شروع شده ولی اداره تصرف و تسلط ملک مورد تایید مالک نیز مطرح میشود. در خصوص رفع تصرف عدوانی نیز بهترین تعریفی که میتوان ارائه داد دعوای شخصی است که صرف نظر از مالکیت سابقه تصرف قانونی بر ملک را دارد و علیه کسی مطرح میشود که به نحو عدوان یا با قهر و غلبه متصرف قانونی را از ادامه تصرف خود محروم نموده است. مقایسه دعاوی خلع ید، تخلیه ید و تصرف عدوانی برای تشخیص عنوان درست و اینکه در هر موقعیتی چه دعوایی مطرح شود ضروری است. توصیه می شود قبل از هر اقدامی در خصوص خلع ید، تصرف عدوانی، تخلیه ید و سایر دعاوی ملکی با یک وکیل متخصص دعاوی ملکی مشورت و یا اعطای وکالت نمایید.
وکیل برای خلع ید و بیرون کردن از ملک

معرفی دعوای خلع ید
1- دعوای خلع ید یا رفع غصب ممکن است در خصوص اموال منقول یا غیر منقول اعمال شود.
2- دعوای خلع ید در هر حال یک دعوای مالی محسوب می شود و اگر در خصوص ملک باشد هزینه دادرسی آن بر اساس قیمت منطقه ای و اگر در خصوص مال منقول باشد هزینه داغدرسی آن بر اساس تقویم خواهان تعیین می شود.
3- مستند دعوای خلع ید بطور عام ماده 308 قانون مدنی بوده و مستند دعوای خلع ید مشاعی ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی.
4- دعوای خلع ید پس از صدور حکم علیه هر متصرف اجرا می شود و اینکه دیده می شود گاهی محکوم علیه دعوای خلع ید پس از صدور حکم جهت جلوگیری از اجرای آن دیگری را بر مال غصب شده مسلط می کند،دست آویز و حربه خوبی نیست.
5- در رویه قضایی خلع ید به 2 نوع مالکانه و غیر آن تقسیم می شود.منظور از خلع ید مالکانه این است که متصرف ادعای مالکیت هم دارد ولی در موارد غیر این اختلاف طرفین فقط بر سر تصرف است و در مالکیت متقاضی خلع ید تردیدی نیست.
6- قانون گذار در قانون مدنی از واژه خلع ید برای معرفی این امکان استفاده ننموده است و به جای آن واژه غصب را به کار برده است.
مقایسه دعوای خلع ید و تخلیه ید
- در دعوای خلع ید، شروع تصرف با اذن و رضایت مالک نبوده و یا اگر با اذن مالک بوده مالک از اذن خود رجوع نموده است.
- دعوای تخلیه ید که شروع تصرف لزوماً با اجازه ی مالک در قالب عقد اجاره یا صلح منافع یا اباحه ی منفعت یا سایر تاسیسات مشابه بوده است. به عبارت دیگر دعوای تخلیه ید خاص موردی است که متصرف در دوره ای به طور قانونی مالک منافع ناشی از ملک بوده است.

نکات مهم تنظیم دادخواست خلع ید مشاعی
مقایسه دعوای خلع ید با تصرف عدوانی
- در دعوای خلع ید، مالک با ارائه ی دلیل مالکیت و پس از اثبات آن از مال منقول یا غیر منقول خود تقاضای جلوگیری از تصرف می ننماید.
- در حالی که در دعوای رفع تصرف عدوانی متصرفی که سابقه ی تصرف دارد صرف نظر از مالک بودن یا نبودن، تنها با اثبات سابقه تصرف و بدون نیاز به اثبات مالکیت خواسته ی خود را که صرفا رفع تصرف است مطالبه می نماید.
- سند یا دلیل مالکیت در دعوای اخیر صرفاً اماره ی تصرف محسوب می شود و چه بسا مواردی که خواهان، مالک نیست ولی حکم عفو او صادر می شود.
- جهت اطلاع از آثار و ویژگی های این گونه دعاوی و مشورت با وکیل پایه یک دادگستری و وکیل متخصص دعاوی ملکی و انتخاب دعوای مناسب با دفتر وکالت ما در ارتباط باشید.
متن لایحه دفاعیه برای خلع ید از ملک مشاع و مشترک
خلع ید و بیرون کردن شریک از ملک مشاع و مشترک
2 پاسخ
سلام.پدر بنده یک زمین زراعی دارد که دو تا از عموهایم آنرا تصرف کردند.پدرم شخصا خریداری کردن ولی عموهایم ادعای موروثی بودن زمین را دارند.ضمنا زمین با افرادی دیگر (غیرعموهایم) مشاع است.عنوان شکایت ما باید خلع ید باشد یا خلع ید مشاعی؟
پاسخ شما احتیاج به بررسی و توضیح دارد اما اجمالاً با توجه به اینکه پدرشما عموها را مالک نمی داند حسب مورد باید دعوای خلع ید یا رفع تصرف عدوانی باید مطرح شود.برای گرفتن پاسخ دقیق تر حتما با یک وکیل مشورت نمایید.